تمويل الاستثمار وأثره في تحقيق التنمية المستدامة في الفقه الإسلامي والاقتصاد المعاصر / Investment Financing And Its Impact On Achieving Sustainable Development In Islamic Jurisprudence And Contemporary Economics

نوع المستند : المقالة الأصلية

المؤلف

جامعة الأزهر

المستخلص

يبين هذا البحث تعريف الاستثمار وتمويله وحكمه، ودليل ذلك من الكتاب، والسنة، والإجماع، مع بيان وجه الدلالة من النصوص، ويبين البحث بعض صور تمويل الاستثمار المهمةٍ، والتي منها المضاربة، والسلم، والقرض، ثم الحديث عن التطبيقات المعاصرة لتلك التمويلات من خلال بعض المصارف والبنوك، ثم الحديثُ عن أثر تلك الصيغ الإسلامية في تحقيق التنمية المستدامة، ويتكون هذا البحث من مبحث تمهيدي، ومبحثين أساسين، فأمّا المبحث التمهيدي فهو في التعريف بمصطلحات البحث، وهي الاستثمار وتمويله، والتنمية المستدامة، وأمّا المبحث الأول: فيتحدثُ عن آليات تمويل الاستثمار في الفقه الإسلامي، ويتكون هذا المبحث من أربعة مطالب، الأول: في تعريف الاستثمار، وتمويله، والحكم التكليفي له، والثاني في المضاربة في الفقه الإسلامي، والثالث في السلم في الفقه الإسلامي، والرابع في القرض في الفقه الإسلامي، والمبحث الثاني، يتحدثُ عن التطبيقات المعاصرة لآليات تمويل الاستثمار وأثرها في تحقيق التنمية المستدامة، ويتكون هذا المبحث من مطلبين، الأول في بيان تلك التطبيقات من خلال البنوك والمصارف، والثاني: في بيان أثر صيغ التمويل الإسلامية في تحقيق التنمية المستدامة، ويذيل البحث بخاتمة تتضمن محتويات، وتوصيات البحث.
 
Abstract:
This research explains the definition of investment, its financing, and its ruling, and the evidence for that from the Qur’an, the Sunnah, and consensus, with an explanation of the significance of the texts. The research shows some important forms of investment financing, including speculation, peace, and loan, and then talks about contemporary applications of those financings.
Through some banks and institutions, then talking about the impact of these Islamic formulas in achieving sustainable development. This research consists of an introductory study and two basic studies. As for the introductory research, it is in the definition
The search terms are investment and its financing, and sustainable development. As for the first section, it talks about the mechanisms of financing investment in Islamic jurisprudence. This section consists of
Four topics: the first: on the definition of investment, its financing, and the mandatory ruling on it, the second on speculation in Islamic jurisprudence, the third on peace in Islamic jurisprudence, the fourth on the loan in Islamic jurisprudence, and the second topic, which talks about contemporary applications of investment financing mechanisms and their impact on achieving development.
Sustainable. This research consists of two objectives: the first is to explain these applications through banks and banks, and the second is to explain the impact of Islamic financing formulas in achieving sustainable development. The research is appended with a conclusion that includes:  Contents, search recommendations.

الكلمات الرئيسية


  1. "أولًا: القرآن الكريم".

    "ثانيًا: التفسير وعلوم القرآن".

    1. "الجامع لأحكام القرآن = تفسير القرطبي- المؤلف: أبو عبد الله محمد بن أحمد بن أبي بكر بن فرح الأنصاري الخزرجي شمس الدين القرطبي (المتوفى: 671هــ)- تحقيق: أحمد البردوني وإبراهيم أطفيش- الناشر: دار الكتب المصرية القاهرة- الطبعة: الثانية، 1384هــ - 1964 م".
    2. "أحكام القرآن للإمام للجصاص دار الفكر بيروت- بدون تاريخ طبع".
    3. "أحكام القران للإمام ابن العربي- ط الحلبى- بدون تاريخ طبع".
    4. "تفسير الإمام الشافعي- المؤلف: الشافعي أبو عبد الله محمد بن إدريس بن العباس بن عثمان بن شافع بن عبد المطلب بن عبد مناف المطلبي القرشي المكي (المتوفى: 204هــ)- جمع وتحقيق ودراسة: د. أحمد بن مصطفى الفرَّان (رسالة دكتوراه)- الناشر: دار التدمرية - المملكة العربية السعودية- الطبعة الأولى: 1427 - 2006 م".
    5. "تفسير الراغب الأصفهاني، لأبي القاسم الحسين بن محمد المعروف بالراغب الأصفهاني (المتوفى: 502هــ)4/204، تحقيق ودراسة: د. محمد عبد العزيز بسيوني، الناشر: كلية الآداب - جامعة طنطا- تحقيق ودراسة: د. هند بنت محمد بن زاهد سردار، الناشر: كلية الدعوة وأصول الدين - جامعة أم القرى، الطبعة الأولى: 1422 هــ - 2001 م".
    6. "جامع البيان في تأويل القرآن- المؤلف: محمد بن جرير بن يزيد بن كثير بن غالب الآملي، أبو جعفر الطبري (المتوفى: 310هــ)- المحقق: أحمد محمد شاكر- الناشر: مؤسسة الرسالة- الطبعة: الأولى، 1420 هــ - 2000 م".
    7. "تفسير الماوردي = النكت والعيون- المؤلف: أبو الحسن علي بن محمد بن محمد بن حبيب البصري البغدادي، الشهير بالماوردي (المتوفى: 450هــ)- المحقق: السيد ابن عبد المقصود بن عبد الرحيم- الناشر: دار الكتب العلمية - بيروت / لبنان".
    8. "تفسير مقاتل بن سليمان- المؤلف: أبو الحسن مقاتل بن سليمان بن بشير الأزدي البلخى (المتوفى: 150هــ)- المحقق: عبد الله محمود شحاته- الناشر: دار إحياء التراث بيروت- الطبعة: الأولى - 1423 هـ"ـ.
    9. "تفسير مجاهد- المؤلف: أبو الحجاج مجاهد بن جبر التابعي المكي القرشي المخزومي (المتوفى: 104هــ)- المحقق: الدكتور محمد عبد السلام أبو النيل- الناشر: دار الفكر الإسلامي الحديثة- مصر- الطبعة: الأولى- 1410 هــ - 1989 م".
    10. "زهرة التفاسير- لمحمد بن أحمد بن مصطفى بن أحمد المعروف بأبي زهرة (المتوفى: 1394هــ)- ط: دار الفكر العربي".

    "ثالثًا: الحديث وعلومه".

    1. "إمداد القاري بشرح كتاب التفسير من صحيح البخاري-للدكتور/ عبيد الله بن عبد الله بن سلمان الجابري- الناشر: مكتبة الفرقان- بدون تاريخ طبع".
    2. "الأدب المفرد- المؤلف: محمد بن إسماعيل بن إبراهيم بن المغيرة البخاري، أبو عبد الله (المتوفى: 256هــ) - المحقق: محمد فؤاد عبد الباقي- الناشر: دار البشائر الإسلامية بيروت- الطبعة: الثالثة، 1409 1989م".
    3. "المداوي لعلل الجامع الصغير وشرحي المناوي- المؤلف: أحمد بن محمد بن الصدِّيق بن أحمد، أبو الفيض الغُمَارِي الحسني الأزهري- الناشر: دار الكتبي- القاهرة- جمهورية مصر العربية-الطبعة: الأولى- 1996م".
    4. "البدرُ التمام شرح بلوغ المرام- المؤلف: الحسين بن محمد بن سعيد اللاعيّ، المعروف بالمَغرِبي (المتوفى: 1119 هــ) - المحقق: علي بن عبد الله الزبن- الناشر: دار هجر- الطبعة: الأولى- 1428 هــ - 2007 م)".
    5. "التمهيد لما في الموطأ من المعاني والأسانيد- المؤلف: أبو عمر يوسف بن عبد الله بن محمد بن عبد البر بن عاصم النمري القرطبي (المتوفى: 463هــ) - تحقيق: مصطفى بن أحمد العلوي , محمد عبد الكبير البكري- الناشر: وزارة عموم الأوقاف والشؤون الإسلامية المغرب- عام النشر: 1387 هــ".
    6. "الجامع المسند الصحيح المختصر من أمور رسول الله -صلى الله عليه وسلم- وسننه وأيامه = صحيح البخاري- المؤلف: محمد بن إسماعيل أبو عبدالله البخاري الجعفي-المحقق: محمد زهير بن ناصر الناصر- الناشر: دار طوق النجاة (مصورة عن السلطانية بإضافة ترقيم ترقيم محمد فؤاد عبد الباقي)- الطبعة: الأولى، 1422هــ".
    7. "الجمع بين الصحيحين البخاري ومسلم- المؤلف: محمد بن فتوح بن عبد الله بن فتوح بن حميد الأزدي الميورقي الحَمِيدي أبو عبد الله بن أبي نصر- المحقق: د. علي حسين البواب- الناشر: دار ابن حزم - لبنان/ بيروت- الطبعة: الثانية- 1423هــ - 2002م".
    8. "المعجم الأوسط- المؤلف: سليمان بن أحمد بن أيوب بن مطير اللخمي الشامي، أبو القاسم الطبراني (المتوفى: 360هــ)- المحقق: طارق بن عوض الله بن محمد , عبد المحسن بن إبراهيم الحسيني- الناشر: دار الحرمين" .
    9. "السنن الكبرى- المؤلف: أحمد بن الحسين بن علي بن موسى الخُسْرَوْجِردي الخراساني، أبو بكر البيهقي (المتوفى: 458هــ)- المحقق: محمد عبد القادر عطا- الناشر: دار الكتب العلمية، بيروت لبنان- الطبعة: الثالثة، 1424 هــ - 2003 م".
    10. "السنن الكبرى- المؤلف: أبو عبد الرحمن أحمد بن شعيب بن علي الخراساني، النسائي (المتوفى: 303هــ)- حققه وخرج أحاديثه: حسن عبد المنعم شلبي- أشرف عليه: شعيب الأرناؤوط- قدم له: عبد الله بن عبد المحسن التركي- الناشر: مؤسسة الرسالة بيروت- الطبعة: الأولى، 1421 هــ - 2001 م".
    11. "المستدرك على الصحيحين- المؤلف: أبو عبد الله الحاكم محمد بن عبد الله بن محمد بن حمدويه بن نُعيم بن الحكم الضبي الطهماني النيسابوري المعروف بابن البيع (المتوفى: 405هــ)- تحقيق: مصطفى عبد القادر عطا- الناشر: دار الكتب العلمية بيروت-الطبعة: الأولى، 1411 1990م".
    12. "المسند الصحيح المختصر بنقل العدل عن العدل إلى رسول الله صلى الله عليه وسلم- المؤلف: مسلم بن الحجاج أبو الحسن القشيري النيسابوري (المتوفى: 261هــ)- المحقق: محمد فؤاد عبد الباقي- الناشر: دار إحياء التراث العربي بيروت".
    13. "حلية الأولياء وطبقات الأصفياء- المؤلف: أبو نعيم أحمد بن عبد الله بن أحمد بن إسحاق بن موسى بن مهران الأصبهاني- الناشر: السعادة - بجوار محافظة مصر، 1394هــ - 1974م".
    • "عمدة القاري شرح صحيح البخاري- المؤلف: أبو محمد محمود بن أحمد بن موسى بن أحمد بن حسين الغيتابى الحنفى بدر الدين العينى (المتوفى: 855هــ)- الناشر: دار إحياء التراث العربي بيروت".
    • "سنن الدارقطني- المؤلف: أبو الحسن علي بن عمر بن أحمد بن مهدي بن مسعود بن النعمان بن دينار البغدادي الدارقطني (المتوفى: 385هــ)- حققه وضبط نصه وعلق عليه: شعيب الارنؤوط، حسن عبد المنعم شلبي، عبد اللطيف حرز الله، أحمد برهوم- الناشر: مؤسسة الرسالة، بيروت لبنان- الطبعة: الأولى، 1424 هــ - 2004 م".
    • "سنن ابن ماجه- المؤلف: ابن ماجة أبو عبد الله محمد بن يزيد القزويني، وماجة اسم أبيه يزيد (المتوفى: 273هــ) -تحقيق: محمد فؤاد عبد الباقي- الناشر: دار إحياء الكتب العربية - فيصل عيسى البابي الحلبي".
    • "سنن أبي داود- المؤلف: أبو داود سليمان بن الأشعث بن إسحاق بن بشير بن شداد بن عمرو الأزدي السِّجِسْتاني (المتوفى: 275هــ)- المحقق: محمد محيي الدين عبد الحميد- الناشر: المكتبة العصرية، صيدا بيروت".
    • "شعب الإيمان- المؤلف: أحمد بن الحسين بن علي بن موسى الخُسْرَوْجِردي الخراساني، أبو بكر البيهقي (المتوفى: 458هــ)- حققه وراجع نصوصه وخرج أحاديثه: الدكتور عبد العلي عبد الحميد حامد- الناشر: مكتبة الرشد للنشر والتوزيع بالرياض بالتعاون مع الدار السلفية ببومباي بالهند- الطبعة: الأولى، 1423 هــ - 2003 م".
    • "شرح مشكل الآثار- المؤلف: أبو جعفر أحمد بن محمد بن سلامة بن عبد الملك بن سلمة الأزدي الحجري المصري المعروف بالطحاوي (المتوفى: 321هــ)- تحقيق: شعيب الأرنؤوط- الناشر: مؤسسة الرسالة- الطبعة: الأولى - 1415 هــ، 1494 م".
    • "فتح المنعم شرح صحيح مسلم- المؤلف: الأستاذ الدكتور موسى شاهين لاشين- الناشر: دار الشروق- الطبعة: الأولى (لدار الشروق)، 1423 هــ - 2002 م".
    • "كشف الخفاء ومزيل الإلباس- المؤلف: إسماعيل بن محمد بن عبد الهادي الجراحي العجلوني الدمشقي، أبو الفداء- الناشر: المكتبة العصرية- تحقيق: عبد الحميد بن أحمد بن يوسف بن هنداوي- الطبعة: الأولى، 1420هــ - 2000م".
    • "مجمع الزوائد ومنبع الفوائد- المؤلف: أبو الحسن نور الدين علي بن أبي بكر بن سليمان الهيثمي (المتوفى: 807هــ)- المحقق: حسام الدين القدسي- الناشر: مكتبة القدسي، القاهرة- عام النشر: 1414 هــ، 1994 م".
    • "مسند البزار المنشور باسم البحر الزخار- المؤلف: أبو بكر أحمد بن عمرو بن عبد الخالق بن خلاد بن عبيد الله العتكي المعروف بالبزار (المتوفى: 292هــ)- المحقق: محفوظ الرحمن زين الله، (حقق الأجزاء من 1 إلى 9)- وعادل بن سعد (حقق الأجزاء من 10 إلى 17)- وصبري عبد الخالق الشافعي (حقق الجزء 18)- الناشر: مكتبة العلوم والحكم - المدينة المنورة- الطبعة: الأولى، (بدأت 1988م، وانتهت 2009م)".
    • "مسند ابن أبي شيبة- المؤلف: أبو بكر بن أبي شيبة، عبد الله بن محمد بن إبراهيم بن عثمان بن خواستي العبسي (المتوفى: 235هــ)- حديث عمرو بن الأحوص- المحقق: عادل بن يوسف العزازي و أحمد بن فريد المزيدي- الناشر: دار الوطن الرياض- الطبعة: الأولى، 1997م".
    • "مسند الشهاب، لأبي عبد الله محمد بن سلامة بن جعفر بن علي بن حكمون القضاعي المصري - المحقق: حمدي بن عبد المجيد السلفي، الناشر: مؤسسة الرسالة بيروت، الطبعة: الثانية، 1407 1986م".
    • "نوادر الأصول في أحاديث الرسول -صلى الله عليه وسلم- المؤلف: محمد بن علي بن الحسن بن بشر، أبو عبد الله، الحكيم الترمذي (المتوفى: نحو 320هــ)- المحقق: عبد الرحمن عميرة- الناشر: دار الجيل بيروت".
    • "دلائل النبوة- المؤلف: أحمد بن الحسين بن علي بن موسى الخُسْرَوْجِردي الخراساني، أبو بكر البيهقي (المتوفى: 458هــ)- المحقق: د. عبد المعطي قلعجي- الناشر: دار الكتب العلمية، دار الريان للتراث- الطبعة: الأولى - 1408 هــ - 1988 م".

    رابعًا: كتب اللغة والمعاجم:

    • "القاموس المحيط - المجلد الأول - الصفحة 745 - الطبعة الأولى، 1422 هــ - دار العلم للجميع، بيروت".
    • "لسان العرب - المجلد العاشر - الصفحة 319 - الطبعة الأولى، 1421 هــ - دار إحياء التراث العربي، بيروت، لبنان".
    • "المعجم الوسيط - المجلد الأول - الطبعة الثالثة، 1423 هــ - دار الدعوة، المنصورة- مصر".
    • "معجم اللغة العربية المعاصرة- المؤلف: د أحمد مختار عبد الحميد عمر (المتوفى: 1424هــ)- بمساعدة فريق عمل- الناشر: عالم الكتب- الطبعة: الأولى، 1429 هــ - 2008 م".
    • "المعجم العربي الحديث (2010م) - الطبعة الأولى - دار الفكر، بيروت، لبنان".
    • ا"لزاهر في غريب ألفاظ الشافعي- المؤلف: محمد بن أحمد بن الأزهري الهروي، أبو منصور (المتوفى: 370هــ)- المحقق: مسعد عبد الحميد السعدني- الناشر: دار الطلائع".
    • "تهذيب اللغة- المؤلف: محمد بن أحمد بن الأزهري الهروي، أبو منصور (المتوفى: 370هــ)- المحقق: محمد عوض مرعب- الناشر: دار إحياء التراث العربي بيروت- الطبعة: الأولى، 2001م".

    "رابعًا: كتب أصول الفقه".

    1. "الإحكام في أصول الأحكام- لأبي محمد علي بن أحمد بن سعيد بن حزم الأندلسي القرطبي الظاهري (المتوفى: 456هــ) - المحقق: الشيخ أحمد محمد شاكر- قدم له: الأستاذ الدكتور إحسان عباس- الناشر: دار الآفاق الجديدة، بيروت".
    2. "البحر المحيط في أصول الفقه- المؤلف: أبو عبد الله بدر الدين محمد بن عبد الله بن بهادر الزركشي (المتوفى: 794هــ) - الناشر: دار الكتبي- الطبعة: الأولى، 1414هــ - 1994م".
    3. "إرشاد الفحول إلي تحقيق الحق من علم الأصول، لمحمد بن علي بن محمد بن عبد الله الشوكاني اليمني (المتوفى: 1250هــ)- المحقق: الشيخ أحمد عزو عناية- دمشق - كفر بطنا - الناشر: دار الكتاب العربي ، الطبعة: الطبعة الأولى 1419هــ - 1999م".
    4. "العدة في أصول الفقه- المؤلف : القاضي أبو يعلى ، محمد بن الحسين بن محمد بن خلف ابن الفراء (المتوفى : 458هــ) -حققه وعلق عليه وخرج نصه : د أحمد بن علي بن سير المباركي، الأستاذ المشارك في كلية الشريعة بالرياض - جامعة الملك محمد بن سعود الإسلامية- الناشر : بدون ناشر- الطبعة : الثانية 1410 هــ - 1990 م".
    5. "المحصول: المؤلف: أبو عبد الله محمد بن عمر بن الحسن بن الحسين التيمي الرازي الملقب بفخر الدين الرازي خطيب الري (المتوفى: 606هــ)- دراسة وتحقيق: الدكتور طه جابر فياض العلواني- الناشر: مؤسسة الرسالة- الطبعة: الثالثة، 1418 هــ - 1997 م"،
    6. "المستصفى- لأبي حامد محمد بن محمد الغزالي الطوسي (ت: 505هــ)- تحقيق: محمد عبد السلام عبد الشافي- الناشر: دار الكتب العلمية-ط1- 1413هــ- 1993م".
    7. "الموافقات- لإبراهيم بن موسى بن محمد اللخمي الغرناطي الشهير بالشاطبي (المتوفى: 790هــ)- المحقق: أبو عبيدة مشهور بن حسن آل سلمان- الناشر: دار ابن عفان- ط:1- 1417هــ/ 1997م".
    8. "دراسات أصولية في القرآن الكريم- المؤلف: محمد إبراهيم الحفناوي - الناشر: مكتبة ومطبعة الإشعاع الفنية القاهرة ، عام النشر: 1422 هــ - 2002 م".
    9. "روضة الناظر وجنة المناظر في أصول الفقه على مذهب الإمام أحمد بن حنبل- المؤلف: أبو محمد موفق الدين عبد الله بن أحمد بن محمد بن قدامة الجماعيلي المقدسي ثم الدمشقي الحنبلي، الشهير بابن قدامة المقدسي (المتوفى: 620هــ)- الناشر: مؤسسة الريّان للطباعة والنشر والتوزيع- الطبعة: الطبعة الثانية 1423هــ-2002م".

    "خامسًا: كتب المذهب الحنفى".

    1. "الحجة على أهل المدينة- المؤلف: أبو عبد الله محمد بن الحسن بن فرقد الشيباني (المتوفى: 189هــ)- المحقق: مهدي حسن الكيلاني القادري- الناشر: عالم الكتب بيروت- الطبعة: الثالثة، 1403 هــ" .
    2. "رد المحتار على الدر المختار- المؤلف: ابن عابدين، محمد أمين بن عمر بن عبد العزيز عابدين الدمشقي الحنفي (المتوفى: 1252هــ)- الناشر: دار الفكر-بيروت- الطبعة: الثانية، 1412هــ - 1992م".
    3. "المبسوط- المؤلف: محمد بن أحمد بن أبي سهل شمس الأئمة السرخسي (المتوفى: 483هــ) - الناشر: دار المعرفة بيروت- الطبعة: بدون طبعة- تاريخ النشر: 1414هــ - 1993م".
    4. "الاختيار لتعليل المختار- المؤلف: عبد الله بن محمود بن مودود الموصلي البلدحي، مجد الدين أبو الفضل الحنفي (المتوفى: 683هــ) - عليها تعليقات: الشيخ محمود أبو دقيقة (من علماء الحنفية ومدرس بكلية أصول الدين سابقا)- الناشر: مطبعة الحلبي - القاهرة (وصورتها دار الكتب العلمية - بيروت، وغيرها)- تاريخ النشر: 1356 هــ - 1937 م".
    5. "بدائع الصنائع في ترتيب الشرائع- المؤلف: علاء الدين، أبو بكر بن مسعود بن أحمد الكاساني الحنفي (المتوفى: 587هــ)- الناشر: دار الكتب العلمية- الطبعة: الثانية، 1406هــ - 1986م".
    6. "الكسب- المؤلف: أبو عبد الله محمد بن الحسن بن فرقد الشيباني (المتوفى: 189هــ)- المحقق: د. سهيل زكار- الناشر: عبد الهادي حرصوني دمشق- الطبعة: الأولى، 1400هـ".
    7. "مجمع الأنهر في شرح ملتقى الأبحر- المؤلف: عبد الرحمن بن محمد بن سليمان المدعو بشيخي زاده, يعرف بداماد أفندي (المتوفى: 1078هــ)- الناشر: دار إحياء التراث العربي- الطبعة: بدون طبعة وبدون تاريخ".

    8- "المحيط البرهاني في الفقه النعماني فقه الإمام أبي حنيفة رضي الله عنه- المؤلف: أبو المعالي برهان الدين محمود بن أحمد بن عبد العزيز بن عمر بن مَازَةَ البخاري الحنفي (المتوفى: 616هــ)- المحقق: عبد الكريم سامي الجندي- الناشر: دار الكتب العلمية، بيروت لبنان- الطبعة: الأولى، 1424 هــ - 2004 م".

    9- "تبيين الحقائق شرح كنز الدقائق وحاشية الشِّلْبِيِّ- المؤلف: عثمان بن علي بن محجن البارعي، فخر الدين الزيلعي الحنفي (المتوفى: 743 هــ)- الحاشية: شهاب الدين أحمد بن محمد بن أحمد بن يونس بن إسماعيل بن يونس الشِّلْبِيُّ (المتوفى: 1021 هــ)- الناشر: المطبعة الكبرى الأميرية - بولاق، القاهرة- الطبعة: الأولى، 1313 هــ- (ثم صورتها دار الكتاب الإسلامي ط2)".

    10-"تحفة الفقهاء- المؤلف: محمد بن أحمد بن أبي أحمد، أبو بكر علاء الدين السمرقندي (المتوفى: نحو 540هــ)- الناشر: دار الكتب العلمية، بيروت لبنان- الطبعة: الثانية، 1414 هــ - 1994 م".

    11- "البحر الرائق شرح كنز الدقائق- المؤلف: زين الدين بن إبراهيم بن محمد، المعروف بابن نجيم المصري (المتوفى: 970هــ)- وفي آخره: تكملة البحر الرائق لمحمد بن حسين بن علي الطوري الحنفي القادري (ت بعد 1138 هــ)- وبالحاشية: منحة الخالق لابن عابدين- الناشر: دار الكتاب الإسلامي- الطبعة: الثانية - بدون تاريخ".

    12-"العناية شرح الهداية- المؤلف: محمد بن محمد بن محمود، أكمل الدين أبو عبد الله ابن الشيخ شمس الدين ابن الشيخ جمال الدين الرومي البابرتي (المتوفى: 786هــ - الناشر: دار الفكر- الطبعة: بدون طبعة وبدون تاريخ".

    13- الغرة المنيفة في تحقيق بعض مسائل الإمام أبي حنيفة- المؤلف: عمر بن إسحق بن أحمد الهندي الغزنوي، سراج الدين، أبو حفص الحنفي (المتوفى: 773هــ)-6/91- الناشر: مؤسسة الكتب الثقافية- الطبعة: الأولى 1406-1986 هــ.

    13-"الهداية في شرح بداية المبتدي- المؤلف: علي بن أبي بكر بن عبد الجليل الفرغاني المرغيناني، أبو الحسن برهان الدين (المتوفى: 593هــ)- المحقق: طلال يوسف- الناشر: دار احياء التراث العربي - بيروت لبنان.

    14- "شرح مختصر الطحاوي- المؤلف: أحمد بن علي أبو بكر الرازي الجصاص الحنفي (المتوفى: 370 هــ)- المحقق: د. عصمت الله عنايت الله محمد - أ. د. سائد بكداش - د محمد عبيد الله خان - د زينب محمد حسن فلاتة- أعد الكتاب للطباعة وراجعه وصححه: أ. د. سائد بكداش- الناشر: دار البشائر الإسلامية - ودار السراج- الطبعة: الأولى 1431 هــ - 2010م".

    سادسًا: كتب المذهب المالكى.

    • "الإشراف على نكت مسائل الخلاف- المؤلف: القاضي أبو محمد عبد الوهاب بن علي بن نصر البغدادي المالكي (422هــ) - 2/568- المحقق: الحبيب بن طاهر- الناشر: دار ابن حزم- الطبعة: الأولى، 1420هــ - 1999م".
    • "التَّنْبيهَاتُ المُسْتَنْبَطةُ على الكُتُبِ المُدَوَّنَةِ والمُخْتَلَطَةِ- المؤلف: عياض بن موسى بن عياض بن عمرون اليحصبي السبتي، أبو الفضل (المتوفى: 544هــ)- تحقيق: الدكتور محمد الوثيق، الدكتور عبد النعيم حميتي- الناشر: دار ابن حزم، بيروت لبنان- الطبعة: الأولى، 1432 هــ "
    • "إرْشَادُ السَّالِك إلىَ أَشرَفِ المَسَالِكِ فِي فقهِ الإمَامِ مَالِك- المؤلف: عبد الرحمن بن محمد بن عسكر البغدادي، أبو زيد أو أبو محمد، شهاب الدين المالكي (المتوفى: 732هــ)- وبهامشه: تقريرات مفيدة لإبراهيم بن حسن- الناشر: شركة مكتبة ومطبعة مصطفى البابي الحلبي وأولاده، مصر- الطبعة: الثالثة"
    • "المدونة- المؤلف: مالك بن أنس بن مالك بن عامر الأصبحي المدني (المتوفى: 179هــ)- وما بعدها- الناشر: دار الكتب العلمية- الطبعة: الأولى، 1415هــ - 1994م".
    • "(المدونة الكبرى- دار الكتب العلمية، بيروت، 1421 هــ)"
    • "البيان والتحصيل والشرح والتوجيه والتعليل لمسائل المستخرجة-المؤلف: أبو الوليد محمد بن أحمد بن رشد القرطبي (المتوفى: 520هــ) - حققه: د محمد حجي وآخرون- الناشر: دار الغرب الإسلامي، بيروت لبنان- الطبعة: الثانية، 1408 هــ - 1988 م".
    • "التهذيب في اختصار المدونة- المؤلف: خلف بن أبي القاسم محمد، الأزدي القيرواني، أبو سعيد ابن البراذعي المالكي (المتوفى: 372هــ)- دراسة وتحقيق: الدكتور محمد الأمين ولد محمد سالم بن الشيخ- الناشر: دار البحوث للدراسات الإسلامية وإحياء التراث، دبي- الطبعة: الأولى، 1423 هــ - 2002 م".
    • "الذخيرة- المؤلف: أبو العباس شهاب الدين أحمد بن إدريس بن عبد الرحمن المالكي الشهير بالقرافي (المتوفى: 684هــ)- المحقق: جزء 3 - 5، 7، 9 - 12: محمد بو خبزة- الناشر: دار الغرب الإسلامي- بيروت- الطبعة: الأولى، 1994 م".
    • "الفروق = أنوار البروق في أنواء الفروق- المؤلف: أبو العباس شهاب الدين أحمد بن إدريس بن عبد الرحمن المالكي الشهير بالقرافي (المتوفى: 684هــ)- الناشر: عالم الكتب.الطبعة: بدون طبعة وبدون تاريخ".
    • "إرْشَادُ السَّالِك إلىَ أَشرَفِ المَسَالِكِ فِي فقهِ الإمَامِ مَالِك- المؤلف: عبد الرحمن بن محمد بن عسكر البغدادي، أبو زيد أو أبو محمد، شهاب الدين المالكي (المتوفى: 732هــ)- وبهامشه: تقريرات مفيدة لإبراهيم بن حسن- الناشر: شركة مكتبة ومطبعة مصطفى البابي الحلبي وأولاده، مصر- الطبعة: الثالثة"
    • "الكافي في فقه أهل المدينة- المؤلف: أبو عمر يوسف بن عبد الله بن محمد بن عبد البر بن عاصم النمري القرطبي (المتوفى: 463هــ)- 2/771- المحقق: محمد محمد أحيد ولد ماديك الموريتاني- الناشر: مكتبة الرياض الحديثة، الرياض، المملكة العربية السعودية- الطبعة: الثانية، 1400هــ/1980م".
    • "المدخل- المؤلف: أبو عبد الله محمد بن محمد بن محمد العبدري الفاسي المالكي الشهير بابن الحاج (المتوفى: 737هــ)- الناشر: دار التراث- الطبعة: بدون طبعة وبدون تاريخ".
    • "المقدمات الممهدات- المؤلف: أبو الوليد محمد بن أحمد بن رشد القرطبي (المتوفى: 520هــ)- 2/306 الناشر: دار الغرب الإسلامي- الطبعة: الأولى، 1408 هــ - 1988 م."
    • "بداية المجتهد ونهاية المقتصد- المؤلف: أبو الوليد محمد بن أحمد بن محمد بن أحمد بن رشد القرطبي الشهير بابن رشد الحفيد (المتوفى: 595هــ)- الناشر: دار الحديث القاهرة- الطبعة: بدون طبعة- تاريخ النشر: 1425هــ - 2004 م".
    • "بلغة السالك لأقرب المسالك المعروف بحاشية الصاوي على الشرح الصغير (الشرح الصغير هو شرح الشيخ الدردير لكتابه المسمى أقرب المسالك لِمَذْهَبِ الْإِمَامِ مَالِكٍ)- المؤلف: أبو العباس أحمد بن محمد الخلوتي، الشهير بالصاوي المالكي (المتوفى: 1241هــ)- الناشر: دار المعارف- الطبعة: بدون طبعة وبدون تاريخ".
    • "حاشية الدسوقي على الشرح الكبير- المؤلف: محمد بن أحمد بن عرفة الدسوقي المالكي (المتوفى: 1230هــ)- الناشر: دار الفكر- الطبعة: بدون طبعة وبدون تاريخ".
    • "حاشية العدوي على شرح كفاية الطالب الرباني- المؤلف: أبو الحسن, علي بن أحمد بن مكرم الصعيدي العدوي (نسبة إلى بني عدي، بالقرب من منفلوط) (المتوفى: 1189هــ) - المحقق: يوسف الشيخ محمد البقاعي- الناشر: دار الفكر بيروت- الطبعة: بدون طبعة- تاريخ النشر: 1414هــ - 1994م".
    • "شرح مختصر خليل للخرشي- المؤلف: محمد بن عبد الله الخرشي المالكي أبو عبد الله (المتوفى: 1101هــ)- الناشر: دار الفكر للطباعة بيروت-الطبعة: بدون طبعة وبدون تاريخ".
    • "شرح التلقين- المؤلف: أبو عبد الله محمد بن علي بن عمر التَّمِيمي المازري المالكي (المتوفى: 536هــ)- المحقق: سماحة الشيخ محمَّد المختار السّلامي- الناشر: دار الغرب الإِسلامي- الطبعة: الطبعة الأولى، 2008 م".
    • "ضوء الشموع شرح المجموع في الفقه المالكي- المؤلف: محمد الأمير المالكي- بحاشية: حجازي العدوي المالكي- المحقق: محمد محمود ولد محمد الأمين المسومي- الناشر: دار يوسف بن تاشفين - مكتبة الإمام مالك [موريتانيا - نواكشوط]- الطبعة: الأولى، 1426 هــ - 2005 م".
    • "الثمر الداني شرح رسالة ابن أبي زيد القيرواني- المؤلف: صالح بن عبد السميع الآبي الأزهري (المتوفى: 1335هــ)- الناشر: المكتبة الثقافية بيروت".
    • "الفواكه الدواني على رسالة ابن أبي زيد القيرواني- المؤلف: أحمد بن غانم (أو غنيم) بن سالم ابن مهنا، شهاب الدين النفراوي الأزهري المالكي (المتوفى: 1126هــ)-الناشر: دار الفكر- الطبعة: بدون طبعة- تاريخ النشر: 1415هــ - 1995م".
    • "الهداية الكافية الشافية لبيان حقائق الإمام ابن عرفة الوافية. (شرح حدود ابن عرفة للرصاع)- المؤلف: محمد بن قاسم الأنصاري، أبو عبد الله، الرصاع التونسي المالكي (المتوفى: 894هــ)- الناشر: المكتبة العلمية- الطبعة: الأولى، 1350هـ"ـ.
    • "مواهب الجليل في شرح مختصر خليل- لشمس الدين أبو عبد الله محمد المعروف الحطاب الرُّعيني المالكي)- الناشر: دار الفكر- ط: 3- 1412هــ - 1992م".
    • "منح الجليل شرح مختصر خليل- المؤلف: محمد بن أحمد بن محمد عليش، أبو عبد الله المالكي (المتوفى: 1299هــ)- الناشر: دار الفكر بيروت- الطبعة: بدون طبعة- تاريخ النشر: 1409هــ/1989م".
    • "التاج والإكليل لمختصر خليل- المؤلف: محمد بن يوسف بن أبي القاسم بن يوسف العبدري الغرناطي، أبو عبد الله المواق المالكي (المتوفى: 897هــ) - الناشر: دار الكتب العلمية- الطبعة: الأولى، 1416هــ-1994م".
    • "روضة المستبين في شرح كتاب التلقين- المؤلف: أبو محمد، وأبو فارس، عبد العزيز بن إبراهيم بن أحمد القرشي التميمي التونسي المعروف بابن بزيزة (المتوفى: 673 هــ)-2/ 1055- المحقق: عبد اللطيف زكاغ- الناشر: دار ابن حزم- الطبعة: الأولى، 1431 هــ - 2010 م".

     "سابعًا: كتب المذهب الشافعى".

    1. "الأم- للإمام الشافعي أبو عبد الله محمد بن إدريس الشافعي- ط: دار المعرفة بيروت، الطبعة: بدون طبعة- سنة النشر: 1410هــ/1990م".
    2. "أسنى المطالب في شرح روض الطالب- المؤلف: زكريا بن محمد بن زكريا الأنصاري، زين الدين أبو يحيى السنيكي (المتوفى: 926هــ) - الناشر: دار الكتاب الإسلامي- الطبعة: بدون طبعة وبدون تاريخ".
    3. "التنبية في الفقه الشافعي- المؤلف: أبو اسحاق إبراهيم بن علي بن يوسف الشيرازي (المتوفى: 476هــ)- الناشر: عالم الكتب".
    4. "البيان في مذهب الإمام الشافعي- المؤلف: أبو الحسين يحيى بن أبي الخير بن سالم العمراني اليمني الشافعي (المتوفى: 558هــ)- المحقق: قاسم محمد النوري- الناشر: دار المنهاج جدة- الطبعة: الأولى، 1421 هــ- 2000 م".
    5. "الحاوي الكبير في فقه مذهب الإمام الشافعي وهو شرح مختصر أبو الحسن علي بن محمد بن محمد بن حبيب البصري البغدادي، الشهير بالماوردي- المحقق: الشيخ علي محمد معوض- الشيخ عادل أحمد عبد الموجود- الناشر: دار الكتب العلمية- بيروت لبنان ،الطبعة: الأولى- 1419 هــ -1999 م".
    6. "المهذب في فقة الإمام الشافعي- المؤلف: أبو اسحاق إبراهيم بن علي بن يوسف الشيرازي (المتوفى: 476هــ)- الناشر: دار الكتب العلمية".
    7. "المجموع شرح المهذب (مع تكملة السبكي والمطيعي)- المؤلف: أبو زكريا محيي الدين يحيى بن شرف النووي (المتوفى: 676هــ)- الناشر: دار الفكر- (طبعة كاملة معها تكملة السبكي والمطيعي)".
    8. "حاشيتا قليوبي وعميرة- المؤلف: أحمد سلامة القليوبي وأحمد البرلسي عميرة- الناشر: دار الفكر بيروت- عدد الأجزاء: الطبعة: بدون طبعة، 1415هــ-1995م".
    9. "روضة الطالبين وعمدة المفتين- المؤلف: أبو زكريا محيي الدين يحيى بن شرف النووي (المتوفى: 676هــ)- تحقيق: زهير الشاويش- الناشر: المكتب الإسلامي، بيروت- دمشق- عمان- الطبعة: الثالثة- 1412هــ / 1991م".
    10. "كشاف القناع عن متن الإقناع- المؤلف: منصور بن يونس بن صلاح الدين ابن حسن بن إدريس البهوتى الحنبلى (المتوفى: 1051هــ)- الناشر: دار الكتب العلمية".
    11. "مغني المحتاج إلى معرفة معاني ألفاظ المنهاج- المؤلف: شمس الدين، محمد بن أحمد الخطيب الشربيني الشافعي (المتوفى: 977هــ)- الناشر: دار الكتب العلمية- الطبعة: الأولى، 1415هــ - 1994م".
    12. "قواعد الأحكام في مصالح الأنام- المؤلف: أبو محمد عز الدين عبد العزيز بن عبد السلام بن أبي القاسم بن الحسن السلمي الدمشقي، الملقب بسلطان العلماء (المتوفى: 660هــ)- راجعه وعلق عليه: طه عبد الرؤوف سعد- الناشر: مكتبة الكليات الأزهرية القاهرة- (وصورتها دور عدة مثل: دار الكتب العلمية - بيروت، ودار أم القرى - القاهرة)- طبعة: جديدة مضبوطة منقحة، 1414 هــ - 1991 م".
    13. "نهاية المحتاج إلى شرح المنهاج- المؤلف: شمس الدين محمد بن أبي العباس أحمد بن حمزة شهاب الدين الرملي (المتوفى: 1004هــ)- الناشر: دار الفكر، بيروت- الطبعة: ط أخيرة - 1404هــ/1984م".
    14. "فتح القريب المجيب في شرح ألفاظ التقريب = القول المختار في شرح غاية الاختصار (ويعرف بشرح ابن قاسم على متن أبي شجاع)- المؤلف: محمد بن قاسم بن محمد بن محمد، أبو عبد الله، شمس الدين الغزي، ويعرف بابن قاسم وبابن الغرابيلي (المتوفى: 918هــ)- بعناية: بسام عبد الوهاب الجابي- الناشر: الجفان والجابي للطباعة والنشر، دار ابن حزم للطباعة والنشر والتوزيع، بيروت لبنان- الطبعة: الأولى، 1425 هــ - 2005 م".

     "ثامنًا: كتب المذهب الحنبلى".

    1. "الشرح الممتع على زاد المستقنع- المؤلف: محمد بن صالح بن محمد العثيمين (المتوفى: 1421هــ)- دار النشر: دار ابن الجوزي- الطبعة: الأولى، 1422 - 1428هــ".
    2. "الإ"قناع في فقه الإمام أحمد بن حنبل- المؤلف: موسى بن أحمد بن موسى بن سالم بن عيسى بن سالم الحجاوي المقدسي، ثم الصالحي، شرف الدين، أبو النجا (المتوفى: 968هــ)- المحقق: عبد اللطيف محمد موسى السبكي- الناشر: دار المعرفة بيروت لبنان".
    3. "المغني لابن قدامة- المؤلف: أبو محمد موفق الدين عبد الله بن أحمد بن محمد بن قدامة الجماعيلي المقدسي ثم الدمشقي الحنبلي، الشهير بابن قدامة المقدسي (المتوفى: 620هــ)- الناشر: مكتبة القاهرة- الطبعة: بدون طبعة".
    4. " (المغني- دار الكتب العلمية، بيروت، 1421 هــ) ".
    5. "المبدع في شرح المقنع- لإبراهيم بن محمد بن عبد الله بن محمد ابن مفلح، أبو إسحاق، برهان الدين (المتوفى: 884هــ)- الناشر: دار الكتب العلمية-بيروت لبنان، الطبعة: الأولى، 1418 هــ - 1997 م".
    6. "دقائق أولي النهى لشرح المنتهى المعروف بشرح منتهى الإرادات- المؤلف: منصور بن يونس بن صلاح الدين ابن حسن بن إدريس البهوتى الحنبلى (المتوفى: 1051هــ)- الناشر: عالم الكتب- الطبعة: الأولى، 1414هــ - 1993م".
    7. "كتاب الفروع ومعه تصحيح الفروع لعلاء الدين علي بن سليمان المرداوي- المؤلف: محمد بن مفلح بن محمد بن مفرج، أبو عبد الله، شمس الدين المقدسي الرامينى ثم الصالحي الحنبلي (المتوفى: 763هــ)- المحقق: عبد الله بن عبد المحسن التركي- الناشر: مؤسسة الرسالة- الطبعة: الأولى 1424 هــ - 2003م".
    8. "منار السبيل في شرح الدليل- المؤلف: ابن ضويان، إبراهيم بن محمد بن سالم (المتوفى: 1353هــ)- المحقق: زهير الشاويش- الناشر: المكتب الإسلامي- الطبعة: السابعة 1409 هــ-1989م".
    9. " (الإنصاف- دار الكتب العلمية، بيروت، 1421 هــ) ".
    10. "مسائل الإمام أحمد بن حنبل رواية ابن أبي الفضل صالح [203هــ - 266هــ]- المؤلف: أبو عبد الله أحمد بن محمد بن حنبل بن هلال بن أسد الشيباني (المتوفى: 241هــ)- الناشر: الدار العلمية الهند- سنة النشر".
    11. ".مسائل أحمد بن حنبل رواية ابنه عبد الله- المؤلف: أبو عبد الله أحمد بن محمد بن حنبل بن هلال بن أسد الشيباني (المتوفى: 241هــ)- المحقق: زهير الشاويش- الناشر: المكتب الإسلامي بيروت- الطبعة: الأولى، 1401هــ 1981م.
    12. "الكافي في فقه الإمام أحمد- المؤلف: أبو محمد موفق الدين عبد الله بن أحمد بن محمد بن قدامة الجماعيلي المقدسي ثم الدمشقي الحنبلي، الشهير بابن قدامة المقدسي (المتوفى: 620هــ)- الناشر: دار الكتب العلمية- الطبعة: الأولى، 1414 هــ - 1994 م"
    13. "زاد المستقنع في اختصار المقنع- المؤلف: موسى بن أحمد بن موسى بن سالم بن عيسى بن سالم الحجاوي المقدسي، ثم الصالحي، شرف الدين، أبو النجا (المتوفى: 968هــ) - المحقق: عبد الرحمن بن علي بن محمد العسّكر- الناشر: دار الوطن للنشر الرياض".
    14. "شرح الزركشي- المؤلف: شمس الدين محمد بن عبد الله الزركشي المصري الحنبلي (المتوفى: 772هــ)- الناشر: دار العبيكان، الطبعة: الأولى، 1413 هــ - 1993 م . "

    تاسعًا: الفقه الظاهري:

    • "المحلى بالآثار- المؤلف: أبو محمد علي بن أحمد بن سعيد بن حزم الأندلسي القرطبي الظاهري (المتوفى: 456هــ) - الناشر: دار الفكر بيروت- الطبعة: بدون طبعة وبدون تاريخ".

     

    عاشرًا: الفقه العام والمقاصد الشرعية.

    1. "الاسلام عقيدة وشريعة- للشيخ/ محمود شلتوت- الناشر: دار الشروق- ط:18-عام 2001م".
    2. "التعامل التجاري في ميزان الشريعة- د/ يوسف قاسم الناشر: دار النهضة العربية- ط:1400-1980م-ص(267-269)".
    3. "إعلام الموقعين عن رب العالمين- المؤلف: محمد بن أبي بكر بن أيوب بن سعد شمس الدين ابن قيم الجوزية (المتوفى: 751هــ) - تحقيق: محمد عبد السلام إبراهيم- الناشر: دار الكتب العلمية ييروت- الطبعة: الأولى، 1411هــ - 1991م".
    4. "شرح مختصر الطحاوي- المؤلف: أحمد بن علي أبو بكر الرازي الجصاص الحنفي (المتوفى: 370 هــ)- المحقق: د. عصمت الله عنايت الله محمد - أ. د. سائد بكداش - د محمد عبيد الله خان - د زينب محمد حسن فلاتة- أعد الكتاب للطباعة وراجعه وصححه: أ. د. سائد بكداش- الناشر: دار البشائر الإسلامية - ودار السراج- الطبعة: الأولى 1431 هــ - 2010م."
    5. "موسوعة الفقه الإسلامي- المؤلف: محمد بن إبراهيم بن عبد الله التويجري-3- الناشر: بيت الأفكار الدولية- الطبعة: الأولى، 1430 هــ - 2009م".
    6. "شمس العلوم ودواء كلام العرب من الكلوم شمس العلوم ودواء كلام العرب من الكلوم- المؤلف: نشوان بن سعيد الحميرى اليمني (المتوفى: 573هــ)- المحقق: د حسين بن عبد الله العمري- مطهر بن علي الإرياني- د يوسف محمد عبد الله- الناشر: دار الفكر المعاصر- بيروت - لبنان)- دار الفكر".

    "الحادي عشر: مراجع اقتصادية معاصرة".

    1. "بحث بالمعهد العربي للتخطيط أ: عادل عبد العظيم".
    2. "مقدمة في المشكلة الاقتصادية (النظم الاقتصادية بعض جوانب الاقتصاد الكلى عوامل الإنتاج)- د/ مختار عبد الحكيم طلحة- كلية الحقوق- جامعة الإسكندرية".
    3. "النِّظام الاقتصاديُّ مدخل ومنهاج، أشرف مُحَمَّد دوابه- دار السَّلام- القاهرة- ط1-2010م".
    4. "بحث الحرية الاقتصادية ومبدأ تدخل الدولة لمعهد العلوم الاقتصادية والتجارية وعلوم التيسير الجزائر- د/ المعز بالله صالح أحمد - كلية العلوم الإسلاميةِ واللغة العربية".
    5. "النظام الاقتصادي في الإسلام مبادئه وأهدافه- لأحمد العسال، وفتحي عبد الكريم- ط2- مكتبة وهبة- القاهرة 1409-1989م".
    6. "الإسلام والمذاهب الاقتصاديَّة المعاصرة- أ/ يوسف كمال- ط: دار الوفاء".
    7. "التَّخطيط الاقتصاديُّ- د. علي لطفي-ط: المطبعة الكمالية- القاهرة- سنة 1971م".
    8. "النظام الاقتصادي في الإسلام- لأحمد محمد وعبد الكريم، وفتحي أحمد- ط2- مكتبة وهبة، 1997م".
    9. "الاقتصاد الإسلامي أُسس ومبادئ وأهداف- أ. د / عبد الله بن عبد المحسن الطريقي-الناشر: مؤسسة الجريسي للتوزيع والإعلان- الرياض- ط11-1430 - 2009م".
    10. "أزمة النظام المالي العالمي في ميزان الاقتصاد الإسلامي- للباحث د/ حسين شحاته- خبير استشاري في المعاملات الشرعية- ط: المكتب التعاوني للدعوة وتوعية الجاليات بمدينة الرياض- عام 2008م-1429هـ".
    11. "صيغ التمويل الإسلامي كبديل لصيغ التمويل التقليدي في ظل الأزمة المالية العالمية- للباحث: موسى مبارك خالد- وزارة التعليم العالين الجزائر- كلية العلوم الاقتصادية التجارية وعلوم التيسير- 2012م/2013م- تحت إشراف/ أ. د/ تهامي إبراهيم".
    12. "مفهوم التمويل في الاقتصاد الإسلامي- لمنذر قحف- ط: البنك الإسلامي للتنمية- المعهد العالي للبحوث والتدريب- المملكة العربية السعودية- لعام 2014م".
    13. "أساسيات التمويل والإدارة المالية- لبعد الغفار حنفي- 413- 423- ط: دار الجامعة الجديدة- لعام 2002م".
    14. "نظرية التمويل الإسلامي والمصرفية الإسلامية- لسامر مظهر قنطفجي- ورقةٌ بحثيةٌ متاحةٌ بتاريخ- 13/2/2011م".
    15. "الاقتصاد الإسلامي، للدكتور محمد باقر الصدر، الطبعة الأولى، 2010م".
    16. "الفقه الاقتصادي، للدكتور عبد الله بن سليمان المنيف، الطبعة الأولى، 2012"م.
    17. "الاقتصاد المعاصر، للدكتور أحمد محمد، الطبعة الثانية، 2015م".
    18. ا"لاقتصاد الدولي، للدكتور محمد عبد الرحمن، الطبعة الأولى، 2012م".
    19. " (المعجم الاقتصادي، دار النشر: دار العلم للجميع، بيروت، 2015م)، (المعجم المالي-دار النشر: دار الفكر، بيروت، 2018م")".
    20. "مخاطر صيغ التمويل الإسلامية، مصطفى محمود عبد السلام، مجلة البيان".
    21. "دراسة تحليلية لواقع السوق المصرفي السعودي، د/ محمد البلتاجي، بحوث ندوة دلة البركة الرابعة والثلاثين للاقتصاد الإسلامي، المقامة في يوليو 2013م، النشرة الشهرية الصادرة عن الدائرة الاقتصادية والأبحاث في شركة جدوى للاستثمار، نشرة شهر سبتمبر 2008م".
    22. "تجربة السلم في السودان- ،د. عثمان بابكر، البنك الإسلامي للتنمية، المعهد الإسلامي للبحوث والتدريب،1418هــ، عقود التمويل المستجدة في المصارف الإسلامية، د.حامد ميرة، تجربة السلم في السودان، د. عثمان بابكر".
    23. "السلم بديل شرعي،التجاني عبد القادرأحمد، مشكلة التمويل النقدي في البنوك الإسلاميةدراسة فقهية ومصرفية. حامد علي حسن".
    24. http://repository.sustech.edu/handle" "التمويل الزراعي بصيغة السلم- جامعة السودان للعلوم والتكنولوجيا- تكملة رسالة ما جستير- دراسة تحليلية لتجربة المصارف السودانية- الفترة من 1993-1999م- سحر عبد الحافظ عبد العزيز- إشراف د احمد على أحمد المقدمة".

    "الثاني عشر: القوانين والمجلات والمواقع الالكترونية".

    1. "جريدة مصراوي- الأربعاء- 19 من فبراير- لعام 2020م- رابط:

    https://www.masrawy.com/news/news_economy/details/2020/2/ 19/1727253

    1. "الموقع الرسمي لوزارة التنمية المحلية، وموقع مصراوي- بتاريخ- الخميس - 17 من يناير- 2019م. " رابط:

    https://www.masrawy.com/news/news_egypt/details/2019/1/17/ 1498193

    1. "باب الإعفاءات الضريبية في قانون الاستثمار الجديد- لعام 2017م رقم (72).
    2. "الموقع الرسمي لجمعية رجال الأعمال بالإسكندرية".
    3. "شركة دكتورز للعطور موقعها: أمام مسجد علي ابن أبي طالب سموحه - لأصحابها - د/ زياد وشركاؤه- مقابلة بتاريخ -5/7/2017م".
    4. "الموقع الرسمي لجريدة الفجر بتاريخ 30/6/2016م".
    5. "قرار وزير المالية المصري بهذا الشانن ومحافظ البنك المركزي- جريدة الدستور- بتاريخ 5 من ديسمبر للعام- 2019م- رابط: https://www.dostor.org/2930712
    6. "قرارات البنك المركزي في تسوية ديون المستثمرين المتعثرة- الخميس 28 من يونيو- 2019م-رابط:

    https://www.cbe.org.eg/ar/Auctions/Pages/default.aspx

    1. "قرار رقم(2)- الصادر عن مجمع الفقه الإسلامي المنبثق عن منظمة المؤتمر الإسلامي-1406- 1985م".
    2. ""نقلًا عن إحصائيات مترتبة عن قرار البنك المركزي المصري- جريدة جريدة المال- بتاريخ- 16 من إبريل- لعام- 2020م"- رابط: https://almalnews.com/ا.
    3. الموقع الرسمي لبنك فيصل الإسلامي"- رابط: https://www.faisalbank.com.eg/ar/Bank-Activities
    4. "الموقع الرسمي لمصرف أبو ظبي الإسلامي- رابط: https://www.adib.eg/arabic/personalbanking/accounts/mudaraba-deposit

    13- "صحيفة الاقتصادية السعودية على الروابط الآتية:=

    http://www.aleqt.com/news.php?do=show&id=150264

    http://www.aleqt.com/2008/12/20/article_175324.html .

    14- "ويراجع أ"سعار النفط في العالم صعودًا، وهبوطًا متغيرات ذلك من خلال الرابط:

    http://sa.investing.com/commodities/crude-oi l.

    15- "جريدة مصراوي- الأربعاء- 19 من فبراير- لعام 2020م- رابط:

    https://www.masrawy.com/news/news_economy/details/2020/2/19/1727253

    16- "الموقع الرسمي لوزارة التنمية المحلية، وموقع مصراوي- بتاريخ- الخميس- 17 من يناير- 2019م. رابط:

    https://www.masrawy.com/news/news_egypt/details/2019/1/17/1498193

     18- "مجلة الأهرام الاقتصادي العدد 41116 يونيو عام 1990م"

     19-"جريدة الأهرام العدد 37794 يوم 30 مايو عام 1990م"،

     20-" مجلة التوحيد العدد 444 ذو الحجة عام 1429هــ "

     21-" (اللجنة العالمية للبيئة والتنمية، 1987م) ".

     22- " (المنظمة العالمية للتنمية، 2000م ) ".

    23- " (البنك الدولي، 2013م) ".

    24 -"مجلة صوت العرب العدد 5 السنة 17 مايو 1990م".

    25- "مجلة الاقتصاد الإسلامي- (المجلد 12، العدد 2، 2019)، المنظمة الإسلامية للتعاون الاقتصادي".

    • "البنك الإسلامي للتنمية (2019م). تقرير التنمية الاقتصادية، الصندوق الدولي للتنمية. (2020م) "
    • . "تقرير التنمية الاقتصادية، مجلة الاقتصاد الإسلامي (المجلد 12، العدد 2، 2019م)، وثيقة البنك الإسلامي للتنمية. (2019م)- موقع رسمي: (link unavailable) ،"المضاربة وتحقيق التنمية الاقتصادية"،
    • "وثيقة الصندوق الدولي للتنمية. (2020)، موقع رسمي: (link unavailable) ، "المضاربة وتحقيق النمو الاقتصادي".
    • "وثيقة جامعة الملك سعود. (2018م)، (link unavailable)،"المضاربة وتحقيق فرص العمل".
    • "البنك الإسلامي للتنمية. (2020م) ".
    • "تقرير التنمية الاقتصادية، الصندوق الدولي للتنمية. (2020م) ".
    • "تقرير التنمية الاقتصادية" مجلة الاقتصاد الإسلامي (المجلد 13، العدد 1، 2020) ".
    • و"ثيقة البنك الإسلامي للتنمية. (2020م) ".
    • ""المضاربة وتحقيق التنمية الاقتصادية"، وثيقة الصندوق الدولي للتنمية. (2020م). "المضاربة وتحقيق النمو الاقتصادي""
    • "وثيقة جامعة الملك سعود. (2019م). "المضاربة وتحقيق فرص العمل"."

                                                                                                                                        

    ■■■

     

    References:

     

    "1: alquran alkarimi". "

    "2: altafsir waeulum alquran".

    • "aljamie li'ahkam alquran = tafsir alqurtubii- almualafu: 'abu eabd allah muhamad bin 'ahmad bin 'abi bakr bin farah al'ansarii alkhazrijiu shams aldiyn alqurtubii (almutawafaa: 671hi)- tahqiqu: 'ahmad albarduni wa'iibrahim 'atfish- alnaashir: dar alkutub almisriat - alqahiratu- altabeatu: althaaniatu, 1384hi - 1964 mi".
    • "'ahkam alquran lil'iimam liljasasi- dar alfikri- bayrut- bidun tarikh tabei".
    • "'ahkam alquran lil'iimam abn alearabii- t alhalbaa- bidun tarikh tabei".
    • "tafsir al'iimam alshaafieii- almualafi: alshaafieii 'abu eabd allah muhamad bin 'iidris bin aleabaas bin euthman bin shafie bin eabd almutalib bin eabd manaf almatlabii alqurashii almakiyi (almutawafaa: 204hi)- jame watahqiq wadirasatu: du. 'ahmad bin mustafaa alfrran (risalat dukturah)- alnaashir: dar altadamuriat - almamlakat alearabiat alsaeudiati- altabeat al'uwlaa: 1427 - 2006 mi".
    • "tafsir alraaghib al'asfahani, li'abi alqasim alhusayn bin muhamad almaeruf bialraaghib al'asfahanii (almutawafaa: 502hi)4/204, tahqiq wadirasatu: du. muhamad eabd aleaziz basyuni, alnaashir: kuliyat aladab - jamieat tanta- tahqiq wadirasata: d. hind bint muhamad bin zahid sirdar, alnaashir: kuliyat aldaewat wa'usul aldiyn - jamieat 'um alquraa, altabeat al'uwlaa: 1422 hi - 2001 mi".
    • "jamie albayan fi tawil alqurani- almualafi: muhamad bin jarir bin yazid bin kathir bin ghalib alamli, 'abu jaefar altabari (almutawafaa: 310hi)- almuhaqiqi: 'ahmad muhamad shakiri- alnaashir: muasasat alrisalati- altabeatu: al'uwlaa, 1420 hi - 2000 mi".
    • "tafsir almawardi = alnukt waleuyun- almualafu: 'abu alhasan eali bin muhamad bin muhamad bin habib albasarii albaghdadii, alshahir bialmawardii (almutawafaa: 450hi)- almuhaqiqi: alsayid aibn eabd almaqsud bin eabd alrahim- alnaashir: dar alkutub aleilmiat - bayrut / lubnanu".
    • "tafsir muqatil bin sulayman- almualafu: 'abu alhasan muqatil bin sulayman bin bashir al'azdii albalkhaa (almutawafaa: 150hi)- almuhaqiq: eabd allah mahmud shahaatuhu- alnaashir: dar 'iihya' alturath - bayrut- altabeata: al'uwlaa - 1423 ha".
    • "tafsir mujahid- almualafu: 'abu alhajaaj mujahid bin jabr altaabieii almakiyu alqurashiu almakhzumiu (almutawafaa: 104hi)- almuhaqiqi: alduktur muhamad eabd alsalam 'abu alniyl- alnaashir: dar alfikr al'iislamii alhadithati- masri- altabeati: al'uwlaa- 1410 hi - 1989 mi".
    • "zahrat altafasiri- limuhamad bin 'ahmad bn mustafaa bin 'ahmad almaeruf bi'abi zahra (almutawafaa: 1394hi)- ta: dar alfikr alearbii".

    "3: alhadith waeulumuhu".

    • "'iimdad alqariy bisharh kitaab altafsir min sahih albukharii-llduktur/ eubayd allah bin eabd allah bin salman aljabri- alnaashir: maktabat alfirqan- bidun tarikh tabei".
    • "al'adab almufardi- almualafi: muhamad bin 'iismaeil bin 'iibrahim bin almughayrat albukhari, 'abu eabd allah (almutawafaa: 256hi) - almuhaqiqi: muhamad fuaad eabd albaqi- alnaashir: dar albashayir al'iislamiat - bayrut- altabeatu: althaalithata, 1409 - 1989ma".
    • "almadawi liealal aljamie alsaghir washarhay almanawi- almualafi: 'ahmad bin muhamad bin alsddiq bin 'ahmadu, 'abu alfayd alghumari alhusni al'azhari- alnaashir: dar alkatibi- alqahirati- jumhuriat misr alearabiati-altabeatu: al'uwlaa- 1996mi".
    • "albdr altamaam sharh bulugh almarami- almualafi: alhusayn bin muhamad bin saeid allaey, almaeruf balmaghriby (almutawafaa: 1119 ha) - almuhaqiq: eali bin eabd allah alzaban- alnaashir: dar hajar- altabeati: al'uwlaa- 1428 hi - 2007 mi)".
    • "altamhid lima fi almuataa min almaeani wal'asanidi- almualafu: 'abu eumar yusif bin eabd allh bin muhamad bin eabd albiri bin easim alnamrii alqurtibii (almutawafaa: 463hi) - tahqiqu: mustafaa bin 'ahmad alealawi , muhamad eabd alkabir albakri- alnaashir: wizarat eumum al'awqaf walshuwuwn al'iislamiat - almaghrib- eam alnashr: 1387 h".
    • "aljamie almusnad alsahih almukhtasar min 'umur rasul allah -salaa allah ealayh wasalama- wasunanuh wa'ayaamuh = sahih albukhari- almualafi: muhamad bin 'iismaeil 'abu eabdallah albukhari aljiefi-almuhaqaqa: muhamad zuhayr bin nasir alnaasir- alnaashir: dar tawq alnajaa (musawarat ean alsultaniat bi'iidafat tarqim tarqim muhamad fuad eabd albaqi)- altabeati: al'uwlaa, 1422h".
    • "aljame bayn alsahihayn albukharii wamuslmi- almualafi: muhamad bin fatuh bin eabd allah bin fatuwh bin humayd al'azdi almuyurqii alhamidy 'abu eabd allah bin 'abi nasr- almuhaqiqi: da. eali husayn albawabi- alnaashir: dar aibn hazm - lubnan/ bayrut- altabeata: althaaniati- 1423hi - 2002ma".
    • "almuejam al'awsatu- almualafi: sulayman bin 'ahmad bin 'ayuwb bin mutayr allakhmi alshaami, 'abu alqasim altabaranii (almutawafaa: 360hi)- almuhaqiqi: tariq bin eawad allh bin muhamad , eabd almuhsin bin 'iibrahim alhusayni- alnaashir: dar alharmayni" .
    • "alsunan alkubraa- almualafa: 'ahmad bin alhusayn bin eali bin musaa alkhusrawjirdy alkhirasani, 'abu bakr albayhaqi (almutawafaa: 458h)- almuhaqaqa: muhamad eabd alqadir eata- alnaashir: dar alkutub aleilmiati, bayrut - lubnan- altabeati: althaalithata, 1424 hi - 2003 mi".
    • "alsunan alkubraa- almualafu: 'abu eabd alrahman 'ahmad bin shueayb bin eali alkharasani, alnasayiyi (almutawafaa: 303hi)- haqaqah wakharaj 'ahadithahu: hasan eabd almuneim shalabi- 'ashraf ealayhi: shueayb al'arnawuwta- qadim lah: eabd allah bin eabd almuhsin alturki- alnaashir: muasasat alrisalat - bayrut- altabeata: al'uwlaa, 1421 hi - 2001 mi".
    • "alimustadrak ealaa alsahihayni- almualafu: 'abu eabd allah alhakim muhamad bin eabd allah bin muhamad bin hamduih bin nueym bin alhakam aldabiu altahmaniu alnaysaburiu almaeruf biaibn albaye (almutawafaa: 405hi)- tahqiqu: mustafaa eabd alqadir eataa- alnaashir: dar alkutub aleilmiat - bayrutu-alitabeatu: al'uwlaa, 1411 - 1990ma".
    • "almusnad alsahih almukhtasar binaql aleadl ean aleadl 'iilaa rasul allah salaa allah ealayh wasalama- almualafa: muslim bin alhajaaj 'abu alhasan alqushayri alnaysaburi (almutawafaa: 261hi)- almuhaqaqi: muhamad fuad eabd albaqi- alnaashir: dar 'iihya' alturath alearabii - bayrut".
    • "haliat al'awlia' watabaqat al'asfia'i- almualafu: 'abu naeim 'ahmad bin eabd allh bin 'ahmad bin 'iishaq bin musaa bin mihran al'asbahani- alnaashiri: alsaeadat - bijiwar muhafazat masr, 1394hi - 1974ma".
    • "eumdat alqariy sharh sahih albukhari- almualafu: 'abu muhamad mahmud bin 'ahmad bin musaa bin 'ahmad bin husayn alghitabaa alhanfaa badr aldiyn aleaynaa (almutawafaa: 855h)- alnaashir: dar 'iihya' alturath alearabii - bayrut".
    • "sunan aldaariqatanii- almualafu: 'abu alhasan eali bin eumar bin 'ahmad bin mahdiin bin maseud bin alnueman bin dinar albaghdadi aldaariqutnii (almutawafaa: 385hi)- haqaqah wadabt nasih waealaq ealayhi: shueayb alarnuuwta, hasan eabd almuneim shalabi, eabd allatif haraz allah, 'ahmad barhum- alnaashir: muasasat alrisalati, bayrut - lubnan- altabeata: al'uwlaa, 1424 hi - 2004 mi".
    • "sunan abn majh- almualafa: abn majat 'abu eabd allh muhamad bn yazid alqazwini, wamajat asm 'abih yazid (almutawafaa: 273hi) -tahqiqi: muhamad fuaad eabd albaqi- alnaashir: dar 'iihya' alkutub alearabiat - faysal eisaa albabi alhalbi".
    • "snn 'abi dawud- almualafu: 'abu dawud sulayman bin al'asheath bin 'iishaq bin bashir bin shidaad bin eamrw al'azdi alssijistany (almutawafaa: 275hi)- almuhaqaqa: muhamad muhyi aldiyn eabd alhumid- alnaashir: almaktabat aleasriatu, sayda - bayrut".
    • "shaeb al'iiman- almualafi: 'ahmad bin alhusayn bin ealiin bin musaa alkhusrawjirdy alkhirasani, 'abu bakr albayhaqi (almutawafaa: 458hi)- haqaqah warajae nususah wakharaj 'ahadithahu: alduktur eabd aleali eabd alhamid hamid- alnaashir: maktabat alrushd lilnashr waltawzie bialriyad bialtaeawun mae aldaar alsalafiat bibumbay bialhindi- altabeati: al'uwlaa, 1423 hi - 2003 mi".
    • "sharah mushkil aliathar- almualafu: 'abu jaefar 'ahmad bin muhamad bin salamat bin eabd almalik bin salamat al'azdii alhajarii almisria almaeruf bialtahawi (almutawafaa: 321hi)- tahqiqu: shueayb al'arnawuwta- alnaashir: muasasat alrisalati- altabeata: al'uwlaa - 1415 ha, 1494 mi".
    • "fath almuneim sharh sahih muslmi- almualafu: al'ustadh alduktur musaa shahin lashin- alnaashir: dar alshuruqi- altabeata: al'uwlaa (ldar alshuruqi), 1423 hi - 2002 mi".
    • "kashf alkhafa' wamuzil al'iilbas- almualafi: 'iismaeil bin muhamad bin eabd alhadi aljirahi aleajluni aldimashqi, 'abu alfida'- alnaashiru: almaktabat aleasriatu- tahqiqu: eabd alhamid bin 'ahmad bin yusif bin hindawi- altabeatu: al'uwlaa, 1420hi - 2000ma".
    • "majmae alzawayid wamanbae alfawayidi- almualafu: 'abu alhasan nur aldiyn eali bin 'abi bakr bin sulayman alhaythamii (almutawafaa: 807hi)- almuhaqiqi: husam aldiyn alqudsi- alnaashir: maktabat alqudsi, alqahirata- eam alnashri: 1414 ha, 1994 mi".
    • "misanid albazaar almanshur biaism albahr alzakhari- almualafu: 'abu bakr 'ahmad bin eamrw bin eabd alkhaliq bin khalaad bin eubayd allah aleatkii almaeruf bialbazaar (almutawafaa: 292hi)- almuhaqiqi: mahfuz alrahman zayn allah, (haqaq al'ajza' min 1 'iilaa 9)- waeadil bin saed (haqaq al'ajza' min 10 'iilaa 17)- wasabri eabd alkhaliq alshaafieii (haqaq aljuz' 18)- alnaashir: maktabat aleulum walhukm - almadinat almunawarati- altabeatu: al'uwlaa, (bda'at 1988ma, waintahat 2009m)".
    • "msinad abn 'abi shibat- almualafu: 'abu bakr bin 'abi shibata, eabd allh bin muhamad bin 'iibrahim bin euthman bin khawasati aleabsii (almutawafaa: 235hi)- hadith eamriw bin al'uhwasa- almuhaqaq: eadil bin yusif aleazazi w 'ahmad bin farid almazidi- alnaashir: dar alwatan - alrayad- altabeatu: al'uwlaa, 1997ma".
    • "msnid alshahabi, li'abi eabd allah muhamad bin salamat bin jaefar bin eali bin hakmun alqudaei almisrii - almuhaqaqa: hamdi bin eabd almajid alsalafi, alnaashir: muasasat alrisalat - bayrut, altabeatu: althaaniatu, 1407 - 1986ma".
    • "nawadir al'usul fi 'ahadith alrasul -salaa allah ealayh wasalama- almualafa: muhamad bin ealiin bin alhasan bin bishar, 'abu eabd allahi, alhakim altirmidhiu (almutawafaa: nahw 320h)- almuhaqiq: eabd alrahman eumayrat- alnaashir: dar aljil - bayrut".
    • "dalayil alnubuati- almualafi: 'ahmad bin alhusayn bin ealiin bin musaa alkhusrawjirdy alkhirasani, 'abu bakr albayhaqi (almutawafaa: 458hi)- almuhaqiqu: da. eabd almueti qaleaji- alnaashir: dar alkutub aleilmiati, dar alrayaan liltarathi- altabeati: al'uwlaa - 1408 hi - 1988 mi".

    "4: kutub allugha walmaeajim: "

    • "alqamus almuhit - almujalad al'awal - alsafhat 745 - altabeat al'uwlaa, 1422 hu - dar aleilm liljamiei, bayrut".
    • "lisan alearab - almujalad aleashir - alsafhat 319 - altabeat al'uwlaa, 1421 hu - dar 'iihya' alturath alearabi, bayrut, lubnan".
    • "almuejam alwasit - almujalad al'awal - altabeat althaalithatu, 1423 hu - dar aldaewati, almansurati- masiri".
    • "maejam allughat alearabiat almueasirati- almualafu: d 'ahmad mukhtar eabd alhamid eumar (almutawafaa: 1424hi)- bimusaeadat fariq eamal- alnaashir: ealam alkutub- altabeati: al'uwlaa, 1429 hi - 2008 mi".
    • "almuejam alearabii alhadith (2010ma) - altabeat al'uwlaa - dar alfikri, bayrut, lubnan".
    • a"lzahir fi ghurayb 'alfaz alshaafieii- almualafi: muhamad bin 'ahmad bin al'azharii alhurawi, 'abu mansur (almutawafaa: 370hi)- almuhaqaqi: musead eabd alhamid alsaedani- alnaashir: dar altalayiei".
    • "tahdhib allughati- almualafi: muhamad bin 'ahmad bin al'azharii alhurawi, 'abu mansur (almutawafaa: 370hi)- almuhaqaqi: muhamad eawad mureib- alnaashir: dar 'iihya' alturath alearabii - bayrut- altabeatu: al'uwlaa, 2001mi".

    "5: kutub 'usul alfiqh".

    • "al'iihkam fi 'usul al'ahkami- li'abi muhamad eali bin 'ahmad bin saeid bin hazm al'andalusi alqurtubii alzaahirii (almutawafaa: 456hi) - almuhaqiqi: alshaykh 'ahmad muhamad shakiri- qadim lahu: al'ustadh alduktur 'iihsan eabaas- alnaashir: dar alafaq aljadidati, birut".
    • "albahr almuhit fi 'usul alfiqah- almualafi: 'abu eabd allah badr aldiyn muhamad bin eabd allah bin bihadir alzarkashii (almutawafaa: 794hi) - alnaashir: dar alkatbi- altabeati: al'uwlaa, 1414hi - 1994mi".
    • "'iirshad alfuhul 'iilaya tahqiq alhaqi min eilm al'usulu, limuhamad bin eali bin muhamad bin eabd allah alshuwkanii alyamanii (almutawafaa: 1250h)- almuhaqiqi: alshaykh 'ahmad eazw einayata- dimashq - kafar batnan - alnaashir: dar alkitab alearabii , altabeata: altabeat al'uwlaa 1419hi - 1999ma".
    • "aleudat fi 'usul alfiqah- almualaf : alqadi 'abu yaelaa , muhamad bin alhusayn bin muhamad bin khalaf aibn alfara' (almutawafaa : 458ha) -haqaqah waealaq ealayh wakharaj nasah : d 'ahmad bin eali bin sayr almubarki, al'ustadh almusharik fi kuliyat alsharieat bialriyad - jamieat almalik muhamad bin sueud al'iislamiati- alnaashir : bidun nashir- altabeat : althaaniat 1410 hi - 1990 mi".
    • "almahsuli: almualafu: 'abu eabd allah muhamad bin eumar bin alhasan bin alhusayn altaymi alraazi almulaqab bifakhr aldiyn alraazi khatib alrayi (almutawafaa: 606hi)- dirasat watahqiqi: alduktur tah jabir fayaad aleulwani- alnaashir: muasasat alrisalati- altabeatu: althaalithata, 1418 hi - 1997 mi",
    • "almustasfaa- li'abi hamid muhamad bin muhamad alghazalii altuwsii (t: 505hi)- tahqiqu: muhamad eabd alsalam eabd alshaafi- alnaashir: dar alkutub aleilmiati-ta1- 1413h- 1993mu".
    • "almuafaqati- li'iibrahim bin musaa bin muhamad allakhmi algharnatii alshahir bialshaatibii (almutawafaa: 790hi)- almuhaqiqi: 'abu eubaydat mashhur bin hasan al salman- alnaashir: dar aibn eafan- ta:1- 1417h/ 1997ma".
    • "dirasat 'usuliat fi alquran alkarimi- almualafi: muhamad 'iibrahim alhafnawii - alnaashir: maktabat wamatbaeat al'iisheae alfaniyat - alqahirat , eam alnashri: 1422 hi - 2002 mi".
    • "rudat alnaazir wajnat almanazir fi 'usul alfiqh ealaa madhhab al'iimam 'ahmad bin hanbul- almualafa: 'abu muhamad muafaq aldiyn eabd allah bin 'ahmad bin muhamad bin qudamat aljamaeilii almaqdisii thuma aldimashqiu alhanbali, alshahir biaibn qudamat almaqdisi (almutawafaa: 620h)- alnaashir: muasasat alryan liltibaeat walnashr waltawzie- altabeati: altabeat althaaniat 1423h-2002ma".

    "6: kutub almadhhab alhanfi".

    • "alhujat ealaa 'ahl almadinati- almualafu: 'abu eabd allah muhamad bin alhasan bin farqad alshaybani (almutawafaa: 189hi)- almuhaqaqi: mahdi hasan alkilani alqadiri- alnaashir: ealim alkutub - bayrut- altabeatu: althaalithata, 1403 ha" .
    • "rad almuhtar ealaa aldiri almukhtari- almualafi: aibn eabdin, muhamad 'amin bin eumar bin eabd aleaziz eabidin aldimashqii alhanafii (almutawafaa: 1252hi)- alnaashir: dar alfikri-birut- altabeati: althaaniati, 1412hi - 1992ma".
    • "alimabsuta- almualafi: muhamad bin 'ahmad bin 'abi sahl shams al'ayimat alsarukhsii (almutawafaa: 483hi) - alnaashir: dar almaerifat - bayruta- altabeatu: bidun tabeati- tarikh alnashr: 1414h - 1993ma".
    • "alaikhtiar litaelil almukhtari- almualafi: eabd allah bin mahmud bin mawdud almusili albaldahi, majd aldiyn 'abu alfadl alhanafii (almutawafaa: 683hi) - ealayha taeliqati: alshaykh mahmud 'abu daqiqa (min eulama' alhanafiat wamudaris bikuliyat 'usul aldiyn sabqa)- alnaashir: matbaeat alhalabi - alqahira (wasawaratuha dar alkutub aleilmiat - bayrut, waghiruha)- tarikh alnashr: 1356 hi - 1937 mi".
    • "badayie alsanayie fi tartib alsharayiei- almualafi: eala' aldiyn, 'abu bakr bin maseud bin 'ahmad alkasanii alhanafii (almutawafaa: 587hi)- alnaashir: dar alkutub aleilmiati- altabeati: althaaniati, 1406hi - 1986mi".
    • "alkusb- almualafu: 'abu eabd allh muhamad bin alhasan bin farqad alshaybani (almutawafaa: 189hi)- almuhaqiqu: du. suhayl zakar- alnaashir: eabd alhadi harsuni - dimashqa- altabeatu: al'uwlaa, 1400h".
    • "majmae al'anhur fi sharh multaqaa al'abhar- almualafa: eabd alrahman bin muhamad bin sulayman almadeui bishaykhi zadahu, yueraf bidamad 'afindi (almutawafaa: 1078h)- alnaashir: dar 'iihya' alturath alearabii- altabeati: bidun tabeat wabidun tarikhin".
    • 8- "almuhit alburhani fi alfiqh alnuemanii fiqh al'iimam 'abi hanifat radi allah eanhu- almualafu: 'abu almaeali burhan aldiyn mahmud bin 'ahmad bin eabd aleaziz bin eumar bin mazat albukhariu alhanafiu (almutawafaa: 616h)- almuhaqiq: eabd alkarim sami aljundi- alnaashir: dar alkutub aleilmiati, bayrut - lubnan- altabeata: al'uwlaa, 1424 hi - 2004 mi".
    • 9- "tabiin alhaqayiq sharh kanz aldaqayiq wahashiat alshshilbii- almualafi: euthman bin eali bin mahjin albariei, fakhr aldiyn alziylei alhanafii (almutawafaa: 743 hu)- alhashiat: shihab aldiyn 'ahmad bin muhamad bin 'ahmad bin yunis bin 'iismaeil bin yunis alshshilbi (almutawafaa: 1021 hu)- alnaashir: almatbaeat alkubraa al'amiriat - bulaq, alqahirata- altabeata: al'uwlaa, 1313 ha- (thuma suratuha dar alkitaab al'iislamii ta2)".
    • 10-"tahifat alfuqaha'- almualafi: muhamad bin 'ahmad bin 'abi 'ahmadu, 'abu bakr eala' aldiyn alsamarqandi (almutawafaa: nahw 540h)- alnaashir: dar alkutub aleilmiati, bayrut - lubnan- altabeata: althaaniatu, 1414 hi - 1994 mi".
    • 11- "albahr alraayiq sharh kanz aldaqayiqi- almualafi: zayn aldiyn bin 'iibrahim bin muhamadi, almaeruf biaibn najim almisrii (almutawafaa: 970hi)- wafi akhirihi: takmilat albahr alraayiq limuhamad bin husayn bin eali altuwrii alhanafii alqadirii (t baed 1138 hu)- wabialhashiati: minhat alkhaliq liaibn eabdin- alnaashir: dar alkitaab al'iislami- altabeati: althaaniat - bidun tarikhin".
    • 12-"aleinayat sharh alhidayati- almualafi: muhamad bin muhamad bin mahmud, 'akmal aldiyn 'abu eabd allah aibn alshaykh shams aldiyn abn alshaykh jamal aldiyn alruwmiu albabirati (almutawafaa: 786hi - alnaashir: dar alfikri- altabeati: bidun tabeat wabidun tarikhin".
    • 13- alghurat almunifat fi tahqiq baed masayil al'iimam 'abi hanifat- almualafi: eumar bin 'iishaq bin 'ahmad alhindii alghaznawi, saraj aldiyn, 'abu hafs alhanafii (almutawafaa: 773hi)-6/91- alnaashir: muasasat alkutub althaqafiati- altabeatu: al'uwlaa 1406-1986 hu.
    • 13-"alhidayat fi sharh bidayat almubtadi- almualafi: eali bin 'abi bakr bin eabd aljalil alfirghaniu almarghinani, 'abu alhasan burhan aldiyn (almutawafaa: 593hi)- almuhaqaqi: talal yusif- alnaashir: dar ahya' alturath alearabii - bayrut - lubnan.
    • 14- "shrh mukhtasar altahawi- almualafa: 'ahmad bin eali 'abu bakr alraazi aljasas alhanafia (almutawafaa: 370 hu)- almuhaqiq: da. eismat allah einayat allah muhamad - 'a. da. sayid bikidash - d muhamad eubayd allah khan - d zaynab muhamad hasan falatat- 'aeada alkitab liltibaeat warajieah wasahhahu: 'a. da. sayid bikidashi- alnaashir: dar albashayir al'iislamiat - wadar alsaraji- altabeati: al'uwlaa 1431 hi - 2010ma".

    7: kutub almadhhab almalki.

    • "al'iishraf ealaa nakit masayil alkhilafi- almualafi: alqadi 'abu muhamad eabd alwahaab bin eali bin nasr albaghdadi almaliki (422h) - 2/568- almuhaqiqi: alhabib bin tahir- alnaashir: dar aibn hazma- altabeata: al'uwlaa, 1420hi - 1999ma".
    • "alttanbyhat almustanbatt ealaa alkutub almudawwanat walmukhtalatati- almualafi: eiad bin musaa bin eiad bin eamrwn alyahsabi alsabti, 'abu alfadl (almutawafaa: 544hi)- tahqiqu: alduktur muhamad alwathiq, alduktur eabd alnaeim himyti- alnaashir: dar aibn hazma, bayrut - lubnan- altabeata: al'uwlaa, 1432 hu "
    • "'irshad alssalik 'ila 'ashraf almasalik fi fqh al'imam malik- almualafi: eabd alrahman bin muhamad bin easkar albaghdadi, 'abu zayd 'aw 'abu muhamad, shihab aldiyn almaliki (almutawafaa: 732hi)- wabihamishihi: taqrirat mufidat li'iibrahim bin hasan- alnaashir: sharikat maktabat wamatbaeat mustafaa albabi alhalabi wa'awladuhu, masr- altabeata: althaalithati"
    • "almudawanatu- almualafa: malik bin 'anas bin malik bin eamir al'asbahii almadanii (almutawafaa: 179hi)- wama baedaha- alnaashir: dar alkutub aleilmiati- altabeatu: al'uwlaa, 1415hi - 1994ma".
    • "(almudawanat alkubraa- dar alkutub aleilmiati, bayrut, 1421 hi)"
    • "alibian waltahsil walsharh waltawjih waltaelil limasayil almustakhrajati-almualafi: 'abu alwalid muhamad bin 'ahmad bin rushd alqurtibii (almutawafaa: 520hi) - haqaqahu: d muhamad hajiy wakhrun- alnaashir: dar algharb al'iislami, bayrut - lubnan- altabeata: althaaniatu, 1408 hi - 1988 mi".
    • "altahdhib fi aikhtisar almudawanati- almualafa: khalf bin 'abi alqasim muhamad, al'azdi alqayrawani, 'abu saeid aibn albaradhiei almalikii (almutawafaa: 372hi)- dirasat watahqiqu: alduktur muhamad al'amin wuld muhamad salim bin alshaykh- alnaashir: dar albuhuth lildirasat al'iislamiat wa'iihya' altarathu, dibi- altabeatu: al'uwlaa, 1423 hi - 2002 mi".
    • "aldhakhiratu- almualafu: 'abu aleabaas shihab aldiyn 'ahmad bin 'iidris bin eabd alrahman almalikiu alshahir bialqarafii (almutawafaa: 684h)- almuhaqiqi: juz' 3 - 5, 7, 9 - 12: muhamad bu khabzat- alnaashir: dar algharb al'iislami- bayrut- altabeatu: al'uwlaa, 1994 mi".
    • "alfuruq = 'anwar alburuq fi 'anwa' alfuruqu- almualafu: 'abu aleabaas shihab aldiyn 'ahmad bin 'iidris bin eabd alrahman almaliki alshahir bialqurafi (almutawafaa: 684h)- alnaashir: ealim alkutabi.altabeata: bidun tabeat wabidun tarikhin".
    • "'irshad alssalik 'ila 'ashraf almasalik fi fqh al'imam malik- almualafi: eabd alrahman bin muhamad bin easkar albaghdadi, 'abu zayd 'aw 'abu muhamad, shihab aldiyn almaliki (almutawafaa: 732hi)- wabihamishihi: taqrirat mufidat li'iibrahim bin hasan- alnaashir: sharikat maktabat wamatbaeat mustafaa albabi alhalabi wa'awladuhu, masr- altabeata: althaalithati"
    • "alkafi fi fiqh 'ahl almadinati- almualafu: 'abu eumar yusif bin eabd allh bin muhamad bin eabd albirr bin easim alnamrii alqurtibii (almutawafaa: 463hi)- 2/771- almuhaqaqi: muhamad muhamad 'uhayid wld madik almuritani- alnaashir: maktabat alriyad alhadithati, alrayada, almamlakat alearabiat alsaeudiati- altabeatu: althaaniatu, 1400h/1980ma".
    • "almadkhali- almualafu: 'abu eabd allh muhamad bin muhamad bin muhamad aleabdarii alfasiu almalikiu alshahir biaibn alhaji (almutawafaa: 737hi)- alnaashir: dar altarathu- altabeati: bidun tabeat wabidun tarikhin".
    • "almuqadimat almumahadati- almualafu: 'abu alwalid muhamad bin 'ahmad bin rushd alqurtibii (almutawafaa: 520hi)- 2/306 alnaashir: dar algharb al'iislamii- altabeatu: al'uwlaa, 1408 hi - 1988 mi."
    • "bidayat almujtahid wanihayat almuqtasidi- almualafu: 'abu alwalid muhamad bin 'ahmad bin muhamad bin 'ahmad bin rushd alqurtubii alshahir biaibn rushd alhafid (almutawafaa: 595hi)- alnaashir: dar alhadith - alqahirati- altabeati: bidun tabeati- tarikh alnashr: 1425h - 2004 mi".
    • "blughat alsaalik li'aqrab almasalik almaeruf bihashiat alsaawi ealaa alsharh alsaghir (alsharh alsaghir hu sharh alshaykh aldardir likitabih almusamaa 'aqrab almasalik limadhhab al'iimam malikin)- almualafu: 'abu aleabaas 'ahmad bin muhamad alkhuluti, alshahir bialsaawi almaliki (almutawafaa: 1241h)- alnaashir: dar almaearifi- altabeati: bidun tabeat wabidun tarikhin".
    • "hashiat aldasuqi ealaa alsharh alkabira- almualafi: muhamad bin 'ahmad bin earfat aldisuqii almalikii (almutawafaa: 1230hi)- alnaashir: dar alfikri- altabeati: bidun tabeat wabidun tarikhin".
    • "hashiat aleadawii ealaa sharh kifayat altaalib alrabaani- almualafu: 'abu alhasan, eali bin 'ahmad bin makram alsaeidi aleadawii (nisbatan 'iilaa bani eudi, bialqurb min minfluti) (almutawafaa: 1189h) - almuhaqiqu: yusif alshaykh muhamad albiqaei- alnaashir: dar alfikr - bayrut- altabeata: bidun tabeati- tarikh alnashr: 1414h - 1994ma".
    • "sharh mukhtasar khalil lilkhirshi- almualafi: muhamad bin eabd allah alkharshi almaliki 'abu eabd allh (almutawafaa: 1101h)- alnaashir: dar alfikr liltibaeat - bayrutu-altabeata: bidun tabeat wabidun tarikhin".
    • "sharh altalqin- almualafu: 'abu eabd allah muhamad bin ealii bin eumar alttamimy almazri almaliki (almutawafaa: 536hi)- almuhaqiqi: samahat alshaykh mhmmad almukhtar alsslamy- alnaashir: dar algharb al'iislamy- altabeati: altabeat al'uwlaa, 2008 mi".
    • "du' alshumue sharh almajmue fi alfiqh almalki- almualafa: muhamad al'amir almalki- bihashiatin: hijazi aleadawii almaliki- almuhaqaqi: muhamad mahmud wld muhamad al'amin almasuimi- alnaashir: dar yusif bin tashfin - maktabat al'iimam malik [muritania - nawakshuta]- altabeata: al'uwlaa, 1426 hi - 2005 mi".
    • "althamar aldaani sharh risalat abn 'abi zayd alqayrawani- almualafa: salih bin eabd alsamie alabi al'azharii (almutawafaa: 1335hi)- alnaashir: almaktabat althaqafiat - bayrut".
    • "alfawakih aldawani ealaa risalat abn 'abi zayd alqayrawani- almualafa: 'ahmad bin ghanim ('aw ghanim) bin salim aibn mihna, shihab aldiyn alnafrawii al'azharii almalikii (almutawafaa: 1126ha)-alnaashir: dar alfikri- altabeati: bidun tabeati- tarikh alnashr: 1415h - 1995ma".
    • "alhidayat alkafiat alshaafiat libayan haqayiq al'iimam aibn earafat alwafiati. (shrah hudud aibn earfat lilrasaei)- almualafi: muhamad bin qasim al'ansari, 'abu eabd allah, alrisae altuwnisiu almaliki (almutawafaa: 894hi)- alnaashiru: almaktabat aleilmiatu- altabeatu: al'uwlaa, 1350h".
    • "mawahib aljalil fi sharh mukhtasar khalil- lishams aldiyn 'abu eabd allah muhamad almaeruf alhataab alrrueyny almaliki)- alnaashir: dar alfikr- ta: 3- 1412hi - 1992mu".
    • "mnah aljalil sharh mukhtasar khalil- almualafa: muhamad bin 'ahmad bin muhamad ealish, 'abu eabd allah almaliki (almutawafaa: 1299h)- alnaashir: dar alfikr - bayrut- altabeata: bidun tabeati- tarikh alnashr: 1409h/1989ma".
    • "altaj wal'iiklil limukhtasar khalil- almualafi: muhamad bin yusif bin 'abi alqasim bin yusif aleabdari algharnati, 'abu eabd alllh almawaq almaliki (almutawafaa: 897ha) - alnaashir: dar alkutub aleilmiati- altabeatu: al'uwlaa, 1416h-1994mi".
    • "rudat almustabin fi sharh kitab altalqini- almualafi: 'abu muhamadu, wa'abu fars, eabd aleaziz bin 'iibrahim bin 'ahmad alqurashii altamimii altuwnisii almaeruf biaibn biziza (almutawafaa: 673 hi)-2/ 1055- almuhaqiq: eabd allatif zkagh- alnaashir: dar aibn hazma- altabeata: al'uwlaa, 1431 hi - 2010 mi".

    "8: kutub almadhhab alshaafie".

    • "al'um- lil'iimam alshaafieii 'abu eabd allah muhamad bin 'iidris alshaafieii- ta: dar almaerifat - bayrut, altabeatu: bidun tabeati- sanat alnashr: 1410h/1990ma".
    • "'asnaa almatalib fi sharh rawd altaalibi- almualifi: zakariaa bin muhamad bin zakariaa al'ansari, zayn aldiyn 'abu yahyaa alsuniki (almutawafaa: 926h) - alnaashir: dar alkitaab al'iislami- altabeati: bidun tabeat wabidun tarikhin".
    • "altanbiat fi alfiqh alshaafieayi- almualafu: 'abu ashaq 'iibrahim bin eali bin yusuf alshiyrazii (almutawafaa: 476h)- alnaashir: ealim alkitab".
    • "alibayan fi madhhab al'iimam alshaafieayi- almualafi: 'abu alhusayn yahyaa bin 'abi alkhayr bin salim aleumranii alyamanii alshaafieii (almutawafaa: 558hi)- almuhaqiqi: qasim muhamad alnnwri- alnaashir: dar alminhaj - jidat- altabeati: al'uwlaa, 1421 ha- 2000 mi".
    • "alhawy alkabir fi fiqh madhhab al'iimam alshaafieii wahu sharh mukhtasar 'abu alhasan eali bin muhamad bin muhamad bin habib albasari albaghdadii, alshahir bialmawirdi- almuhaqaqi: alshaykh eali muhamad mueawad- alshaykh eadil 'ahmad eabd almawjud- alnaashir: dar alkutub aleilmiati- bayrut - lubnan ,altabeati: al'uwlaa- 1419 ha -1999 mi".
    • "almuhadhab fi fiqat al'iimam alshaafieayi- almualafi: 'abu ashaq 'iibrahim bin ealiin bin yusuf alshiyrazii (almutawafaa: 476hi)- alnaashir: dar alkutub aleilmiati".
    • "almajmue sharh almuhadhab (me takmilat alsabaki walmutieii)- almualifu: 'abu zakariaa muhyi aldiyn yahyaa bin sharaf alnawawii (almutawafaa: 676hi)- alnaashir: dar alfikri- (tabeat kamilat maeaha takmilat alsabaki walmutiei)".
    • "hashita qalyubi waeumayrat- almualafu: 'ahmad salamat alqalyubi wa'ahmad albarlasi eumirat- alnaashir: dar alfikr - bayrut- eadad al'ajza'i: altabeati: bidun tabeati, 1415h-1995ma".
    • "rudat altaalibin waeumdat almuftina- almualafu: 'abu zakariaa muhyi aldiyn yahyaa bin sharaf alnawawiu (almutawafaa: 676hi)- tahqiqu: zuhayr alshaawish- alnaashiru: almaktab al'iislamia, bayrut- dimashqa- eaman- altabeatu: althaalithata- 1412hi / 1991ma".
    • "kshaf alqinae ean matn al'iiqnaei- almualafi: mansur bin yunis bin salah aldiyn abn hasan bin 'iidris albahutaa alhunbulaa (almutawafaa: 1051hi)- alnaashir: dar alkutub aleilmiati".
    • "mighni almuhtaj 'iilaa maerifat maeani 'alfaz alminhaji- almualafa: shams aldiyni, muhamad bin 'ahmad alkhatib alshirbinii alshaafieii (almutawafaa: 977hi)- alnaashir: dar alkutub aleilmiati- altabeati: al'uwlaa, 1415hi - 1994ma".
    • "qawaeid al'ahkam fi masalih al'anami- almualafi: 'abu muhamad eiz aldiyn eabd aleaziz bin eabd alsalam bin 'abi alqasim bin alhasan alsulamii aldimashqi, almulaqab bisultan aleulama' (almutawafaa: 660hi)- rajieh waealaq ealayhi: tah eabd alrawuwf saed- alnaashir: maktabat alkuliyaat al'azhariat - alqahirati- (wasuwwratuha dawr eidat mithla: dar alkutub aleilmiat - bayrut, wadar 'am alquraa - alqahirati)- tabeatun: jadidat madbutat munaqahatun, 1414 hu - 1991 mi".
    • "nihayat almuhtaj 'iilaa sharh alminhaji- almualafi: shams aldiyn muhamad bin 'abi aleabaas 'ahmad bin hamzat shihab aldiyn alramlii (almutawafaa: 1004hi)- alnaashir: dar alfikri, bayrut- altabeati: t 'akhirat - 1404h/1984ma".
    • "fath alqarib almujib fi sharh 'alfaz altaqrib = alqawl almukhtar fi sharh ghayat alaikhtisar (wayueraf bisharh aibn qasim ealaa matn 'abi shujae)- almualafa: muhamad bin qasim bin muhamad bin muhamad, 'abu eabd allah, shams aldiyn alghazi, wayueraf biaibn qasim wabiabn algharabilii (almutawafaa: 918hi)- bieinayati: basaam eabd alwahaab aljabi- alnaashir: aljafan waljabii liltibaeat walnashri, dar aibn hazam liltibaeat walnashr waltawzie, bayrut - lubnan- altabeati: al'uwlaa, 1425 hi - 2005 mi".

    "9: kutub almadhhab alhunbali".

    • "alsharh almumtae ealaa zad almustaqnaei- almualafi: muhamad bin salih bin muhamad aleuthaymin (almutawafaa: 1421hi)- dar alnashri: dar abn aljuzi- altabeati: al'uwlaa, 1422 - 1428h".
    • "al'ii"qinae fi fiqh al'iimam 'ahmad bin hanbul- almualafa: musaa bin 'ahmad bin musaa bin salim bin eisaa bin salim alhajaawi almaqdisi, thuma alsaalihi, sharaf aldiyn, 'abu alnaja (almutawafaa: 968h)- almuhaqiqi: eabd allatif muhamad musaa alsabiki- alnaashir: dar almaerifat bayrut - lubnanu".
    • "almughaniy liabn qadamati- almualafu: 'abu muhamad muafaq aldiyn eabd allh bin 'ahmad bin muhamad bin qudamat aljamaeilii almaqdisii thuma aldimashqiu alhanbaliu, alshahir biaibn qudamat almaqdisii (almutawafaa: 620hi)- alnaashir: maktabat alqahirati- altabeati: bidun tabeatin".
    • " (almighni- dar alkutub aleilmiati, bayrut, 1421 ha) ".
    • "almubdie fi sharh almuqanaea- li'iibrahim bin muhamad bin eabd allh bin muhamad abn muflihi, 'abu 'iishaqa, burhan aldiyn (almutawafaa: 884hi)- alnaashir: dar alkutub aleilmiati-birut - lubnan, altabeati: al'uwlaa, 1418 hi - 1997 mi".
    • "daqayiq 'uwli alnahaa lisharh almuntahaa almaeruf bisharh muntahaa al'iiradati- almualafi: mansur bin yunis bin salah aldiyn aibn hasan bin 'iidris albahutaa alhunbulaa (almutawafaa: 1051hi)- alnaashir: ealim alkutub- altabeati: al'uwlaa, 1414hi - 1993mi".
    • "ktab alfurue wamaeah tashih alfurue lieala' aldiyn eali bin sulayman almardawi- almualafi: muhamad bin muflah bin muhamad bin mufraji, 'abu eabd allah, shams aldiyn almuqdisii alraaminaa thuma alsaalihii alhanbali (almutawafaa: 763hi)- almuhaqiqi: eabd allah bin eabd almuhsin alturki- alnaashir: muasasat alrisalati- altabeatu: al'uwlaa 1424 hi - 2003m".
    • "manar alsabil fi sharh aldalili- almualafi: abn duyan, 'iibrahim bin muhamad bin salim (almutawafaa: 1353hi)- almuhaqiqi: zuhayr alshaawish- alnaashiru: almaktab al'iislami- altabeata: alsaabieat 1409 ha-1989ma".
    • " (al'iinsafi- dar alkutub aleilmiati, bayrut, 1421 ha) ".
    • "masayil al'iimam 'ahmad bin hanbal riwayat abn 'abi alfadl salih [203hi - 266hi]- almualifu: 'abu eabd allh 'ahmad bin muhamad bin hanbal bin hilal bin 'asad alshaybani (almutawafaa: 241hi)- alnaashir: aldaar aleilmiat - alhindu- sanat alnashri".
    • ".masayil 'ahmad bin hanbal riwayat aibnuh eabd allah- almualafa: 'abu eabd allah 'ahmad bin muhamad bin hanbal bin hilal bin 'asad alshaybani (almutawafaa: 241hi)- almuhaqiqi: zuhayr alshaawish- alnaashir: almaktab al'iislamii - bayrut- altabeatu: al'uwlaa, 1401hi 1981m.
    • "alkafi fi fiqh al'iimam 'ahmadu- almualafu: 'abu muhamad muafaq aldiyn eabd allah bin 'ahmad bin muhamad bin qudamat aljamaeilii almaqdisii thuma aldimashqiu alhanbaliu, alshahir biaibn qudamat almaqdisii (almutawafaa: 620hi)- alnaashir: dar alkutub aleilmiati- altabeati: al'uwlaa, 1414 hi - 1994 mi"
    • "zad almustaqnae fi aikhtisar almuqanaei- almualafi: musaa bin 'ahmad bin musaa bin salim bin eisaa bin salim alhajaawii almaqdisi, thuma alsaalihii, sharaf aldiyn, 'abu alnaja (almutawafaa: 968hi) - almuhaqiq: eabd alrahman bin eali bin muhamad alesskr- alnaashir: dar alwatan lilnashr - alriyadu".
    • "sharh alzarkashi- almualafa: shams aldiyn muhamad bin eabd allah alzarkashii almisriu alhanbalii (almutawafaa: 772ha)- alnaashir: dar aleabikan, altabeatu: al'uwlaa, 1413 hi - 1993 m . "

    10: alfiqh alzaahiri:

    • "almuhalaa bialathar- almualafu: 'abu muhamad ealiin bin 'ahmad bin saeid bin hazm al'andalusi alqurtubii alzaahirii (almutawafaa: 456hi) - alnaashir: dar alfikr - bayrut- altabeatu: bidun tabeat wabidun tarikhin".

    11: alfiqh aleam walmaqasid alshareia.

    • "aliaslam eaqidat washarieatu- lilshaykhi/ mahmud shaltuti- alnaashir: dar alshuruqi- ta:18-eam 2001mu".
    • "altaeamul altijariu fi mizan alsharieata- du/ yusif qasim - alnaashir: dar alnahdat alearabiati- ta:1400-1980m-s(267-269)".
    • "'iielam almuqiein ean rabi alealamina- almualafi: muhamad bin 'abi bakr bin 'ayuwb bin saed shams aldiyn abn qiam aljawzia (almutawafaa: 751hi) - tahqiqu: muhamad eabd alsalam 'iibrahim- alnaashir: dar alkutub aleilmiat - yiruta- altabeatu: al'uwlaa, 1411hi - 1991mu".
    • "sharh mukhtasar altahawi- almualafi: 'ahmad bin eali 'abu bakr alraazi aljasas alhanafii (almutawafaa: 370 hu)- almuhaqiq: da. eismat allah einayat allah muhamad - 'a. da. sayid bikidash - d muhamad eubayd allah khan - d zaynab muhamad hasan falatat- 'aeada alkitab liltibaeat warajieah wasahhahu: 'a. da. sayid bikidashi- alnaashir: dar albashayir al'iislamiat - wadar alsaraji- altabeati: al'uwlaa 1431 hi - 2010ma."
    • "muasueat alfiqh al'iislamii- almualafi: muhamad bin 'iibrahim bin eabd allah altuwijri-3- alnaashir: bayt al'afkar alduwliati- altabeatu: al'uwlaa, 1430 hi - 2009mi".
    • "shams aleulum wadawa' kalam alearab min alkulum shams aleulum wadawa' kalam alearab min alklumu- almualafu: nashwan bin saeid alhumayraa alyamaniu (almutawafaa: 573h)- almuhaqiq: d husayn bin eabd allah aleumari- mutahar bin eali al'iiryani- d yusif muhamad eabd allah- alnaashir: dar alfikr almueasiri- bayrut - lubnanu)- dar alfikri".

    " 12: marajie iqtisadia mueasira".

    • "bhath bialmaehad alearabii liltakhtit - 'a: eadil eabd aleazimi".
    • "muqadimat fi almushkilat alaiqtisadia (alnuzum alaiqtisadiat baed jawanib alaiqtisad alkulaa eawamil al'iintaju)- du/ mukhtar eabd alhakim talhat- kuliyat alhuquqi- jamieat al'iiskandariati".
    • "alnnizam alaqtsady madkhal waminhaji, 'ashraf muhammad dawabihu- dar alssalam- alqahirati- ta1-2010mi".
    • "bhath alhuriyat alaiqtisadiat wamabda tadakhul aldawlat limaehad aleulum alaiqtisadiat waltijariat waeulum altaysir aljazayir- du/ almueizi biallah salih 'ahmad - kuliyat aleulum al'islamyt wallughat alearabiati".
    • "alnizam alaiqtisadiu fi al'iislam mabadiah wa'ahdafuhu- li'ahmad aleasal, wafathi eabd alkarim- ta2- maktabat wahbata- alqahirat 1409-1989ma".
    • "al'iislam walmadhahib alaqtsadyat almueasiratu- 'a/ yusif kamal- ta: dar alwafa'i".
    • "alttakhtyt alaqtsadyu- da. eali litfi-ta: almatbaeat alkamaliati- alqahirati- sanat 1971ma".
    • "alnizam alaqtisadii fi al'iislami- li'ahmad muhamad waeabd alkrim, wafathi 'ahmadu- ta2- maktabat wahbata, 1997ma".
    • "alaiqtisad al'iislamiu 'uss wamabadi wa'ahdafu- 'a. d / eabd allah bin eabd almuhsin altariqi-alnaashar: muasasat aljirisii liltawzie wal'iielani- alrayad- ta11-1430 - 2009mu".
    • "'azamat alnizam almalii alealamii fi mizan alaiqtisad al'iislamii- lilbahith da/ husayn shihaatuhu- khabir aistishariun fi almueamalat alshareiati- ta: almaktab altaeawunii lildaewat wataweiat aljaliat bimadinat alriyad- eam 2008m-1429h".
    • "sigh altamwil al'iislamii kabadil lisiagh altamwil altaqlidii fi zili al'azmat almaliat alealamiati- lilbahithi: musaa mubarak khald- wizarat altaelim alealin aljazayir- kuliyat aleulum alaiqtisadiat altijariat waeulum altaysir- 2012m/2013m- taht 'iishrafi/ 'a. da/ tahami 'iibrahim".
    • "mafhum altamwil fi alaiqtisad al'iislamii- limundhir quhfa- ta: albank al'iislamiu liltanmiati- almaehad aleali lilbuhuth waltadrib- almamlakat alearabiat alsaeudiati- lieam 2014mu".
    • "'asasiaat altamwil wal'iidarat almaliati- libued alghifar hanafay- 413- 423- ta: dar aljamieat aljadidati- lieam 2002mu".
    • "nazariat altamwil al'iislamii walmasrifiat al'iislamiati- lisamir mazhar qantafaji- wrqt bhthyt mtaht bitarikhi- 13/2/2011mu".
    • "alaiqtisad al'iislamii, lilduktur muhamad baqir alsadra, altabeat al'uwlaa, 2010mi".
    • "alfiqh alaqtisadii, lilduktur eabd allh bin sulayman almunayfi, altabeat al'uwlaa, 2012"mi.
    • "alaiqtisad almueasiri, lilduktur 'ahmad muhamad, altabeat althaaniatu, 2015ma".
    • a"liaqtisad alduwli, lilduktur muhamad eabd alrahman, altabeat al'uwlaa, 2012mi".
    • " (almuejam aliaqtisadii, dar alnashra: dar aleilm liljamiei, bayrut, 2015mi), (almuejam almali-dar alnashra: dar alfikri, birut, 2018m")".
    • "makhatir siagh altamwil al'iislamiati, mustafaa mahmud eabd alsalam, majalat albayani".
    • "dirasat tahliliat liwaqie alsuwq almasrifii alsaeudii, du/ muhamad albiltaji, buhuth nadwat dilat albarakat alraabieat walthalathin lilaiqtisad al'iislamii, almuqamat fi yuliu 2013m, alnashrat alshahriat alsaadirat ean aldaayirat alaiqtisadiat wal'abhath fi sharikat jadwaa lilaistithmari, nashrat shahr sibtambar 2008m".
    • "tajribat alsilm fi alsuwdan- ,da. euthman babkur, albank al'iislamiu liltanmiati, almaehad al'iislamiu lilbuhuth waltadribi,1418h, euqud altamwil almustajidat fi almasarif al'iislamiati, da.hamid mirta, tajribat alsilm fi alsuwdan, du. euthman babkur".
    • "alsilm badil sharei,alatjani eabd alqadra'ahmad, mushkilat altamwil alnaqdii fi albunuk al'iislamiati...dirasatan fiqhiat wamasrifiat. hamid eali hasan".
    • http://repository.sustech.edu/handle" "altamwil alziraeii bisighat alsilmi- jamieat alsuwdan lileulum waltiknulujia- takmilat risalat ma jistir- dirasat tahliliat litajribat almasarif alsuwdaniati- alfatrat min 1993-1999m- sahar eabd alhafiz eabd aleaziza- 'iishraf d aihmad ealaa 'ahmad almuqadimati".

    "13: alqawanin walmajalaat walmawaqie alilkitrunia".

    • "jaridat masrawi- al'arbiea'- 19 min fibrayir- lieam 2020m- rabt:

    https://www.masrawy.com/news/news_economy/details/2020/2/ 19/1727253

    • "almawqie alrasmiu liwizarat altanmiat almahaliyati, wamawqie masrawi- bitarikhi- alkhamis - 17 min yanayir- 2019m. " rabt:

    https://www.masrawy.com/news/news_egypt/details/2019/1/17/ 1498193

    • "bab al'iiefa'at aldaribiat fi qanun alaistithmar aljadidi- lieam 2017m - raqm (72).
    • "almawqie alrasmiu lijameiat rijal al'aemal bial'iiskandiriati".
    • "sharikat dukturz lileutur - mawqieuha: 'amam masjid eali abn 'abi talib - sumuhah - li'ashabiha - du/ ziad washurakawuhu- muqabilatan bitarikh -5/7/2017mu".
    • "almawqie alrasmiu lijaridat alfajr bitarikh 30/6/2016ma".
    • "qarar wazir almaliat almisriu bihadha alshaanin wamuhafiz albank almarkazii- jaridat aldusturi- bitarikh - 5 min disambir lileami- 2019m- rabt:

    https://www.dostor.org/2930712

    • "qararat albank almarkazii fi taswiat duyun almustathmirin almutaeathirati- alkhamis 28 min yunyu- 2019m-rabti:

    https://www.cbe.org.eg/ar/Auctions/Pages/default.aspx

    • "qarar raqami(2)- alsaadir ean majmae alfiqh al'iislamii almunbathiq ean munazamat almutamar al'iislamii-1406- 1985mi".
    • ""nqlan ean 'iihsayiyaat mutaratibat ean qarar albank almarkazii almisrii- jaridat jaridat almal- bitarikhi- 16 min 'iibrili- lieam- 2020m"- rabti:

    https://almalnews.com/a.

    • almawqie alrasmiu libank faysal al'iislamii"- rabti:

    https://www.faisalbank.com.eg/ar/Bank-Activities

    • "almawqie alrasmiu limasrif 'abu zabi al'iislami- rabti:

    https://www.adib.eg/arabic/personalbanking/accounts/mudaraba-deposit

    • 13- "sahifat aliaqtisadiat alsueudiat ealaa alrawabit alatiati:=

    http://www.aleqt.com/news.php?do=show&id=150264

    • http://www.aleqt.com/2008/12/20/article_175324.html .
    • 14- "wyurajie 'a"siear alnaft fi alealam sewdan, whbwtan mutaghayirat dhalik min khilal alraabiti:

    http://sa.investing.com/commodities/crude-oi l.

    • 15- "jaridat masrawi- al'arbiea'- 19 min fibrayir- lieam 2020m- rabti:

    https://www.masrawy.com/news/news_economy/details/2020/2/19/1727253

    • 16- "almawqie alrasmii liwizarat altanmiat almahaliyati, wamawqie masrawi- bitarikhi- alkhamisi- 17 min yanayir- 2019m. rabti:

    17-https://www.masrawy.com/news/news_egypt/details/2019/1/17/1498193

    • 18- "majalat al'ahram aliaqtisadii aleadad 41116 yuniu eam 1990m"
    • 19-"jaridat al'ahram aleadad 37794 yawm 30 mayu eam 1990ma",
    • 20-" majalat altawhid aleadad 444 dhu alhujat eam 1429hi "
    • 21-" (allajnat alealamiat lilbiyat waltanmiati, 1987m) ".
    • 22- " (almunazamat alealamiat liltanmiati, 2000m ) ".
    • 23- " (albank alduwli, 2013m) ".
    • 24 -"mjalat sawt alearab aleadad 5 alsanat 17 mayu 1990mi".
    • 25- "majalat aliaqtisad al'iislamii- (almujalad 12, aleadad 2, 2019), almunazamat al'iislamiat liltaeawun aliaqtisadii".
    • "albank al'iislamiu liltanmia (2019mi). taqrir altanmiat alaiqtisadiati, alsunduq alduwliu liltanmiati. (2020m) "
    • . "taqrir altanmiat alaiqtisadiati, majalat aliaqtisad al'iislamii (almujalad 12, aleadad 2, 2019mi), wathiqat albank al'iislamii liltanmiati. (2019mi)- mawqie rasmi: (link unavailable) ‎,"almudarabat watahqiq altanmiat alaiqtisadiati",
    • "wthiqat alsunduq alduwlii liltanmiati. (2020), mawqie rasmi: (link unavailable) ‎, "almudarabat watahqiq alnumui alaiqtisadii".
    • "wathiqat jamieat almalik saeud. (2018mi), (link unavailable),"almudaribat watahqiq furas aleimla".
    • "albank al'iislamiu liltanmiati. (2020m) ".
    • "taqrir altanmiat alaiqtisadiati, alsunduq alduwliu liltanmiati. (2020m) ".
    • "taqrir altanmiat aliaqtisadiati" majalat aliaqtisad al'iislamii (almujalad 13, aleadad 1, 2020) ".
    • wa"thiqat albank al'iislamii liltanmiati. (2020m) ".
    • ""almudarabat watahqiq altanmiat alaiqtisadiati", wathiqat alsunduq alduwlii liltanmiati. (2020mi). "almudarabat watahqiq alnumui alaiqtisadii""
    • "wathiqat jamieat almalik saeud. (2019mi). "almudarabat watahqiq furas aleimli"