أولاً: القرآن الكريم:
ثانياً: كتب التفسير وعلوم القرآن.
= أحكام القرآن، ابن العربي ن: دار الكتب العلمية بيروت – دون طبعه،.
= أحكام القرآن ، الجصاص ن: دار الكتب العلمية بيروت – لبنان ط: الأولى، 1415هــ/1994م.
= تفسير القرآن العظيم (ابن كثير): أبو الفداء إسماعيل بن عمر بن كثير القرشي البصري ثم الدمشقي (المتوفى: 774هــ) ت: محمد حسين شمس الدين، الناشر: دار الكتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون – بيروت، الطبعة: الأولى - 1419 ه ـ
= تيسير الكريم الرحمن في تفسير كلام المنان، عبد الرحمن السعدي، مؤسسة الرسالة.
ثالثاً: كتب الحديث، وعلومه.
= الإحسان في تقريب صحيح ابن حبان، لمحمد بن حبان بن أحمد بن حبان بن معاذ بن مَعْبدَ، التميمي، أبو حاتم، الدارمي، البُستي (المتوفى: 354هــ)
= التلخيص الحبير في تخريج أحاديث الرافعي الكبير: أبو الفضل أحمد بن علي بن محمد بن أحمد بن حجر العسقلاني (المتوفى: 852هــ) (ط شركة الطباعة الفنية) .
= الجامع الكبير - سنن الترمذي : محمد بن عيسى بن سَوْرة بن موسى بن الضحاك، الترمذي، أبو عيسى (المتوفى: 279هــ): ( ط السلفية).
= الجامع المسند الصحيح المختصر من أمور رسول الله صلى الله عليه وسلم وسننه وأيامه = صحيح البخاري : محمد بن إسماعيل أبو عبدالله البخاري الجعفي، ن: دار طوق النجاة ، ط: الأولى، 1422هــ.
= السنن الكبرى، أبو بكر أحمد بن الحسين بن علي البيهقي، ط مجلس دائرة المعارف العثمانية بالهند 1352 هـ) .
= المسند الصحيح المختصر بنقل العدل عن العدل إلى رسول الله صلى الله عليه وسلم: مسلم بن الحجاج أبو الحسن القشيري النيسابوري (المتوفى: 261هــ) ت: محمد فؤاد عبد الباقي، ن: دار إحياء التراث العربي – بيروت.
= سنن ابن ماجه: ابن ماجة أبو عبد الله محمد بن يزيد القزويني، وماجة اسم أبيه يزيد (المتوفى: 273هــ) ت: محمد فؤاد عبد الباقي ، ن: دار إحياء الكتب العربية - فيصل عيسى البابي الحلبي.
= سنن أبي داود: أبو داود سليمان بن الأشعث بن إسحاق بن بشير بن شداد بن عمرو الأزدي السِّجِسْتاني (المتوفى: 275هــ)، ن: المكتبة العصرية، صيدا – بيروت.
= فتح الباري شرح صحيح البخاري: أحمد بن علي بن حجر أبو الفضل العسقلاني الشافعي ن: دار المعرفة - بيروت، 1379رقم كتبه وأبوابه وأحاديثه: محمد فؤاد عبد الباقي.
= فيض القدير شرح الجامع الصغير: زين الدين محمد المدعو بعبد الرؤوف بن تاج العارفين بن علي بن زين العابدين الحدادي ثم المناوي القاهري (المتوفى: 1031هــ)ن: المكتبة التجارية الكبرى – مصر ط: الأولى، 1356.
= مجمع الزوائد ومنبع الفوائد: أبو الحسن نور الدين علي بن أبي بكر بن سليمان الهيثمي (المتوفى: 807هــ) ت: حسام الدين القدسي ن: مكتبة القدسي، القاهرة، عام النشر: 1414 هـ، 1994 م.
= مسند الإمام أحمد بن حنبل: أبو عبد الله أحمد بن محمد بن حنبل بن هلال بن أسد الشيباني (المتوفى: 241هــ)، ت: شعيب الأرنؤوط - عادل مرشد. الناشر: دار المعرفة - بيروت، 1379.
حققه وخرج أحاديثه وعلق عليه: شعيب الأرنؤوط ،الناشر: مؤسسة الرسالة، بيروت، الطبعة: الأولى، 1408 هـ - 1988 م.
رابعاً: كتب اللغة والمعاجم.
= تاج العروس من جواهر القاموس: محمّد بن محمّد بن عبد الرزّاق الحسيني، أبو الفيض، الملقّب بمرتضى، الزَّبيدي (المتوفى: 1205هــ)، ن: دار الهداية.
= لسان العرب، لمحمد بن مكرم بن على، أبو الفضل، جمال الدين ابن منظور الأنصاري الرويفعي الإفريقي (المتوفى: 711هــ). الناشر: دار صادر – بيروت، الطبعة الثالثة - 1414 هـ.
= مختار الصحاح: زين الدين أبو عبد الله محمد بن أبي بكر بن عبد القادر الحنفي الرازي (المتوفى: 666هــ)
= معجم مقاييس اللغة: أحمد بن فارس بن زكريا القزويني الرازي، أبو الحسين (المتوفى: 395هــ)، ن: دار الفكر، عام النشر: 1399هــ - 1979م.
ت: يوسف الشيخ محمد، ن: المكتبة العصرية - الدار النموذجية، بيروت – صيدا، ط: الخامسة، 1420هــ / 1999م.
خامساَ: المصادر العامة.
= أثر الأحكام الفقهية والقيم الأخلاقية في الحفاظ على البيئة، د/ أيمن محمد هاروش، المجلة العربية للنشر العلمي، العدد الثامن والعشرون تاريخ الإصدار: 2 – شباط – 2021 م .
= الإسلام والبيئة، محمد فتح الله الزيادي: بحث مقدم لمجمع الفقه الإسلامي الدولي، الدورة التاسعة عشرة إمارة الشارقة دولة الإمارات العربية المتحدة، سنة .
= الاسلام والبيئة، الشيخ خليل رزق.
= التزام الدولة بالتدخل الوقائي لحماية البيئة، د/ حازم صلاح الدين عبدالله، بحث مقدم لمؤتمر القانون والبيئة، كلية الحقوق جامعة طنطا.
= التوازن البيئي بين العلم والإيمان، د: أحمد مليجي، ص7، المركز القومي للبحوث.
= الضرر البيئي في أحكام الشريعة الإسلامية والقانون الدولي، مدين أمال، كلية الحقوق، الجزائر،19 سبتمبر/2014م.
= جريدة العرب الاقتصادية الدولية، 21من شعبان 1443هــ، الجمعة 25 مارس 2022م.
= حكم المحكمة الإدارية العليا المصرية في الطعن رقم 8450 لسنة 44ق، جلسة 21/2/2001؛ مجموعة أحكام المحكمة الإدارية العليا.
= حكم محكمة القضاء الإداري بمجلس الدولة بالإسكندرية في الدعوى رقم 1694 لسنة ق55، جلسة 14 يونيو 2001.
= حماية البيئة ومنع التغيرات المناخية في الفقه الإسلامي، محمد خلف، دراسات علوم الشريعة والقانون ، 2016م.
= دور الشريعة الإسلامية في حماية البيئة، د/صالح درويش، فلسطين، ضمن كتاب أعمال المؤتمر الدولي: آليات حماية البيئة، لبنان، 2017م.
= منهج الإسلام في حماية البيئة والمحافظة عليها" الماء نموذجاً" د/ أحمد على سليمان 1432هــ / 2011م.
References:
1: alquran alkarim:
2: kutub altafsir waeulum alquran.
- = 'ahkam alqurani, abn alearabii na: dar alkutub aleilmiat bayrut - dun tabeihi,.
- = 'ahkam alquran , aljasas na: dar alkutub aleilmiat bayrut - lubnan ta: al'uwlaa, 1415h/1994m.
- = tafsir alquran aleazim (abn kathir): 'abu alfida' 'iismaeil bin eumar bn kathir alqurashii albasriu thuma aldimashqiu (almutawafaa: 774hi) t: muhamad husayn shams aldiyn, alnaashir: dar alkutub aleilmiati, manshurat muhamad eali bydun - bayrut, altabeata: al'uwlaa - 1419 h
- = taysir alkarim alrahman fi tafsir kalam almanani, eabd alrahman alsaedi, muasasat alrisalati.
3: kutub alhadith, waeulumihi.
- = al'iihsan fi taqrib sahih aibn hiban, limuhamad bin hibaan bin 'ahmad bin hibaan bin mueadh bin maebda, altamimi, 'abu hatim, aldaarmi, albusty (almutawafaa: 354h)
- = altalkhis alhabir fi takhrij 'ahadith alraafieii alkabir: 'abu alfadl 'ahmad bin eali bin muhamad bin 'ahmad bin hajar aleasqalanii (almutawafaa: 852hi) (t sharikat altibaeat alfaniyati) .
- = aljamie alkabir - sunan altirmidhii : muhamad bin eisaa bn sawrt bin musaa bin aldahaki, altirmidhi, 'abu eisaa (almutawafaa: 279hi): ( t alsalafiati).
- = aljamie almusnad alsahih almukhtasar min 'umur rasul allah salaa allah ealayh wasalam wasunanuh wa'ayaamuh = sahih albukharii : muhamad bin 'iismaeil 'abu eabdallah albukhari aljaeafi, n: dar tawq alnajaat , ta: al'uwlaa, 1422h.
- = alsunan alkubraa, 'abu bakr 'ahmad bin alhusayn bin eali albayhaqi, t majlis dayirat almaearif aleuthmaniat bialhind 1352 hu) .
- = almusnid alsahih almukhtasar binaql aleadl ean aleadl 'iilaa rasul allah salaa allah ealayh wasalama: muslim bin alhajaaj 'abu alhasan alqushayrii alnaysaburii (almutawafaa: 261hi) t: muhamad fuad eabd albaqi, na: dar 'iihya' alturath alearabii - bayrut.
- = sunan abn majah: abn majat 'abu eabd allh muhamad bn yazid alqazwini, wamajat asm 'abih yazid (almutawafaa: 273hi) ti: muhamad fuaad eabd albaqi , na: dar 'iihya' alkutub alearabiat - faysal eisaa albabi alhalbi.
- = sunan 'abi dawud: 'abu dawud sulayman bin al'asheath bin 'iishaq bin bashir bin shidad bin eamrw al'azdi alssijistany (almutawafaa: 275hi), na: almaktabat aleasriati, sayda - bayrut.
- = fath albari sharh sahih albukharii: 'ahmad bin ealiin bin hajar 'abu alfadl aleasqalanii alshaafieii na: dar almaerifat - bayrut, 1379raqm kutubih wa'abwabih wa'ahadithihi: muhamad fuad eabd albaqi.
- = fayd alqadir sharh aljamie alsaghira: zayn aldiyn muhamad almadeui baeabd alrawuwf bin taj alearifin bin eali bin zayn aleabidin alhadaadii thuma alminawi alqahiriu (almutawafaa: 1031hi)n: almaktabat altijariat alkubraa - misr ta: al'uwlaa, 1356.
- = majmae alzawayid wamanbae alfawayidi: 'abu alhasan nur aldiyn eali bin 'abi bakr bin sulayman alhaythamii (almutawafaa: 807hi) ti: husam aldiyn alqudsii na: maktabat alqudsi, alqahirati, eam alnashri: 1414 ha, 1994 mi.
- = musnad al'iimam 'ahmad bin hanbul: 'abu eabd allh 'ahmad bin muhamad bin hanbal bin hilal bin 'asad alshaybani (almutawafaa: 241hi), ti: shueayb al'arnawuwt - eadil murshid. alnaashir: dar almaerifat - bayrut, 1379.
- haqquh wakharaj 'ahadithuh waealaq ealayhi: shueayb al'arnawuwt ,alnaashir: muasasat alrisalati, bayruta, altabeata: al'uwlaa, 1408 hi - 1988 mi.
4: kutub allugha walmaeajim.
- = taj alearus min jawahir alqamus: mhmmd bin mhmmd bin eabd alrzzaq alhusayni, 'abu alfayda, almlqqb bimurtadaa, alzzabydy (almutawafaa: 1205hi), ni: dar alhidayati.
- = lisan alearabi, limuhamad bin makram bin ealaa, 'abu alfadali, jamal aldiyn aibn manzur al'ansari alruwifei al'iifriqii (almutawafaa: 711hi). alnaashir: dar sadir - bayrut, altabeat althaalithat - 1414 hu.
- = mukhtar alsahahi: zayn aldiyn 'abu eabd allah muhamad bin 'abi bakr bin eabd alqadir alhanafii alraazi (almutawafaa: 666h)
- = muejam maqayis allughati: 'ahmad bin faris bin zakariaa alqazwinii alraazi, 'abu alhusayn (almutawafaa: 395hi), ni: dar alfikri, eam alnashri: 1399h - 1979m.
- tu: yusif alshaykh muhamadu, na: almaktabat aleasriat - aldaar alnamudhajiatu, bayrut - sayda, ta: alkhamisati, 1420hi / 1999m.
5: almasadir aleama.
- = 'athar al'ahkam alfiqhiat walqiam al'akhlaqiat fi alhifaz ealaa albiyati, du/ 'ayman muhamad harush, almajalat alearabiat lilnashr alealmii, aleadad althaamin waleishrun tarikh al'iisdar: 2 - shubat - 2021 m .
- = al'iislam walbiyatu, muhamad fath allah alziyadiu: bahath muqadam limajmae alfiqh al'iislamii alduwali, aldawrat altaasieat eashrat 'iimarat alshaariqat dawlat al'iimarat alearabiat almutahidati, sanatan .
- = alasalam walbiyatu, alshaykh khalil razaq.
- = ailtizam aldawlat bialtadakhul alwiqayiyi lihimayat albiyati, da/ hazim salah aldiyn eabdallah, bahath muqadim limutamar alqanun walbiyati, kuliyat alhuquq jamieat tanta.
- = altawazun albiyiyu bayn aleilm wal'iiman, du: 'ahmad miliji, sa7, almarkaz alqawmii lilbuhuthi.
- = aldarar albiyiyu fi 'ahkam alsharieat al'iislamiat walqanun alduwli, madin 'amal, kuliyat alhuquqi, aljazayar,19 sibtambar/2014m.
- = jaridat alearab aliaqtisadiat alduwliatu, 21min shaeban 1443h, aljumueat 25 maris 2022m.
- = hakm almahkamat al'iidariat aleulya almisriat fi altaen raqm 8450 lisanat 44q, jalsat 21/2/2001; majmueat 'ahkam almahkamat al'iidariat aleulya.
- = hakam mahkamat alqada' al'iidarii bimajlis aldawlat bial'iiskandariat fi aldaewaa raqm 1694 lisanat qa55, jalsat 14 yuniu 2001.
- = himayat albiyat wamane altaghayurat almunakhiat fi alfiqh al'iislamii, muhamad khalafa, dirasat eulum alsharieat walqanun , 2016m.
- = dawr alsharieat al'iislamiat fi himayat albiyati, da/salih darwish, filastin, dimn kitab 'aemal almutamar alduwali: aliat himayat albiyati, lubnan, 2017m.
- = manhaj al'iislam fi himayat albiyat walmuhafazat ealayha" alma' nmwdhjaan" du/ 'ahmad ealaa sulayman 1432hi / 2011m.