الاعتراف الدولي بدولة فلسطين الجهود والمآلات / International Recognition of the State of Palestine Efforts and Prospects

نوع المستند : المقالة الأصلية

المؤلف

كلية الشريعة والقانون بالجامعة الإسلامية بولاية منيسوتا الأمريكية

المستخلص

تناولت موضوع جهود ومآلات الاعتراف الدولي بدولة فلسطين وحصولها على العضوية الكاملة في هيئة الأمم المتحدة، بداية من تعريف الدولة وأركانها التقليدية في الفقه، مع ملمح عن تعريفها في الفقه الإسلامي، ثم انتقلت إلي الاعتراف الدولي فتناولت تعريفه وطبيعته وأهميته وصوره وأنواعه، وأثره، ومتي يكون سحبه جائزا، وحيث ارتبط ظهور مشكلة فلسطين بمؤامرة قيام إسرائيل تناولت بداية مشكلة فلسطين وقيام إسرائيل، ثم الجهود الفلسطينية للاستقلال ونيل العضوية الكاملة بالأمم المتحدة، ثم الشروط الإجرائية، والشروط الموضوعية للانضمام إلي الأمم المتحدة، وبحث مدى توافرها في دولة فلسطين، وبحث ما إذا كانت المفاوضات وحدها تؤدي في نهاية المطاف إلي تحرُّر واستقلال فلسطين ونيلها العضوية الكاملة بالأمم المتحدة، أم لا، ثم تناولت مآلات الاعتراف بفلسطين بوصفها دولة كاملة العضوية بالأمم المتحدة، وأثر هذا الاعتراف علي فلسطين ومشكلاتها في الواقع، حتي استنتجت: أن الاعتراف بدولة فلسطين ليس قراراً هُلامياًّ تتخذه الدول والمنظمات والكيانات بمنعزل عن المصالح، مجرداً عن التسليم بعناصر القوة الفلسطينية الحقيقية وذِروة سنامها المقاومة المشروعة وفقاً للقانون الدولي، ولذلك أوصيت بضرورة تبني السلطة الفلسطينية للمقاومة المشروعة بوصفها قوة علي أرض الواقع دافعة للاعتراف، وفي أقل القليل غض الطرف عنها، بالتوازي مع التحرك السلمي في المحافل الدولية لنيل الاعتراف الدولي الكامل، وتحرُّر واستقلال فلسطين التام.
 
I dealt with the topic of the efforts and consequences of international recognition of the State of Palestine and its obtaining full membership in the United Nations, starting from the definition of the state and its traditional elements in jurisprudence, with a glimpse of its definition in Islamic jurisprudence, then moving to international recognition, dealing with its definition, nature, importance, forms, types, impact, and when it is permissible to withdraw it, and where the emergence of the issue of Palestine is linked to the plot to establish Israel, dealing with the beginning of the issue of Palestine and the establishment of Israel, then Palestinian efforts to gain independence and full membership in the United Nations, procedural conditions and substantive conditions for joining the United Nations, and the extent to which they are available in the State of Palestine. Recognition of the State of Palestine is not a gelatinous decision taken by states, organizations and entities in isolation from interests, without recognizing the elements of real Palestinian strength, the pinnacle of which is legitimate resistance in accordance with international law, and therefore I recommended the need for the Palestinian Authority to adopt legitimate resistance as a force on the ground to push for recognition, and at the very least turn a blind eye to it, in parallel with peaceful action in international forums to obtain full international recognition, liberation and full independence of Palestine.

الكلمات الرئيسية


  1. المراجع العربية:

    1. القرآن الكريم.
    2. ابن منظور، محمد بن مكرم بن علي، أبو الفضل، جمال الدين ابن منظور الأنصاري الرويفعي الإفريقي، كتاب" لسان العرب" دار صادر، بيروت، لبنان، عام ١٤١٤ هـ 1993.
    3. أبو بكر الدسوقي، ردود الأفعال الدولية والإقليمية والعربية تجاه الفوز التاريخي الذي حققته حركة حماس في الانتخابات التشريعية الفلسطينية، مجلة السياسة الدولية، نشر مؤسسة الأهرام، عام 2006، العددين 163 و166.
    4. أبو عبد الله، محمد بن إسماعيل بن إبراهيم بن المغيرة ابن بردزبه البخاري الجعفي_ رحمه الله_ كتاب" صحيح البخاري، طبعة دار طوق النجاة- على نهج الطبعة السلطانية، بيروت، لبنان، 1422هــ 2001-2002م.
    5. أبو نصر إسماعيل بن حماد الجوهري الفارابي، كتاب "الصحاح تاج اللغة وصحاح العربية، نشر دار العلم للملايين، 1410 هـ‍ - 1990م.
    6. أحمد زكي بدوي، معجم المصطلحات السياسية والدولية (إنجليزي - فرنسي - عربي (ط. الأولى)، دار الكتاب المصري_ دار الكتاب اللبناني، عام 1989.
    7. أسامة محمد أبو نحل ود. ناجي صادق شراب، قراءة في أهم مواد صك الانتداب البريطاني على فلسطين: رؤية تاريخية - سياسية جديدة، كلية الآداب والعلوم الإنسانية، جامعة الأزهر، غزة، فلسطين، 2012.
    8. أمين شريط، الوجيز في القانون الدستوري والمؤسسات السياسية المقارنة، ديوان المطبوعات الجامعيّة، عام 1998.
    9. التوفيق الواعي، الدولة الإسلامية بين التراث والمعاصرة، دار ابن حزم، بيروت، 1416هــ، 1996م.
    10. القانون الدولي العام، أ.د أمل يازجي، وزارة التعليم العالي والبحث العلمي السورية، عام 2021.
    11. الشيخ محمود شلتوت رحمه الله، الإسلام والعلاقات الدولية في السلم والحرب، مكتب شيخ الجامع الأزهر- 1370 هـ 1951م.
    12. الموسوعة الفقهية، وزارة الأوقاف والشئون الإسلامية الكويت، سنة النشر: 1404 هـ - 1983، م.
    13. تقرير اللجنة الملكية: الكتاب الأبيض رقم (٥٤٧٩)، النسخة العربية الرسمية، القدس، إصدار حكومة فلسطين،١٩٣٧.
    14. جورج أنطونيوس، ترجمة: د. ناصر الدين الأسد، ود. إحسان عباس، يقظة العرب: تاريخ حركة العرب القومية، ط ٨، بيروت، دار العلم للملايين، ١٩٨٧.
    15. حامد سلطان، أحكام القانون الدولي في الشريعة الإسلامية، مركز البحوث والتنمية بجامعة الملك عبد العزيز، عام 1974.
    16. رشيد يا دكار، مبادئ القانون الدولي العام، جامعة صلاح الدين بأربيل، العراق، عام 2009.
    17. ركبي رابح، أساس وطبيعة الاعتراف الدولي، مجلة الواحات للبحوث والدراسات، المجلد 10، العدد الثاني، عام 2007.
    18. سعدي أبو جيب، القاموس الفقهي لغة واصطلاحا، نشر دار الفكر. الطبعة: الثانية ١٤٠٨ هـ- ١٩٨٨م، دمشق-سوريا.
    19. سهيل حسين الفتلاوي، موسوعة القانون الدولي العام، دار الثقافة والنشر والتوزيع، عمان، الأردن، عام 2012.
    20. شفيق المصري، مسألة الدولة الفلسطينية في القانون الدولي، مجلة الجيش اللبناني، العدد83، يناير 2013.
    21. شكري محمد عزيز، المدخل إلى القانون الدولي العام في وقت السلم، دار الفكر، دمشق، سوريا، عام 1971.
    22. شهبوب حكيمة، الاعتراف الدولي بين الشريعة والقانون، مجلة آفاق للعلوم، العدد السابع، مارس 2017.
    23. عبد الحميد متولي، الوجيز في الأنظمة في النظريات والأنظمة السياسة ومبادئها الدستورية، دار المعارف، عام1959.
    24. عبد الرحمن بن ناصر السعدي، تيسير الكريم المنان في تفسير كلام المنان، مكتبة العبيكان، الرياض،1422هــ، 2001 م.
    25. عبد السلام عبد الله بن عامر تونسي، الدولة الفلسطينية من منظور القانون الدولي، حوليات جامعة الجزائر، المجلد 34، العدد 1 لسنة 2020.
    26. عبد العزيز محمد سرحان، الدولة الفلسطينية، دار النهضة العربية، القاهرة، عام 1989.
    27. فتحي عبد الكريم، الدولة والسيادة في الفقه الإسلامي، - دراسة مقارنة، مكتبة وهبة، القاهرة، عام 1404هــ 1984م.
    28. فوضيل فطيمة زهرة، الاعتراف في القانون الدؤلي العام، رسالة ماجستير، كلية الحقوق والعلوم السياسية، جامعة عبد الحميد باديس مستغانم، عام 2019.
    29. قرارات بشأن الاعتراف بالدول الجديدة والحكومات الجديدة، مجلة القانون الدولي، معهد القانون الدولي، ملحق وثائق رسمية 163، 185، أكتوبر عام 1936.
    30. محسن محمد صالح، التقرير الاستراتيجي الفلسطيني 2022 2023، نشر مركز الزيتونة للدراسات والاستشارات، 2024.
    31. محمد المجدوب، القانون الدولي العام، الطبعة السادسة، منشورات الحلبي الحقوقية، لبنان، عام 2007.
    32. محمد سلام مدكور، معالم الدولة الإسلامية، مكتبة الفلاح، الكويت، عام 1983.
    33. محمد عبد الوهاب خفاجي، مفهوم الدولة وتطورها، ورقة بحثية مقدمة لمؤتمر المجلس الأعلى للشؤن الإسلامية بالقاهرة في الفترة من 12 إلى 13 فبراير عام 2022.
    34. محمود عبد المجيد الخالدي، قواعد نظام الحكم في الإسلام، دار البحوث العلمية، عام 1980.
    35. مصطفي أحمد فؤاد، النظرية العام للتصرفات الدولية الصادرة عن الإرادة المنفردة، دار الكتب القانونية، المحلة الكبرى، مصر عام 2004.
    36. معجم القانون، مَجْمع اللغة العربية، الهيئة العامة لشؤن المطابع الأميرية بالقاهرة، عام 1920هــ 1980م.
    37. منصور ميلاد يونس، مقدمة للدراسات الدولية، مطبعة الوثيقة الخضراء للفنون المطبعية، الطبعة الثانية، طرابلس ليبيا، عام 1998.
    38. هنري كتن، ترجمة: رشدي الأشهب، قضية فلسطين، ط1، مطبوعات وزارة الثقافة الفلسطينية، غزة، فلسطين، عام ١٩٩٩.
    39. وهبة الزحيلى، العلاقات الدولية في الإسلام مقارنة بالقانون الدولي الحديث، دار الفكر، عام 2001.
    40. وهبة بن مصطفى الزحيلي، آثار الحرب في الفقه الإسلامي، دار الفكر، دمشق، عام 1998.

    المراجع الأجنبية:

     

    1. An Examination of Palestine’s Statehood Status through the Lens of the ICC Pre-Trial Chamber’s Decision and Beyond. Tanvi Bhargava & Rebecca Cardoso. 2021.
    2. John Quigley, Palestine Statehood and International Law, Global Policy Essay,
    3. Martin Sicker, The Pangs of the Messiah; The troubled birth of the Jewish State, Westport, CT, Preage, 2000.
    4. see for example State Failure, Sovereignty and Effectiveness, Legal Lessons from the Decolonization of Sub-Saharan Africa, Gerard Kreijen, Published by Martinus Nijhoff,2004.
    5. Véase: Reconocimiento internacional de Palestina: Lagunas consideraciones desde una perspectiva de derecho internacional, Lisbeth Catherine Duarte et al., op. cit. Ibíd.

    المواقع الالكترونية

     

    1. http://www.daat.ac.il/DAAT/ezrachut/begin/20/11/2023
    2. قناة الجزيرة https://www.ajnet.me/politics\3\5\2025
    3. قناة العربي https://www.alaraby.com/news\3\5\2025
    4. قناة العربية على اليوتيوب https://www.youtube.com/watch
    5. قناة العربية" نتhttps://www.alarabiya.net/arab-and-world/gaza/2024/05/22
    6. محاضرات في القانون الدستوري، د. عادل زيتوني: https://elearning.univ-msila.dz/moodle/pluginfile.php\2\5\2025
    7. مركز المستقبل للأبحاث والدراسات المتقدمةhttps://futureuae.com/ar-AE/Mainpage/Item\6\5\2025
    8. معجم المعاني: https://www.almaany.com\2\5\2025
    9. مؤسسة الحق الفلسطينية https://www.alhaq.org/ar/advocacy\4\5\2025.
    10. الموسوعة العربية https://arab-ency.com.sy/ency/details/20/11/2023
    11. موسوعة بريتانيكا https://www.britannica.com/topic/international-law/States-in-international-law#ref .
    12. موقع الجزيرة https://www.aljazeera.net/politics/14]5\2024 .
    13. الموقع الرسمي لجامعة محمد لمين دباغينhttps://cte.univ-setif
    14. الموقع الرسمي للأمم المتحدة https://news.un.org/ar/story/2024/05/11
    15. موقع جامعة الأمة العربيةhttps://www.arabnationleague.com/a_web/one_sub.php?id\13\2022
    16. موقع مجلة " المجلة " https://www.majalla.com/node\4\5\2025
    17. موقع مركز الزيتونة للدراسات والاستشاراتhttps://www.alzaytouna.net\23\5\2025.
    18. موقع مركز دبي لبحوث السياسات العامةhttps://bhuth.ae/ar/publication/palestine-between-recognition-and-state-establishment\4\5\2025
    19. وكالة الأنباء والمعلومات الفلسطينية http://www.wafainfo.ps
    20. ويكيبيديا: https://ar.wikipedia.org/wiki/21/11/2013

     

    References:

     

    • alquran alkarim.
    • abin manzuri, muhamad bin makram bin eulay, 'abu alfadala, jamal aldiyn aibn manzur al'ansarii alruwayfei al'iifriqii, kitabi" lisan alearabi" dar sadir, bayrut, lubnan, eam 1414 ha 1993.
    • 'abu bakr aldasuqi, rudud al'afeal alduwaliat wal'iiqlimiat walearabiat tujah alfawz altaarikhii aladhi haqaqath harakat hamas fi alaintikhabat altashrieiat alfilastiniati, majalat alsiyasat alduwliati, nashr muasasat al'ahram, eam 2006, aleadadayn 163 wa166.
    • 'abu eabd allah, muhamad bin 'iismaeil bin 'iibrahim bin almughayrat abn baradizabih albukharii aljaefi_ rahimah allahu_ kitabi" sahih albukhari, tabeat dar tawq alnajati- ealaa nahj altabeat alsultaniati, bayrut, lubnan, 1422hi 2001-2002m.
    • 'abu nasr 'iismaeil bin hamaad aljawharii alfarabi, kitab "alsihah taj allughat wasihah alearabiati, nashr dar aleilm lilmalayini, 1410 ha‍ - 1990m.
    • 'ahmad zaki badwi, muejam almustalahat alsiyasiati‌ walduwlia ('iinjiliziun - faransiun - earabiun (ta. al'uwlaa), dar alkitaab almisrii_ dar alkitaab allubnani, eam 1989.
    • 'usamat muhamad 'abu nahl wada. naji sadiq sharabi, qira'at fi 'ahami mawadi saki alaintidab albiritaniu ealaa filastin: ruyat tarikhiat - siasiat jadidatun, kuliyat aladab waleulum al'iinsaniati, jamieat al'azhara, ghazat, filastin, 2012.
    • 'amin shariti, alwijiz fi alqanun aldusturii walmuasasat alsiyasiat almuqaranata, diwan almatbueat aljameyt, eam 1998.
    • altawfiq alwaei, aldawlat al'iislamiat bayn alturath walmueasarati, dar abn hazma, birut, 1416hi, 1996m.
    • alqanun alduwlii aleama, 'a.d 'amal yazji, wizarat altaelim aleali walbahth aleilmii alsuwriati, eam 2021.
    • alshaykh mahmud shaltut - rahimah allahu, al'iislam walealaqat aldawliat fi alsilm walharba, maktab shaykh aljamie al'azhar- 1370 hi 1951m.
    • almawsueat alfiqhiatu, wizarat al'awqaf walshuyuwn al'iislamiat - alkuaytu, sanat alnashr: 1404 hi - 1983, mi.
    • taqrir allajnat almalakiati: alkutaab al'abyad raqm (5479), alnuskhat alearabiat alrasmiatu, alquds, 'iisdar hukumat filastin,1937.
    • jurj 'antunius, tarjamatu: du. nasir aldiyn al'asadi, wad. 'iihsan eabaas, yaqazat alearbi: tarikh harakat alearab alqawmiati, t 8, bayrut, dar aleilm lilmalayini, 1987.
    • hamid sultan, 'ahkam alqanun alduwlii fi alsharieat al'iislamiati, markaz albuhuth waltanmiat bijamieat almalik eabd aleaziza, eam 1974.
    • rshid ya dakar, mabadi alqanun alduwlii aleami, jamieat salah aldiyn bi'arbil, aleiraqi, eam 2009.
    • rikabi rabih, 'asas watabieat aliaetiraf aldawli, majalat alwahat lilbuhuth waldirasati, almujalad 10, aleadad althaani, eam 2007.
    • saedi 'abu jayb, alqamus alfiqhiu lughat wastilaha, nashr dar alfikri. altabeati: althaaniat 1408 ha- 1988m, dimashqa-surya.
    • suhil husayn alfatlawi, mawsueat alqanun alduwlii aleama, dar althaqafat walnashr waltawziei, eaman, al'urduni, eam 2012.
    • shafiq almisri, mas'alat aldawlat alfilastiniat fi alqanun alduwali, majalat aljaysh allubnanii, aleudadi83, yanayir 2013.
    • shikri muhamad eaziza, almadkhal 'iilaa alqanun alduwalii aleami fi waqt alsilmi, dar alfikri, dimashqa, surya, eam 1971.
    • shahubub hakimati, alaietiraf alduwlii bayn alsharieat walqanuni, majalat afaq lileulumi, aleadad alsaabieu, mars 2017.
    • eabd alhamid matawali, alwajiz fi al'anzimat fi alnazariaat wal'anzimat alsiyasat wamabadiuha aldusturiatu, dar almaearifi, eam1959.
    • eabd alrahman bin nasir alsaedi, taysir alkarim alminan fi tafsir kalam almanani, maktabat aleabikan, alriyadi,1422hi, 2001 mi.
    • eabd alsalam eabd allah bin eamir tunisi, aldawlat alfilastiniat min manzur alqanun alduwali, hawliaat jamieat aljazayir, almujalad 34, aleadad 1 lisanat 2020.
    • eabd aleaziz muhamad sarhan, aldawlat alfilastiniatu, dar alnahdat alearabiati, alqahirati, eam 1989.
    • fathi eabd alkrim, aldawlat walsiyadat fi alfiqh al'iislamii, - dirasat muqaranati, maktabat wahabati, alqahirati, eam 1404hi 1984m.
    • fudil fatimat zahrati, alaietiraf fi alqanun alduwalii aleama, risalat majstir, kuliyat alhuquq waleulum alsiyasiati, jamieat eabd alhamid badis mustaghanimi, eam 2019.
    • qararat bishan alaietiraf bialduwal aljadidat walhukumat aljadidati, majalat alqanun alduwali, maehad alqanun alduwali, mulhaq wathayiq rasmiat 163, 185, 'uktubar eam 1936.
    • muhsin muhamad salih, altaqrir aliastiratijiu alfilastiniu 2022 - 2023, nashr markaz alzaytunat lildirasat waliastisharat, 2024.
    • muhamad almajdubi, alqanun alduwliu aleama, altabeat alsaadisatu, manshurat alhalabii alhuquqiati, lubnan, eam 2007.
    • muhamad salam madkur, maealim aldawlat al'iislamiati, maktabat alfalahi, alkuayti, eam 1983.
    • muhamad eabd alwahaab khafaji, mafhum aldawlat watatawuruha, waraqat bahthiat muqadimat limutamar almajlis al'aelaa lilshuwn al'iislamiat bialqahirat fi alfatrat min 12 'iilaa 13 fibrayir eam 2022.
    • mahmud eabd almajid alkhalidi, qawaeid nizam alhukm fi al'iislami, dar albuhuth aleilmiati, eam 1980.
    • mastafi 'ahmad fuaad, alnazariat aleamu liltasarufat aldawliat alsaadirat ean al'iiradat almunfaridati, dar alkutub alqanuniati, almahilat alkubraa, misr eam 2004.
    • muejam alqanuna, majme allughat alearabiati, alhayyat aleamat lishun almatabie al'amiriat bialqahirati, eam 1920hi 1980m.
    • mansur milad yunis, muqadimat lildirasat alduwliati, matbaeat alwathiqat alkhadra' lilfunun almatbaeiati, altabeat althaaniatu, tarabulus - libya, eam 1998.
    • hanri katan, tarjamata: rushdi al'ashhabi, qadiat filastin, ta1, matbueat wizarat althaqafat alfilastiniati, ghazat, filastin, eam 1999.
    • wahbat alzuhaylaa, alealaqat aldawliat fi al'iislam muqaranatan bialqanun aldawlii alhadithi, dar alfikri, eam 2001.
    • whabat bn mustafaa alzuhayli, athar alharb fi alfiqh al'iislamii, dar alfikri, dimashqa, eam 1998.