تضمـين شـركات دراسـات الجـدوى لنتائج دراستها دراسـة فقهيـة مقارنـة Feasibility Study Companies Include The Results Of Their Studies - A Comparative Jurisprudential Study

نوع المستند : المقالة الأصلية

المؤلف

قرية النمروط - مركز فاقوس - محافظة الشرقية

المستخلص

يهدف البحث إلى التعرّف على مفهوم الضمان، والشركة، ودراسة الجدوى، ثم بيان التأصيل الشرعي لدراسة الجدوى، ويهدف البحث أيضًا إلى تكييف الجهات المستقلة المعدة لدراسات الجدوى بالأجير المشترك، وعلى مَن يقع عليه عبء الإثبات؟
  وقد اعتمدت في البحث على المنهج الاستقرائي والتحليلي، وكذلك المنهج المقارن، وقد اقتضت طبيعة هذا البحث أن أقسّمه إلى مقدمة، وثلاثة مباحث، وخاتمة، أما المقدمة فقد تناولت فيها أهمية الموضوع، وأسباب اختياره, ومشكلة البحث، والدراسات السابقة، وبيان منهج البحث، وخطة البحث. ثم انتقلت إلى الحديث عن المبحث الأول، والذي تناولت فيه التعريف بمصطلحات البحث. ثم تكلمت بعد ذلك عن المبحث الثاني، والذي تحدثتُ فيه عن التأصيل الشرعي لدراسة الجدوى. ثم انتقلت إلى الحديث عن المبحث الثالث، والذي تناولت فيه حكم ضمان الجهات المستقلة المعدة لدراسات الجدوى لنتائج دراستها. ثم انتهيت بعمل خاتمة للبحث، والتي تشتمل على أهم النتائج والتوصيات التي أمكن التوصل إليها.
  وقد توصلت من خلال هذا البحث إلى عدّة نتائج، منها: أن الجهات المستقلة المعدِّة لدراسات الجدوى ينطبق عليها أحكام الأجير المشترك؛ لذلك تأخذ أحكام الأجير المشترك من حيث الضمان وعدمه. كما توصلت من خلال هذا البحث إلى عدة توصيات، منها: أن يدرج بند في العقود التي تبرم بين الجهات المعِدَّة لدراسات الجدوى وبين الجهات المعَدَّة لهم، ينصّ على: التزام الجهات المعدة لدراسات الجدوى بالضمان عند تخلف نتائج دراسة الجدوى، وأن تكون الجهات المعدة لهم دراسات الجدوى مسؤولة عن إثبات أن تخلف النتائج يرجع للدراسة.
 
Abstract:
The research aims to identify the concept of guarantee, the company, and the feasibility study, then explain the legal basis of the feasibility study. The research also aims to adapt the independent bodies preparing feasibility studies to the joint wage, and on whom does the burden of proof fall?
In the research, I relied on the inductive and analytical approach, as well as the comparative approach. The nature of this research required that I divide it into an introduction, three sections, and a conclusion. As for the introduction, I addressed the importance of the topic, the reasons for choosing it, the research problem, previous studies, and an explanation of the research methodology and its steps. And the research plan. Then I moved on to talk about the first topic, in which I discussed the definition of search terms. Then I talked about the second topic, in which I talked about the legal foundation of the feasibility study. Then I moved on to talk about the third section, in which I discussed the ruling on independent bodies preparing feasibility studies guaranteeing the results of their studies. Then I finished by writing a conclusion for the research, which includes the most important results and recommendations that could be reached.
Through this research, I reached several results, including: The independent entities preparing feasibility studies are subject to the provisions of joint rent; Therefore, the provisions of the joint employee are taken into account in terms of guarantee or lack thereof. Through this research, I also reached several recommendations, including: that a clause be included in the contracts concluded between the entities preparing the feasibility studies and the entities preparing them, stipulating: the obligation of the entities preparing the feasibility studies to guarantee when the results of the feasibility study fail, and that the entities preparing studies for them be Feasibility is responsible for proving that the results are not due to the study.

الكلمات الرئيسية


  •  أولاً: القــرآن الكريـم.

     ثانيًا: مصـادر التفسـير وعلـوم القـرآن:

    • تفسير القرآن العظيم: لأبي الفداء إسماعيل بن عمر بن كثير القرشي البصري ثم الدمشقي، (المتوفى: 774هــ)، المحقق: سامي بن محمد سلامة، الناشر: دار طيبة للنشر والتوزيع، الطبعة: الثانية 1420هــ - 1999م.
    • جامع البيان في تأويل القرآن: لمحمد بن جرير بن يزيد بن كثير بن غالب أبو جعفر الطبري، (المتوفى: 310هــ)، المحقق: أحمد محمد شاكر، الناشر: مؤسسة الرسالة، الطبعة: الأولى، 1420هــ- 2000م.
    • الجامع لأحكام القرآن = تفسير القرطبي: لأبي عبد الله محمد بن أحمد بن أبي بكر بن فرح الأنصاري الخزرجي شمس الدين القرطبي (المتوفى: 671هــ)، تحقيق: أحمد البردوني وإبراهيم أطفيش، الناشر: دار الكتب المصرية القاهرة، الطبعة: الثانية، 1384هــ - 1964م.
    • مفاتيح الغيب = التفسير الكبير: لأبي عبد الله محمد بن عمر بن الحسن بن الحسين التيمي الرازي الملقب بفخر الدين الرازي خطيب الري (المتوفى: 606هــ)، نشر: دار إحياء التراث العربي بيروت، الطبعة: الثالثة - 1420هــ.

     ثالثًا: مصـادر السنـة النبـوية المطهـرة:

    • سنن ابن ماجه: لابن ماجة أبو عبد الله محمد بن يزيد القزويني، وماجة اسم أبيه يزيد، المتوفى: 273هــ، تحقيق: محمد فؤاد عبد الباقي، الناشر: دار إحياء الكتب العربية- فيصل عيسى البابي الحلبي.
    • سنن أبي داود: لأبي داود سليمان بن الأشعث بن إسحاق بن شداد بن عمرو السِّجِسْتاني، (المتوفى: 275هــ)، المحقق: شعَيب الأرنؤوط، الناشر: دار الرسالة العالمية، الطبعة: الأولى، 1430هــ.
    • سنن الترمذي: لمحمد بن عيسى بن سَوْرة بن موسى بن الضحاك، الترمذي، أبو عيسى، (ت: 279هــ)، تحقيق: أحمد محمد شاكر، ومحمد فؤاد عبدالباقي، الناشر: مكتبة مصطفى البابي الحلبي مصر، الطبعة: الثانية، 1395هــ - 1975م.
    • سنن الدار قطني: لأبي الحسن علي بن عمر بن أحمد بن مهدي بن مسعود بن النعمان بن دينار البغدادي الدارقطني (المتوفى: 385هــ)، تحقيق: شعيب الأرنؤوط، وزملاؤه، الناشر: مؤسسة الرسالة، بيروت، الطبعة: الأولى، 1424هــ- 2004م.
    • السنن الكبرى للبيهقي: لأبي بكر أحمد بن الحسين بن علي بن موسى البيهقي، (المتوفى: 458هــ)، المحقق: محمد عبدالقادر عطا، الناشر: دار الكتب العلمية - بيروت، الطبعة: 1424هــ - 2003م.
    • صحيح البخاري: لمحمد بن إسماعيل أبو عبدالله البخـاري الجعفي، (المتوفى: 256)، المحقـق: محمد زهيـر بن ناصر الناصـر، الناشر: دار طـوق النجاة، الطبعـة: الأولـى، 1422هــ.
    • صحيح مسلم: لمسلم بن الحجاج القشـيري النيسابوري، (المتوفى: 261هــ)، المحـقق: محمد فؤاد عبدالباقي، نشر: دار إحياء التـراث العربي بيـروت.
    • المستدرك على الصحيحين: لأبي عبد الله الحاكم محمد بن عبد الله بن محمد بن نُعيم بن الحكم النيسابوري المعروف بابن البيع، (المتوفى: 405هــ)، تحقيق: مصطفى عبدالقادر عطا، نشر: دار الكتب العلمية بيروت، الطبعة: الأولى، 1990م.
    • مسند الإمام أحمد بن حنبل: لأبي عبدالله أحمد بن محمد بن حنبل بن هلال بن أسد الشيباني، (المتوفى: 241هــ)، المحقق: شعيب الأرنؤوط - عادل مرشد، وآخرون، الناشر: مؤسسة الرسالة، الطبعة: الأولى، 1421هــ - 2001م.
    • المعجم الكبير: لسليمان بن أحمد بن أيوب بن مطير اللخمي الشامي، أبو القاسم الطبراني، (المتوفى: 360هــ)، تحقيق: حمدي بن عبد المجيد السلفي، الناشر: مكتبة ابن تيمية القاهرة- الطبعة: الثانية.

     رابعًا: مصـادر شـروح الحديث والآثـار:

    • إرشـاد السـاري لشــرح صحيح البخـاري: لأحمد بن محمد بن أبى بكر بن عبدالملك القسطلاني القتيبي المصري، (المتوفى: 923هــ)، الناشر: المطبعة الكبرى الأميرية- مصر، الطبعة: السابعة، 1323هــ.
    • إرواء الغليل في تخريج أحـاديث منار السبيل: لمحمد ناصر الدين الألباني، (المتوفى: 1420هــ)، المحقق: زهير الشاويش، الناشر: المكتب الإسلامي بيروت، الطبعة: الثانية 1405هــ - 1985م.
    • سبـل الســلام: لمحمد بن إسماعيل بن صلاح بن محمد الحسني، الكحلاني ثم الصنعاني، (المتوفى: 1182هــ)، الناشر: دار الحديث.
    • شـرح صحيـح البخـاري: لابن بطال أبو الحسن علي بن خلف بن عبدالملك، (المتوفى: 449هــ)، المحقق: أبو تميم ياسر بن إبراهيم، الناشر: مكتبة الرشد السعودية، الطبعة: الثانية، 1423هــ - 2003م.
    • عمدة القـاري شرح صحيح البخاري: لأبي محمد محمود بن أحمد بن موسى بن أحمد بن حسين الغيتابى الحنفي بدر الدين العيني، (المتوفى: 855هــ)، الناشر: دار إحياء التـراث العربي بيـروت.
    • عون المعبود شرح سنن أبي داود، ومعه حاشية ابن القيم: تهذيب سنن أبي داود وإيضاح علله ومشكلاته، تأليف: محمد أشرف بن أمير بن علي بن حيدر، أبو عبد الرحمن، شرف الحق، الصديقي، العظيم آبادي، (المتوفى: 1329هــ)، الناشر: دار الكتب العلمية بيروت، الطبعة: الثانية، 1415 هـ.
    • فتح البـاري شـرح صحيح البخاري: لأبي الفضل أحمد بن علي بن محمد بن أحمد بن حجر العسقـلاني، (المتوفى: 852هــ)، الناشـر: دار المعرفة - بيروت، المحقق: محمد فـؤاد عبدالباقي.
    • المفهم لما أشكل من تلخيص كتاب مسلم: لأبي العباس أحمد بن عمر بن إبراهيم القرطبي (578 - 656 هـ)، حققه وعلق عليه وقدم له: محيي الدين ديب ميستو - وآخرون، نشر: دار ابن كثير بيروت، الطبعة: الأولى، 1417هــ - 1996م.
    • منار القاري شرح مختصر صحيح البخاري، لحمزة محمد قاسم، راجعه: الشيخ عبد القادر الأرناؤوط، نشر: مكتبة دار البيان، دمشق - الجمهورية العربية السورية، عام النشر: 1410هــ - 1990م.
    • المنهاج شـرح صحيح مسـلم بن الحجاج: لأبي زكريا محيي الدين يحيى بن شـرف النووي (المتوفى: 676هــ)، نشـر: دار إحياء التراث العربي بيروت، الطبعـة: الثانيـة، 1392هــ.
    • نيل الأوطار: لمحمد بن علي بن محمد بن عبد الله الشوكاني اليمني، المتوفى: 1250هــ، تحقيق: عصام الدين الصبابطي، الناشر: دار الحديث، مصر، الطبعة: الأولى، 1413هــ- 1993م.

     

     خامسًا: مصـادر الفقـه الإسـلامي:

     المذهـب الحنفـي:

    • البحر الرائق شرح كنز الدقائق: لزين الدين بن إبراهيم، المعروف بابن نجيم المصري (المتوفى: 970هــ)، وفي آخره: تكملة البحر الرائق لمحمد بن حسين بن الحنفي القادري (ت بعد 1138 هـ)، نشر: دار الكتاب الإسلامي.
    • بدائع الصنائع في ترتيب الشرائع: لأبي بكر علاء الدين بن مسعود بن أحمد الكاساني (ت: 587هــ)، نشر: دار الكتب العلمية، الطبعة: الثانية، 1406هــ - 1986م.
    • البناية شرح الهداية:: لأبي محمد محمود بن أحمد بن موسى بن أحمد بن حسين الغيتابى الحنفي بدر الدين العيني (المتوفى: 855هــ)، الناشر: دار الكتب العلمية- بيروت، لبنان- الطبعة: الأولى، 1420هــ- 2000م.
    • تبيين الحقائق شرح كنز الدقائق: لعثمان بن علي بن محجن البارعي، فخر الدين الزيلعي الحنفي (المتوفى: 743 هـ)، نشر: المطبعة الكبرى الأميرية - بولاق، القاهرة، الطبعة: الأولى، 1313هــ.
    • الجوهرة النيرة: لأبي بكر بن علي بن محمد الحدادي العبادي الزَّبِيدِيّ اليمني الحنفي، (المتوفى: 800هــ)، الناشر: المطبعة الخيرية، الطبعة: الأولى، 1322هــ.
    • درر الحكـام في شرح مجلة الأحكـام: لعلي حيـدر خواجه أمين أفندي (المتوفى: 1353هــ)، نشر: دار الجـيل، الطبعـة: الأولى، 1411هــ - 1991م.
    • رد المحتار على الدر المختار: لابن عابدين، محمد أمين بن عمر ابن عبد العزيز عابدين الدمشقي الحنفي، المتوفى: 1252هــ، الناشر: دار الفكر- بيروت- الطبعة: الثانية، 1412هــ- 1992م.
    • فتــح القدير: لكمال الدين محمد بن عبدالواحد السيواسي، المعروف بابن الهمام (المتوفى: 861هــ)، الناشر: دار الفكر.
    • اللباب في شرح الكتاب: لعبد الغني بن طالب بن حمادة بن إبراهيم الغنيمي الدمشقي الميداني الحنفي، المتوفى: 1298هــ، تحقيق: محمد محيي الدين عبدالحميد، الناشر: المكتبة العلمية، بيروت لبنان.
    • المبسوط: لمحمد بن أحمد بن أبي سهل شمس الأئمة السرخسي (المتوفى: 483هــ)، نشر: دار المعرفة بيروت، طبعة: 1414هــ - 1993م.
    • مجلة الأحكام العدلية: لجنة مكونة من عدة علماء وفقهاء في الخلافة العثمانية، تحقيق: نجيب هواويني، الناشر: نور محمد، آرام باغ، كراتشي.
    • مجمع الأنهر في شرح ملتقى الأبحر: لعبد الرحمن بن محمد بن سليمان المدعو بشيخي زاده, يعرف بداماد أفندي (المتوفى: 1078هــ)، نشر: دار إحياء التراث العربي، الطبعة: بدون طبعة وبدون تاريخ.
    • النُّتَفُ في الفتاوى: لأبي الحسن علي بن الحسين بن محمد السُّغْدي، حنفي، المتوفى: 461هــ، تحقيق: د/ صلاح الدين الناهي، الناشر: دار الفرقان- مؤسسة الرسالة- عمان الأردن- بيروت لبنان، الطبعة: الثانية، 1404 1984م.

     المذهـب المالكـي:

    • بداية المجتهد ونهـاية المقتصد: لأبي الوليد محمد بن أحمد بن رشد القرطبي، الشهير بابن رشد الحفيد، (المتوفى: 595هــ)، الناشر: دار الحديث القاهرة، تاريخ النشر: 1425هــ - 2004م.
    • التاج والإكليل لمختصر خليل، لمحمد بن يوسف بن أبي القاسم العبدري الغرناطي المالكي (ت 897هــ)، نشر: دار الفكر بيروت، ط2، 1398هــ.
    • تبصرة الحكام في أصول الأقضية ومناهج الأحكام: لإبراهيم بن علي بن محمد، ابن فرحون، برهان الدين اليعمري (المتوفى: 799هــ)، نشر: مكتبة الكليات الأزهرية، الطبعة: الأولى، 1406هــ - 1986م.
    • حاشية الدسوقي على الشرح الكبير: لمحمد بن أحمد بن عرفة الدسوقي المالكي، (المتوفى: 1230هــ)، الناشر: دار الفكر.
    • الذخيرة: لأبي العباس شهاب الدين أحمد بن إدريس بن عبدالرحمن المالكي الشهير بالقرافي (المتوفى: 684هــ)، تحقيق: محمد حجي، سعيد أعراب، محمد بو خبزة، نشر: دار الغرب الإسلامي- بيروت، الطبعة: الأولى، 1994م.
    • شرح الزُّرقاني على مختصر خليل: لعبدالباقي بن يوسف بن أحمد الزرقاني المصري (المتوفى: 1099هــ)، ضبطه: عبد السلام محمد أمين، نشر: دار الكتب العلمية، بيروت لبنان، الطبعـة: الأولى، 1422هــ - 2002م.
    • الفواكه الدواني على رسالة ابن أبي زيد القيرواني: لأحمد بن غانم (أو غنيم) بن سالم ابن مهنا، شهاب الدين النفراوي الأزهـري المالكي، (المتوفى: 1126هــ)، الناشر: دار الفكر، الطبعة: بدون طبعة، تاريخ النشر: 1415هــ - 1995م.
    • القوانين الفقهية: لأبي القاسم محمد بن أحمد بن محمد بن عبد الله، ابن جُزَيْ الكلبي الغرناطي، (المتوفى: 741هــ)، الناشر: دار ابن حزم، بيروت لبنان، الطبعة الأولى، 1434هــ - 2013م.
    • المعونة على مذهب عالم المدينة «الإمام مالك بن أنس»: لأبي محمد عبد الوهاب بن علي بن نصر الثعلبي البغدادي المالكي (المتوفى: 422هــ)، تحقيق: حميش عبد الحقّ، نشر: المكتبة التجارية، مصطفى أحمد الباز - مكة المكرمة.
    • المنتقى شرح الموطإ: لأبي الوليد سليمان بن خلف بن سعد بن أيوب ابن وارث التجيبي القرطبي الباجي الأندلسي، (المتوفى: 474هــ)، الناشر: مطبعة السعادة- بجوار محافظة مصر، الطبعة: الأولى، 1332هــ، ثم صورتها دار الكتاب الإسلامي، القاهرة- الطبعة: الثانية، بدون تاريخ.
    • منح الجليل شرح مختصر خليل: لمحمد بن أحمد بن محمد عليش المالكي، (ت: 1299هــ)، الناشر: دار الفكر بيروت، تاريخ النشر: 1409هــ - 1989م.
    • مواهب الجليل في شرح مختصر خليل: لشمس الدين أبو عبد الله محمد بن محمد بن عبد الرحمن الطرابلسي ، المعروف بالحطاب الرُّعيني المالكي، (المتوفى: 954هــ)، الناشر: دار الفكر، الطبعة: الثالثة، 1412هــ- 1992م.

    المذهـب الشافـعي:

    • أسنى المطالب في شرح روض الطالب: لزكريا بن محمد بن زكريا الأنصاري، زين الدين أبو يحيى السنيكي (المتوفى: 926هــ)، نشر: دار الكتاب الإسلامي، الطبعة: بدون طبعة وبدون تاريخ.
    • إعانة الطالبين على حل ألفاظ فتح المعين: لأبي بكر عثمان بن محمد شطا الدمياطي الشافعي (المتوفى: 1310هــ)، نشر: دار الفكر للطباعة والنشر والتوريع، الطبعة: الأولى، 1418 هـ - 1997م.
    • الإقناع في حل ألفاظ أبي شجاع: لشمس الدين، محمد بن أحمد الخطيب الشربيني الشافعي (المتوفى: 977هــ)، تحقيق: مكتب البحوث والدراسات- دار الفكر، الناشر: دار الفكر بيروت.
    • الأم: الشافعي لأبي عبد الله محمد بن إدريس بن العباس بن عثمان بن شافع بن عبد المطلب بن عبد مناف المطلبي القرشي المكي، (المتوفى: 204هــ)، الناشر: دار المعرفة بيروت- بدون طبعة، بتاريخ: 1410هــ - 1990م.
    • البيان في مذهب الإمام الشافعي: لأبي الحسين يحيى بن أبي الخير بن سالم العمراني اليمني الشافعي (المتوفى: 558هــ)، تحقيق: قاسم محمد النوري، نشر: دار المنهاج جدة، الطبعة: الأولى، 1421هــ - 2000م.
    • تحفة المحتاج في شرح المنهاج: لأحمد بن محمد بن علي بن حجر الهيتمي، نشر: المكتبة التجارية الكبرى بمصر لصاحبها مصطفى محمد، الطبعة: بدون طبعة، عام النشر: 1357هــ - 1983م.
    • حاشيتا قليوبي وعميرة: لأحمد سلامة القليوبي، وأحمد البرلسي عميرة، الناشر: دار الفكر بيروت، الطبعة: بدون طبعة، 1415هــ-1995م.
    • الحاوي الكبير في فقه مذهب الإمام الشافعي وهو شرح مختصر المزني: لأبي الحسن علي بن محمد بن محمد بن حبيب البصري البغدادي، الشهير بالماوردي (المتوفى: 450هــ)، تحقيق: الشيخ محمد معوض - الشيخ عادل عبد الموجود، الناشر: دار الكتب العلمية، بيروت، الطبعة: الأولى، 1419هــ -1999م.
    • روضة الطالبين وعمدة المفتين: لأبي زكريا محيي الدين يحيى بن شرف النووي (المتوفى: 676هــ)، تحقيق: زهير الشاويش، الناشر: المكتب الإسلامي، بيروت- دمشق- عمان، الطبعة: الثالثة، 1412هــ - 1991م.
    • المجمـوع شـرح المهذب: لأبي زكريا محيي الدين يحيى بن شرف النووي (المتوفى: 676هــ)، نشر: دار الفكر.
    • مغني المحتاج إلى معرفـة معاني ألفاظ المنهاج: لشمس الدين محمد بن أحمد الخطيب الشربيني الشافعي (المتوفى: 977هــ)، نشر: دار الكتب العلمية، الطبعة: الأولى، 1415هــ - 199م.
    • نهاية المحتاج إلى شرح المنهاج: لشمس الدين محمد بن أبي العباس أحمد بن حمزة شهاب الدين الرملي (المتوفى: 1004هــ)، نشر: دار الفكر بيروت، الطبعة: الأخيرة، 1404هــ - 1984م.

      المذهـب الحنبلي:

    • إعـلام الموقعين عن ربّ العـالمين: لمحمد بن أبي بكر بن أيوب بن سعد شمس الدين ابن قيم الجوزية، (المتوفى: 751هــ)، دار الكتب العلمية بيروت، الطبعة: الأولى، 1411هــ - 1991م.
    • الإقنـاع في فقه الإمام أحمد بن حنبل: لأبي النجا موسى بن موسى بن سالم بن عيسى بن سالم الحجاوي المقدسي، (المتوفى: 968هــ)، المحقق: عبد اللطيف محمد موسى السبكي، الناشر: دار المعرفة - بيروت.
    • الإنصاف في معرفة الراجح من الخلاف: لعلاء الدين أبو الحسن علي بن سليمان المرداوي الدمشقي الصالحي الحنبلي (المتوفى: 885هــ)، نشر: دار إحياء التراث العربي، الطبعة: الثانية - بدون تاريخ.
    • حاشية الروض المربع شرح زاد المستقنع، عبد الرحمن بن محمد بن قاسم العاصمي النجدي (ت 1392هــ): الطبعة: الأولى، 1397هــ.
    • دقائق أولي النهى لشرح المنتهى المعروف بشرح منتهى الإرادات: لمنصور بن يونس بن صلاح الدين ابن حسن بن إدريس البهوتى الحنبلى (المتوفى: 1051هــ)، نشر: عالم الكتب، الطبعة: الأولى، 1414هــ - 1993م.
    • الشرح الكبير على متن المقنع: لابن قدامة المقدسي الجماعيلي الحنبلي، (المتوفى: 682هــ)، الناشر: دار الكتاب العربي.
    • الشرح الممتع على زاد المستقنع: لمحمد بن صالح بن محمد العثيمين (المتوفى: 1421هــ)، دار النشر: دار ابن الجوزي، الطبعة: الأولى، 1422 - 1428هــ.
    • الكافي في فقه الإمام أحمد: لأبي محمد موفق الدين عبد الله بن أحمد بن محمد بن قدامة الجماعيلي المقدسي، الشهير بابن قدامة المقدسي، نشر: دار الكتب العلمية، الطبعة: الأولى، 1414هــ - 1994م.
    • كشاف القناع عن متن الإقناع، للشيخ منصور بن يونس البهوتي الحنبلي، (المتوفى سنة 1051 هـ)، الناشر: دار الكتب العلمية.
    • المبدع في شرح المقنع: لإبراهيم بن محمد بن عبد الله بن محمد ابن مفلح، أبو إسحاق، برهان الدين (المتوفى: 884هــ)، نشر: دار الكتب العلمية، بيروت لبنان، الطبعة: الأولى، 1418هــ - 1997م.
    • المغنـي: لأبي محمد موفق الدين عبد الله بن أحمد بن محمد بن قدامة الجماعيلي المقدسي ثم الدمشقي الحنبلي، الشهير بابن قدامة المقدسي (المتوفى: 620هــ)، الناشر: مكتبة القاهرة، تاريخ النشر: 1388هــ - 1968م.
    • نَيْلُ المَآرِب بشَرح دَلِيلُ الطَّالِب: لعبدالقادر بن عمر بن عبدالقادر ابن عمر بن أبي تغلب بن سالم التغلبي الشَّيْبَاني، (المتوفى: 1135هــ)، الناشر: مكتبة الفلاح، الكويت، الطبعة: الأولى، 1403 هـ- 1983م.

     

     المذهب الظاهري:

    • المحلى بالآثار: لأبي محمد علي بن أحمد بن سعيد بن حزم الأندلسي القرطبي الظاهري (المتوفى: 456هــ)، الناشر: دار الفكر بيروت، الطبعة بدون تاريخ.

     المذهب الزيـدي:

    • البحر الزخار الجامع لمذاهب علماء الأمصار: لأحمد بن قاسم العنسي الصنعاني الزيدي، نشر: مكتبة اليمن.
    • التاج المذهب لأحكام المذهب: لأحمد بن قاسم العنسي الصنعاني، الناشر: دار الحكمة اليمانية، بدون طبعة، 1414هــ - 1993م.
    • السيل الجرار المتدفق على حدائق الأزهار: لمحمد بن علي بن محمد ابن عبدالله الشوكاني اليمني، (المتوفى: 1250هــ)، الناشر: دار ابن حزم، الطبعة الأولى.

     المذهب الإمـامي:

    • جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام: لمحمد بن حسن النجفي، (المتوفى: 1266هــ) المحقق: حيـدر الدباغ، النـاشر: مؤسسة النشر الإسلامي، الطبعة: الأولى، تاريخ الطبعة: 1432هــ.
    • الروضة البهية: لزين الدين بن علي بن أحمد بن محمد بن جمال الدين الجبعي العاملي، (المتوفى:965هــ)، وهو شرح اللمعة الدمشقية، المؤلف: محمد جمال الدين مكي العاملي، (المتوفى: 786هــ)، الناشر: دار العالم الإسلامي بيروت.
    • شرائع الإسلام في مسائل الحلال والحرام: لأبي القاسم نجم الدين جعفر بن الحسن الهذلي، الشهير بالمحقق الحلي، (المتوفى: 676هــ)، المحقق: عبدالحسين محمد علي، الناشر: مطبعة الآداب النجف الأشراف، طبعة: 1969م.
    • المبسوط في فقه الإمامية: لأبي جعفر محمد بن الحسن ابن علي الطوسي، (المتوفي 460 هـ)، صححه وعلق عليه: السيد محمد تقي الكشفي، الناشر: المكتبة المرتضوية لإحياء الآثار الجعفرية.

     المذهب الإباضـي:

    • شـرح كتـاب النيل وشفـاء العليل: لمحمد بن يوسف أطفيش، (المتوفى: 1332هــ)، أما كتاب النيل وشفاء العليل، للمؤلف: ضياء الدين عبدالعزيز الثميني، (المتوفى: 1223هــ)، نشر: مكتبة الإرشاد.

     سادسًا: مصـادر أصـول الفقه والقواعد الفقهية:

    • الأشبـاه والنّظـائر على مذهب أَبي حنيفة النّعمان: لزين الدين بن إبراهيم بن محمد، المعروف بابن نجيم المصري (المتوفى: 970هــ)، الناشر: دار الكتب العلمية، بيروت، الطبعة: الأولى، 1419هــ - 1999م.
    • الأشباه والنظائر: لتاج الدين عبد الوهاب بن تقي الدين السبكي (المتوفى: 771هــ)، نشر: دار الكتب العلمية، الطبعة: الأولى 1411هــ- 1991م.
    • الأشباه والنظائر: لعبد الرحمن بن أبي بكر جلال الدين السيوطي (المتوفى: 911هــ)، نشر: دار الكتب العلمية، الطبعة: الأولى، 1411هــ - 1990م.
    • الفروق: لأبي العباس شهاب الدين أحمد بن إدريس المالكي، الشهير بالقرافي (المتوفى: 684هــ)، نشر: عالم الكتب، بدون طبعة وبدون تاريخ.
    • قواعد الأحكام في مصالح الأنام: لأبي محمد عز الدين بن عبدالسلام بن أبي القاسم بن الحسن السلمي الدمشقي، الملقب بسلطان العلماء، (المتوفى: 660هــ)، الناشر: مكتبة الكليات الأزهرية القاهرة، 1414هــ - 1991م.
    • المنثور في القواعد الفقهية: لأبي عبدالله بدر الدين محمد بن عبدالله بن بهادر الزركشي، (المتوفى: 794هــ)، الناشر: وزارة الأوقاف الكويتية، الطبعة: الثانية، 1405هــ - 1985م.
    • الموافقـات: لإبراهيم بن موسى بن محمد اللخمي الغرناطي، الشهير بالشاطبي (المتوفى: 790هــ)، المحقق: أبو عبيدة مشهور آل سلمان، الناشر: دار ابن عفان، الطبعة: الأولى، 1417هــ - 1997م.

     سابعًا: مصـادر اللغـة والمعـاجـم:

    • تاج العـروس من جواهـر القاموس: لمحمّد بن عبدالرزّاق الحسيني أبو الفيض، الملقّب بمرتضى الزَّبيدي، (المتوفى: 1205هــ)، الناشر: دار الهداية.
    • التعريفات: لعلي بن محمد بن علي الزين الشريف الجرجاني، (المتوفى: 816هــ)، تحقيق: ضبطه وصححه جماعة من العلماء بإشراف الناشر، الناشر: دار الكتب العلمية بيروت لبنان- الطبعة: الأولى 1403هــ - 1983م.
    • تهذيب اللغة: لأبي منصور محمد بن أحمد بن الأزهري الهروي، (ت:370هــ)، المحقق: محمد عوض مرعب، الناشر: دار إحياء التراث العربي بيروت، 2001م.
    • طلبة الطلبة: لعمر بن محمد بن أحمد بن إسماعيل، أبو حفص، نجم الدين النسفي، (المتوفى: 537هــ)، الناشر: المطبعة العامرة، مكتبة المثنى ببغداد، 1311هــ.
    • القاموس المحيـط: لمجد الدين أبو طاهر محمد بن يعقوب الفيروز آبادي (المتوفى: 817هــ)، الناشر: مؤسسة الرسالة للطباعة والنشر والتوزيع - بيروت لبنان، الطبعة: الثامنة، 1426هــ - 2005م.
    • لسان العرب: لأبي الفضل لمحمد بن مكرم بن على جمال الدين ابن منظور الأنصاري الإفريقي (المتوفى: 711هــ)، الناشر: دار صادر بيروت، الطبعة: الثالثة، 1414هــ.
    • المحكم والمحيط الأعظـم: لأبي الحـسن علي بن إسماعيل بن سـيده المرسي (المتوفى: 458هــ)، المحقق: عبدالحميد هنداوي، الناشر: دار الكتب العلمية بيروت، الطبعة: الأولى، 1421هــ- 2000م.
    • مختار الصحاح: لزين الدين بن أبي بكر بن عبدالقادر الحنفي الرازي (المتوفى: 666هــ)، المحقق: يوسف الشيخ محمد، الناشر: المكتبة العصرية - الدار النموذجية بيروت، الطبعة: الخامسة، 1420هــ.
    • المصباح المنير في غريب الشـرح الكبير: لأحمد بن محمد بن علي الفيومي ثم الحموي أبو العباس، (المتوفى: 770هــ)، الناشر: المكتبة العلمية بيروت.
    • معجم اللغة العربية المعاصرة: د. أحمد مختار عبد الحميد عمر، (المتوفى: 1424هــ)، بمساعدة فريق عمل، الناشر: عالم الكتب، الطبعة: الأولى، 1429 هـ- 2008 م.

     ثامنًا: المراجـع العـامـة والمعـاصـرة:

    • الإجارة على الإجارة وتطبيقها المعاصر: د/ عبدالله بن موسى العمار، بحث مقدم لجامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية- كلية الشريعة - السعودية، 1423هــ.
    • انتقال عبء الإثبات في دعوى التعدي والتفريط إلى الأمين: د/ حسين حامد حسان، نشر: المؤتمر الفقهي الثالث للمؤسسات المالية الإسلامية، هيئة المحاسبة والمراجعة للمؤسسات المالية الإسلامية.
    • تفعيل دور دراسات الجدوى الاقتصادية في دعم تنافسية قطاع الصناعات الغذائية في ظل نظام اقتصادي عالمي جديد: د/ حكمت السيد عبدالقادر، رسالة دكتوراه في فلسفة الاقتصاد- كلية تجارة- جامعة عين شمس- القاهرة، 2008م.
    • الجدوى الاقتصادية للمشروعات الاستثمارية: للدكتور/ محمد شوقي بشادي، نشر: دار الفكر العربي، 1987م.
    • الجدوى الاقتصادية من فرص النمو والتطور لقطاع الاتصالات الثابتة المصري: د/ محمد أحمد السيد الشخيبي، رسالة ماجستير في الاقتصاد، كلية التجارة، جامعة عين شمس- القاهرة، سنة: 2009م.
    • خطابات الضمان المصرفية بين الشريعة والقانون: د/ السيد حافظ خليل السخاوي، كتاب يدرس بكلية الشريعة والقانون، بتفهنا الأشراف جامعة الأزهر، 2017م.
    • دراسات الجدوى الاقتصادية في البنك الإسلامي: د/ حمدي عبدالعظيم، بحث منشور بموسوعة الاقتصاد الإسلامي في المصارف والنقود والأسواق المالية، نشر: دار السلام- القاهرة، الطبعة الثانية، 1435هــ-2014م.
    • دراسات الجدوى الاقتصادية لاتخاذ القرارات الاستثمارية: للدكتور/ عبدالمطلب عبدالحميد، نشر: الدار الجامعية - القاهرة، 2012م.
    • دراسات الجدوى الاقتصادية: د/ خليل محمد خليل عطية، نشر: مركز تطوير الدراسات العليا والبحوث كلية الهندسة، جامعة القاهرة، طبعة أولى، 2008م.
    • دراسات جدوى المشروعات: للدكتور/ أحمد محمد غنيم، نشر: المكتبة العصرية، القاهرة، الطبعة الأولى،2010م.
    • دراسات جدوى المشروعات: للدكتور/ أحمد محمد غنيم، نشر: المكتبة العصرية - القاهرة، طبعة: 2010م.
    • الشركات في الفقه الإسلامي، دراسة مقارنة: للدكتور/ رشاد حسن خليل، نشر: دار الرشيد للنشر والتوزيع، الطبعة الثالثة، 1401هــ - 1981م.
    • ضمان جهات إصدار الصكوك الشرعية لنتائج دراسات الجدوى: د/ أحمد عيد عبدالحميد، بحت منشور بمجلة الشريعة بالقاهرة، العدد السابع، 2015م.
    • الضمان في الفقه الإسلامي: للشيخ على الخفيف، نشر: معهد البحوث والدراسات بالقاهـرة، سنة: ١٩٧١م.
    • في فقه المعاملات المالية والمصرفية المعاصرة: د/ نزيه حماد، نشر: دار القلم دمشق، الطبعة الأولى، 1428هــ - 2007م.
    • المدخل الفقهي العام: للدكتور/ مصطفى أحمد الزرقا، نشر: دار القلم - دمشق، الطبعة: الأولى، 1418هــ - 1998م.
    • مدى صحة تضمين يد الأمانة بالشرط في الفقه الإسلامي، د/ نزيه حماد، نشر: المعهد الإسلامي للبحوث والتدريب، الطبعة الثانية، 1420هــ.
    • معايير الجدوى الاقتصادية للمشروعات الاستثمارية: للدكتور / جهاد صبحي عبدالعزيز محمد القطيط، رسالة «دكتوراه الفلسفة» في الاقتصاد - كليـة التجارة - جامعة الأزهر - القاهرة، 2005م.
    • الموسوعة الفقهية الكويتية: الصادرة عن: وزارة الأوقاف والشئون الإسلامية الكويت، الطبعة: (من 1404 - 1427هــ).
    • نحو دراسة جدوى إسلامية للمشروع: د/ أشرف محمد دوابة، الناشر: دار السلام- القاهرة، الطبعة الأولى، 1429هــ - 2008م.
    • نظرية الضمان الشخصي، الكفالة، دراسة مقارنة: د/ محمد إبراهيم عبدالله الموسى، نشر: مكتبة العبيكات السعودية، الطبعة: الأولى، 1999م.
    • نظرية الضمان أو أحكام المسؤولية المدنية والجنائية في الفقه الإسلامي: للدكتور: وهبة الزحيلي، نشر: دار الفكر دمشق، الطبعة: التاسعة، 2012م.

     

    References:

     

    1: alquran alkarim.

    2: masadir altafisyr waeilwm alquran:

    • tafsir alquran aleazimi: li'abi alfida' 'iismaeil bin eumar bin kathir alqurashii albasrii thuma aldimashqi, (almutawafaa: 774hi), almuhaqiq: sami bin muhamad salamat, alnaashir: dar tiibat lilnashr waltawzie, altabeati: althaaniat 1420h - 1999m.
    • jamie albayan fi tawil alqurani: limuhamad bin jarir bin yazid bin kathir bin ghalib 'abu jaefar altabri, (almutawafaa: 310hi), almuhaqiqi: 'ahmad muhamad shakiri, alnaashir: muasasat alrisalati, altabeatu: al'uwlaa, 1420hi- 2000m.
    • aljamie li'ahkam alquran = tafsir alqurtubi: li'abi eabd allah muhamad bin 'ahmad bin 'abi bakr bin farah al'ansarii alkhazrijii shams aldiyn alqurtubii (almutawafaa: 671hi), tahqiqu: 'ahmad albarduni wa'iibrahim 'atfish, alnaashir: dar alkutub almisriat - alqahirati, altabeatu: althaaniatu, 1384h - 1964m.
    • mafatih alghayb = altafsir alkabiru: li'abi eabd allah muhamad bin eumar bin alhasan bin alhusayn altaymi alraazi almulaqab bifakhr aldiyn alraazii khatib alrayi (almutawafaa: 606h), nashra: dar 'iihya' alturath alearabii - bayrut, altabeata: althaalithat - 1420h.

    3: masadir alsun alnibwia almutahra:

    • sunan abn majah: liabn majat 'abu eabd allh muhamad bn yazid alqazwini, wamajat asm 'abih yazidi, almutawafaa: 273hi, tahqiqa: muhamad fuaad eabd albaqi, alnaashir: dar 'iihya' alkutub alearabiati- faysal eisaa albabi alhalbi.
    • sunan 'abi dawud: li'abi dawud sulayman bin al'asheath bin 'iishaq bin shidaad bin eamrw alssijistany, (almutawafaa: 275hi), almuhaqiqi: sheayb al'arnawuwta, alnaashir: dar alrisalat alealamiati, altabeatu: al'uwlaa, 1430hi.
    • sunan altirmidhi: limuhamad bin eisaa bin sawrt bin musaa bin aldahaki, altirmidhi, 'abu eisaa, (t: 279hi), tahqiqu: 'ahmad muhamad shakiri, wamuhamad fuad eabdalbaqi, alnaashir: maktabat mustafaa albabi alhalabii - masir, altabeati: althaaniati, 1395h - 1975m.
    • sunan aldaar qatni: li'abi alhasan eali bin eumar bin 'ahmad bin mahdi bin maseud bin alnueman bin dinar albaghdadi aldaariqutnii (almutawafaa: 385hi), tahqiqu: shueayb al'arnawuwt, wazumalawuhu, alnaashir: muasasat alrisalati, bayrut, altabeatu: al'uwlaa, 1424hi- 2004m.
    • alsunan alkubraa lilbihaqi: li'abi bakr 'ahmad bin alhusayn bin eali bin musaa albayhaqi, (almutawafaa: 458h), almuhaqiqi: muhamad eabdalqadir eataa, alnaashir: dar alkutub aleilmiat - bayrut, altabeati: 1424h - 2003m.
    • shih albukhari: limuhamad bin 'iismaeil 'abu eabdallah albukhari aljaeafi, (almutawafaa: 256), almuhaqiqa: muhamad zuhayr bin nasir alnaasr, alnaashir: dar tawq alnajati, altabeati: al'uwla, 1422h.
    • shih muslimin: limuslim bin alhajaaj alqashyrii alniysaburi, (almutawafaa: 261hi), almuhaqaq: muhamad fuad eabdalbaqi, nashara: dar 'iihya' altarath alearabii - birut.
    • alimustadrak ealaa alsahihayni: li'abi eabd allah alhakim muhamad bin eabd allah bin muhamad bin nueym bin alhakam alnaysaburii almaeruf biaibn albayea, (almutawafaa: 405hi), tahqiqu: mustafaa eabdalqadir eataa, nashra: dar alkutub aleilmiat - bayrut, altabeata: al'uwlaa, 1990m.
    • msnid al'iimam 'ahmad bin hanbal: li'abi eabdallah 'ahmad bin muhamad bin hanbal bin hilal bin 'asad alshiybani, (almutawafaa: 241hi), almuhaqiqi: shueayb al'arnawuwt - eadil murshid, wakhrun, alnaashir: muasasat alrisalati, altabeatu: al'uwlaa, 1421h - 2001m.
    • almuejam alkabiri: lisulayman bin 'ahmad bin 'ayuwb bin mutayr allakhmi alshaami, 'abu alqasim altabrani, (almutawafaa: 360hi), tahqiqu: hamdi bin eabd almajid alsalafi, alnaashir: maktabat aibn taymiat - alqahirati- altabeatu: althaaniatu.

    4: masadir shuruh alhadith walathar:

    • 'iirshiad alsiari lisharah sahih albukhari: li'ahmad bin muhamad bin 'abaa bikr bin eabdialmalik alqistalanii alqutibii almisri, (almutawafia: 923h), alnaashir: almatbaeat alkubraa al'amiriati- masr, altabeati: alsaabieati, 1323h.
    • 'iirwa' alghalil fi takhrij 'ahadith manar alsabil: limuhamad nasir aldiyn al'albani, (almutawafaa: 1420h), almuhaqiqi: zuhayr alshaawish, alnaashir: almaktab al'iislamii - bayrut, altabeatu: althaaniat 1405h - 1985m.
    • sbul alsulam: limuhamad bn 'iismaeil bin salah bin muhamad alhasni, alkahlanii thuma alsaneani, (almutawafaa: 1182hi), alnaashir: dar alhadithi.
    • sharah sahih albukhari: liabn bataal 'abu alhasan eali bin khalaf bin eabdalmalik, (almutawafaa: 449hi), almuhaqiqi: 'abu tamim yasir bin 'iibrahim, alnaashir: maktabat alrushd - alsaeudiatu, altabeatu: althaaniatu, 1423h - 2003m.
    • eumdat alqaari sharh sahih albukhari: li'abi muhamad mahmud bin 'ahmad bin musaa bin 'ahmad bin husayn alghitabaa alhanafii badr aldiyn aleayni, (almutawafaa: 855h), alnaashir: dar 'iihya' altarath alearabii - birut.
    • eun almaebud sharh sunan 'abi dawud, wamaeah hashiat abn alqimi: tahdhib sunan 'abi dawud wa'iidah ealalih wamushkilatihi, talifi: muhamad 'ashraf bin 'amir bin eali bin haydar, 'abu eabd alrahman, sharaf alhaq, alsadiyqi, aleazim abadi, (almutawafaa: 1329h), alnaashir: dar alkutub aleilmiat - bayrut, altabeatu: althaaniatu, 1415 hu.
    • fatah albaariu sharah sahih albukhari: li'abi alfadl 'ahmad bin ealiin bin muhamad bin 'ahmad bin hajar aleasqalani, (almutawafaa: 852h), alnaashr: dar almaerifat - bayrut, almuhaqaqa: muhamad fawaad eabdalbaqi.
    • almafham lamaa 'ushakil min talkhis kitab muslimin: li'abi aleabaas 'ahmad bin eumar bn 'iibrahim alqurtibii (578 - 656 hu), haqaqah waealaq ealayh waqadim lahu: muhyi aldiyn dib mistu - wakhrun, nashra: dar aibn kathir - bayrut, altabeata: al'uwlaa, 1417h - 1996m.
    • manar alqariy sharh mukhtasar sahih albukhari, lihamzat muhamad qasima, rajaeha: alshaykh eabd alqadir al'arnawuwta, nashara: maktabat dar albayan, dimashq - aljumhuriat alearabiat alsuwriata, eam alnashr: 1410h - 1990m.
    • alminhaj sharah sahih muslam bin alhajaji: li'abi zakariaa muhyi aldiyn yahyaa bin sharif alnawawii (almutawafaa: 676hi), nashr: dar 'iihya' alturath alearabii - bayrut, altabeita: althaaniti, 1392h.
    • nil al'uwtar: limuhamad bin ealii bin muhamad bin eabd allh alshuwkanii alyamni, almutawafaa: 1250hi, tahqiqu: eisam aldiyn alsababiti, alnaashir: dar alhadithi, masr, altabeatu: al'uwlaa, 1413hi- 1993m.

    5: masadir alfaqh al'iislamii:

    almadhhib alhanafi:

    • albahr alraayiq sharh kanz aldaqayiqi: lizayn aldiyn bin 'iibrahim, almaeruf biabn najim almisrii (almutawafaa: 970hi), wafi akhirihi: takmilat albahr alraayiq limuhamad bin husayn bin alhanafii alqadirii (t baed 1138 hu), nashra: dar alkitaab al'iislamii.
    • badayie alsanayie fi tartib alsharayiei: li'abi bikr eala' aldiyn bin maseud bin 'ahmad alkasanii (t: 587hi), nashra: dar alkutub aleilmiati, altabeati: althaaniati, 1406hi - 1986m.
    • albinayat sharh alhidayati:: li'abi muhamad mahmud bin 'ahmad bin musaa bin 'ahmad bin husayn alghitabaa alhanafii badr aldiyn aleaynii (almutawafaa: 855h), alnaashir: dar alkutub aleilmiati- bayrut, lubnan- altabeatu: al'uwlaa, 1420hi- 2000m.
    • tabiiyn alhaqayiq sharh kanz aldaqayiqi: laeuthman bin eali bin mahjin albariei, fakhr aldiyn alziylei alhanafii (almutawafaa: 743 hu), nashra: almatbaeat alkubraa al'amiriat - bulaq, alqahirata, altabeata: al'uwlaa, 1313hi.
    • aljawharat alnayrat: li'abi bakr bin eali bin muhamad alhadaadi aleabaadi alzzabidi alyamani alhanafii, (almutawafaa: 800h), alnaashir: almatbaeat alkhayriatu, altabeatu: al'uwlaa, 1322hi.
    • darar alhikam fi sharh majalat al'ahkiam: liealiy hidar khawajah 'amin 'afindi (almutawafaa: 1353hu), nashra: dar aljiyl, altabeata: al'uwlaa, 1411h - 1991m.
    • rad almuhtar ealaa aldiri almukhtar: liaibn eabdin, muhamad 'amin bin eumar abn eabd aleaziz eabidin aldimashqii alhanafii, almutawafaa: 1252hi, alnaashir: dar alfikri- bayrut- altabeati: althaaniati, 1412hi- 1992m.
    • ftuh alqudir: likamal aldiyn muhamad bin eabdalwahid alsiywasi, almaeruf biabn alhumaam (almutawafaa: 861ha), alnaashir: dar alfikri.
    • allbab fi sharh alkitabi: lieabd alghanii bin talib bin hamadat bin 'iibrahim alghanimi aldimashqii almaydanii alhanafii, almutawafaa: 1298hi, tahqiqu: muhamad muhyi aldiyn eabdalhamid, alnaashir: almaktabat aleilmiata, bayrut - lubnan.
    • almabsuta: limuhamad bn 'ahmad bin 'abi sahl shams al'ayimat alsarukhsii (almutawafaa: 483hi), nashra: dar almaerifat - bayrut, tabeatan: 1414h - 1993m.
    • majalat al'ahkam aleadliati: lajnat mukawanat min eidat eulama' wafuqaha' fi alkhilafat aleuthmaniati, tahqiqu: najib hwawini, alnaashir: nur muhamad, aram bagh, kratshi.
    • majmae al'anhur fi sharh multaqaa al'abhar: lieabd alrahman bin muhamad bin sulayman almadeui bishaykhi zadahu, yueraf bidamad 'afindi (almutawafaa: 1078h), nashra: dar 'iihya' alturath alearabii, altabeati: bidun tabeat wabidun tarikhi.
    • alnnutaf fi alfatawaa: li'abi alhasan ealii bin alhusayn bin muhamad alssughdy, hanfi, almutawafaa: 461hi, tahqiqu: du/ salah aldiyn alnaahi, alnaashir: dar alfirqan- muasasat alrisalati- eamaan al'urdunn- bayrut lubnan, altabeata: althaaniatu, 1404 - 1984m.

    almadhhib almalki:

    • bidayat almujtahid wanahayat almuqtasid: li'abi alwalid muhamad bin 'ahmad bin rushd alqurtibii, alshahir biabn rushd alhafid, (almutawafaa: 595ha), alnaashir: dar alhadith - alqahirati, tarikh alnashr: 1425h - 2004m.
    • altaj wal'iiklil limukhtasar khalil, limuhamad bin yusif bin 'abi alqasim aleabdarii algharnatii almalikii (t 897hi), nashra: dar alfikr - bayrut, ta2, 1398h.
    • tabsirat alhukaam fi 'usul al'aqdiat wamanahij al'ahkami: li'iibrahim bin ealii bin muhamad, abn farhun, burhan aldiyn alyaemarii (almutawafaa: 799hi), nashra: maktabat alkuliyaat al'azhariati, altabeati: al'uwlaa, 1406h - 1986m.
    • hashiat aldasuqi ealaa alsharh alkabiri: limuhamad bin 'ahmad bin earafat aldisuqii almalki, (almutawafaa: 1230ha), alnaashir: dar alfikri.
    • aldhakhirati: li'abi aleabaas shihab aldiyn 'ahmad bin 'iidris bin eabdalrahman almaliki alshahir bialqarafi (almutawafaa: 684hi), tahqiqu: muhamad haji, saeid 'aerab, muhamad bu khabzat, nushra: dar algharb al'iislami- bayrut, altabeata: al'uwlaa, 1994m.
    • sharah alzzurqany ealaa mukhtasar khalil: lieabdalbaqi bin yusif bin 'ahmad alzarqani almisri (almutawafaa: 1099hi), dabtah: eabd alsalam muhamad 'amin, nashra: dar alkutub aleilmiati, bayrut - lubnan, altabeita: al'uwlaa, 1422h - 2002m.
    • alfawakih aldawaniu ealaa risalat aibn 'abi zayd alqayrawani: li'ahmad bin ghanim ('aw ghanim) bin salim abn mihna, shihab aldiyn alnafrawii al'azharii almalki, (almutawafaa: 1126h), alnaashir:
    • dar alfikri, altabeatu: bidun tabeati, tarikh alnashri: 1415h - 1995m.
    • alqawanin alfiqhiatu: li'abi alqasim muhamad bin 'ahmad bin muhamad bin eabd allah, abn juzay alkalbi algharnati, (almutawafaa: 741h), alnaashir: dar aibn hazma, bayrut - lubnan, altabeat al'uwlaa, 1434h - 2013m.
    • almieunat ealaa madhhab ealam almadina <<al'iimam malik bin 'anas>>: li'abi muhamad eabd alwahaab bin eali bin nasr althaelabi albaghdadii almalikii (almutawafaa: 422hi), tahqiqu: hamish eabd alhqq, nashara: almaktabat altijariata, mustafaa 'ahmad albaz - makat almukaramati.
    • almuntaqaa sharh almawta'i: li'abi alwalid sulayman bin khalaf bin saed bin 'ayuwb aibn warith altajibii alqurtubii albaji al'andilsi, (almutawafaa: 474hi), alnaashir: matbaeat alsaeadati- bijiwar muhafazat masr, altabeati: al'uwlaa, 1332hi, thuma sawaratuha dar alkitaab al'iislami, alqahirati- altabeatu: althaaniatu, bidun tarikhi.
    • manah aljalil sharh mukhtasar khalil: limuhamad bin 'ahmad bin muhamad ealaysh almalki, (t: 1299h), alnaashir: dar alfikr - bayrut, tarikh alnashr: 1409h - 1989m.
    • mawahib aljalil fi sharh mukhtasar khalil: lishams aldiyn 'abu eabd allah muhamad bin muhamad bin eabd alrahman altarabulsi , almaeruf bialhitab alrrueyny almaliki, (almutawafaa: 954h), alnaashir: dar alfikri, altabeati: althaalithati, 1412hi- 1992m.

    almadhhib alshaafiei:

    • 'asnaa almatalib fi sharh rawd altaalib: lizakaria bin muhamad bin zakariaa al'ansari, zayn aldiyn 'abu yahyaa alsunikii (almutawafaa: 926hi), nashra: dar alkitaab al'iislamii, altabeati: bidun tabeat wabidun tarikhi.
    • 'iieanat altaalibin ealaa hali 'alfaz fath almueayni: li'abi bakr euthman bin muhamad shata aldimyatii alshaafieii (almutawafaa: 1310hi), nashra: dar alfikr liltibaeat walnashr waltawriei, altabeati: al'uwlaa, 1418 hi - 1997m.
    • al'iiqnae fi hali 'alfaz 'abi shujae: lishams aldiyni, muhamad bin 'ahmad alkhatib alshirbinii alshaafieii (almutawafaa: 977hi), tahqiqu: maktab albuhuth waldirasati- dar alfikri, alnaashir: dar alfikr - bayrut.
    • al'um: alshaafieiu li'abi eabd allh muhamad bin 'iidris bin aleabaas bin euthman bin shafie bin eabd almutalib bin eabd manaf almatlabii alqurashii almaki, (almutawafaa: 204hi), alnaashir: dar almaerifati- bayrut- bidun tabeatin, bitarikh: 1410h - 1990m.
    • alibayan fi madhhab al'iimam alshaafieii: li'abi alhusayn yahyaa bin 'abi alkhayr bin salim aleumranii alyamanii alshaafieii (almutawafaa: 558hi), tahqiqu: qasim muhamad alnuwri, nashra: dar alminhaj - jidat, altabeati: al'uwlaa, 1421h - 2000m.
    • tuhifat almuhtaj fi sharh alminhaji: li'ahmad bin muhamad bin eali bin hajar alhitmi, nashara: almaktabat altijariat alkubraa bimisr lisahibiha mustafaa muhamad, altabeata: bidun tabeati, eam alnashri: 1357h - 1983m.
    • hashita qalyubi waeumayrat: li'ahmad salamat alqilyubi, wa'ahmad albarlasiu eumayrat, alnaashir: dar alfikr - bayrut, altabeatu: bidun tabeati, 1415h-1995m.
    • alhawy alkabir fi fiqh madhhab al'iimam alshaafieii wahu sharh mukhtasar almuzni: li'abi alhasan eali bin muhamad bin muhamad bin habib albasari albaghdadii, alshahir bialmawardi (almutawafaa: 450h), tahqiqu: alshaykh muhamad mueawad - alshaykh eadil eabd almawjud, alnaashir: dar alkutub aleilmiati, bayrut, altabeatu: al'uwlaa, 1419h -1999m.
    • rudat altaalibin waeumdat almuftina: li'abi zakaria muhyi aldiyn yahyaa bin sharaf alnawawi (almutawafaa: 676hi), tahqiqu: zuhayr alshaawish, alnaashiru: almaktab al'iislamia, bayrut- dimashqa- eaman, altabeatu: althaalithata, 1412h - 1991m.
    • almajmawe sharah almuhadhabi: li'abi zakaria muhyi aldiyn yahyaa bin sharaf alnawawii (almutawafaa: 676hi), nashra: dar alfikri.
    • mighni almuhtaj 'iilaa maerifat maeani 'alfaz alminhaji: lishams aldiyn muhamad bin 'ahmad alkhatib alshirbinii alshaafieii (almutawafaa: 977hi), nashra: dar alkutub aleilmiati, altabeati: al'uwlaa, 1415h - 199m.
    • nihayat almuhtaj 'iilaa sharh alminhaji: lishams aldiyn muhamad bin 'abi aleabaas 'ahmad bin hamzat shihab aldiyn alramlii (almutawafaa: 1004hi), nashra: dar alfikr - bayrut, altabeata: al'akhirata, 1404h - 1984m.

    almadhhib alhanbali:

    • 'iielam almuaqiein ean rb aleaalimina: limuhamad bin 'abi bakr bin 'ayuwb bin saed shams aldiyn abn qiam aljawziati, (almutawafaa: 751hi), dar alkutub aleilmiat - bayrut, altabeati: al'uwlaa, 1411h - 1991m.
    • al'iiqniae fi fiqh al'iimam 'ahmad bin hanbal: li'abi alnaja musaa bin musaa bin salim bin eisaa bin salim alhajaawi almaqdisi, (almutawafaa: 968hi), almuhaqiq: eabd allatif muhamad musaa alsabiki, alnaashir: dar almaerifat - bayrut.
    • al'iinsaf fi maerifat alraajih min alkhilafi: lieala' aldiyn 'abu alhasan eali bin sulayman almardawii aldimashqii alsaalihii alhanbalii (almutawafaa: 885hi), nashra: dar 'iihya' alturath alearabii, altabeati: althaaniat - bidun tarikhi.
    • hashiat alrawd almurabae sharh zad almustaqnaea, eabd alrahman bin muhamad bin qasim aleasimii alnajdi (t 1392h): altabeatu: al'uwlaa, 1397hi.
    • daqayiq 'uwli alnahaa lisharh almuntahaa almaeruf bisharh muntahaa al'iiradat: limansur bin yunis bin salah aldiyn abn hasan bin 'iidris albahutaa alhunbulaa (almutawafaa: 1051hi), nashra: ealam alkutub, altabeati: al'uwlaa, 1414h - 1993m.
    • alsharh alkabir ealaa matn almuqanaei: liabn qudamat almaqdisii aljamaeilii alhanbali, (almutawafaa: 682ha), alnaashir: dar alkitaab alearabii.
    • alsharh almumtae ealaa zad almustaqnaea: limuhamad bin salih bin muhamad aleuthaymin (almutawafaa: 1421ha), dar alnashri: dar abn aljuzi, altabeati: al'uwlaa, 1422 - 1428hi.
    • alkafi fi fiqh al'iimam 'ahmadu: li'abi muhamad muafaq aldiyn eabd allah bin 'ahmad bin muhamad bin qudamat aljamaeilii almaqdisi, alshahir biaibn qudamat almaqdisi, nashara: dar alkutub aleilmiati, altabeati: al'uwlaa, 1414h - 1994m.
    • kshaf alqinae ean matn al'iiqnaei, lilshaykh mansur bin yunis albuhutii alhanbali, (almutawafaa sanatan 1051 hu), alnaashir: dar alkutub aleilmiati.
    • almubdie fi sharh almuqanaea: li'iibrahim bin muhamad bin eabd allh bin muhamad abn muflihi, 'abu 'iishaqa, burhan aldiyn (almutawafaa: 884hi), nashra: dar alkutub aleilmiati, bayrut - lubnan, altabeata: al'uwlaa, 1418h - 1997m.
    • almighany: li'abi muhamad muafaq aldiyn eabd allh bin 'ahmad bin muhamad bin qudamat aljamaeilii almaqdisii thuma aldimashqiu alhanbaliu, alshahir biaibn qudamat almaqdisii (almutawafaa: 620hi), alnaashir: maktabat alqahirati, tarikh alnashr: 1388h - 1968m.
    • nayl almarib bsharh dalil alttalib: lieabdalqadir bin eumar bin eabdalqadir aibn eumar bin 'abi taghlib bin salim altaghalabi alshshaybany, (almutawafaa: 1135h), alnaashir: maktabat alfalahi, alkuayti, altabeatu: al'uwlaa, 1403 ha- 1983m.

    almadhhab alzaahiri:

    • almuhalaa bialathar: li'abi muhamad ealiin bin 'ahmad bin saeid bin hazm al'andalusi alqurtubii alzaahirii (almutawafaa: 456h), alnaashir: dar alfikr - bayrut, altabeat bidun tarikhi.

    almadhhab alziydi:

    • albahr alzukhar aljamie limadhahib eulama' al'amsari: li'ahmad bn qasim aleansii alsuneanii alzaydii, nashara: maktabat alyaman.
    • altaaj almadhhab li'ahkam almadhhaba: li'ahmad bn qasim aleansii alsaneani, alnaashir: dar alhikmat alyamaniati, bidun tabeatin, 1414hi - 1993m.
    • alsil aljaraar almutadafiq ealaa hadayiq al'azhari: limuhamad bin ealii bin muhamad aibn eabdallah alshuwkanii alyamani, (almutawafaa: 1250h), alnaashir: dar aibn hazma, altabeat al'uwlaa.

    almadhhab al'iimami:

    • jawahir alkalam fi sharh sharayie al'iislami: limuhamad bin hasan alnajafi, (almutawafaa: 1266hi) almuhaqiqi: hidir aldabagh, alnaashir: muasasat alnashr al'iislamii, altabeata: al'uwlaa, tarikh altabeati: 1432h.
    • alrawdat albahiati: lizayn aldiyn bin eali bin 'ahmad bin muhamad bin jamal aldiyn aljabeii aleamili, (almutawafaa:965hi), wahu sharh allameat aldimashqiati, almualafu: muhamad jamal aldiyn mikiy aleamili, (almutawafaa: 786h), alnaashir: dar alealam al'iislamii - bayrut.
    • sharayie al'iislam fi masayil alhalal walharami: li'abi alqasim najm aldiyn jaefar bin alhasan alhadhli, alshahir bialmuhaqiq alhali, (almutawafaa: 676h), almuhaqiqi: eabdalhusayn muhamad eulay, alnaashir: matbaeat aladab - alnajaf al'ashrafi, tabeat: 1969m.
    • almabsut fi fiqh al'iimamiati: li'abi jaefar muhamad bin alhasan aibn eali altuwsi, (almutawafiy 460 hu), sahahah waealaq ealayhi: alsayid muhamad taqi alkashfi, alnaashir: almaktabat almurtadwiat li'iihya' aluathar aljaefaria.

    almadhhab al'iibady:

    • sharah katuab alniyl washufaa' alealili: limuhamad bin yusif 'atfish, (almutawafaa: 1332hi), 'amaa kitab alniyl washifa' alealil, lilmualafi: dia' aldiyn eabdialeaziz althumini, (almutawafaa: 1223hu), nashra: maktabat al'iirshadi.

    6: masadir 'aswl alfiqh walqawaeid alfiqhia:

    • al'ashbaah walnnzayr ealaa madhhab 'aby hanifat alnneman: lizayn aldiyn bin 'iibrahim bin muhamad, almaeruf biaibn najim almasri (almutawafaa: 970h), alnaashir: dar alkutub aleilmiati, bayrut, altabeatu: al'uwlaa, 1419h - 1999m.
    • al'ashbah walnazayiri: litaj aldiyn eabd alwahaab bn taqi aldiyn alsabakii (almutawafaa: 771hi), nashra: dar alkutub aleilmiati, altabeati: al'uwlaa 1411hi- 1991m.
    • al'ashbah walnazayir: lieabd alrahman bin 'abi bakr jalal aldiyn alsuyutii (almutawafaa: 911hi), nashra: dar alkutub aleilmiati, altabeati: al'uwlaa, 1411hi - 1990m.
    • alfuruqi: li'abi aleabaas shihab aldiyn 'ahmad bin 'iidris almaliki, alshahir bialqurafi (almutawafaa: 684h), nashra: ealam alkutab, bidun tabeat wabidun tarikhi.
    • qawaeid al'ahkam fi masalih al'anami: li'abi muhamad eiz aldiyn bin eabdalsalam bin 'abi alqasim bin alhasan alsulamii aldimashqi, almulaqab bisultan aleulama'i, (almutawafaa: 660hi), alnaashir: maktabat alkuliyaat al'azhariat - alqahirati, 1414h - 1991m.
    • almanthur fi alqawaeid alfiqhiati: li'abi eabdallah badr aldiyn muhamad bin eabdallah bin bhadir alzarkashi, (almutawafia: 794h), alnaashir: wizarat al'awqaf alkuaytiati, altabeata: althaaniati, 1405h - 1985m.
    • almuafiqati: li'iibrahim bin musaa bin muhamad allakhmi algharnati, alshahir bialshaatibii (almutawafaa: 790hi), almuhaqiqi: 'abu eubaydat mashhur al silman, alnaashir: dar aibn eafan, altabeatu: al'uwlaa, 1417h - 1997m.

    7: masadir allugh walmieajim:

    • taj alearus min jawahir alqamusa: lmhmmd bin ebdalrzzaq alhusayni 'abu alfayda, almlqqb bimurtadaa alzzabydy, (almutawafaa: 1205h), alnaashir: dar alhidayati.
    • altaerifati: lieali bin muhamad bin ealiin alzayn alsharif aljarjani, (almutawafaa: 816hi), tahqiqu: dabtih wasahahah jamaeat min aleulama' bi'iishraf alnaashir, alnaashir: dar alkutub aleilmiat bayrut- lubnan- altabeata: al'uwlaa 1403h - 1983m.
    • tahadhib allughati: li'abi mansur muhamad bin 'ahmad bin al'azharii alharawi, (t:370h), almuhaqaqi: muhamad eawad mureibi, alnaashir: dar 'iihya' alturath alearabi- bayrut, 2001m.
    • talabat altalabati: lieumar bin muhamad bin 'ahmad bin 'iismaeil, 'abu hafsa, najm aldiyn alnasfi, (almutawafaa: 537hi), alnaashir: almatbaeat aleamiratu, maktabat almuthnaa bibaghdad, 1311hi.
    • alqamus almuhayta: limajd aldiyn 'abu tahir muhamad bin yaequb alfayruz abadi (almutawafaa: 817h), alnaashir: muasasat alrisalat liltibaeat walnashr waltawzie - bayrut - lubnan, altabeata: althaaminati, 1426h - 2005m.
    • lisan alearabi: li'abi alfadl limuhamad bin makram bin ealaa jamal aldiyn aibn manzur al'ansari al'iifriqii (almutawafaa: 711h), alnaashir: dar sadir - bayrut, altabeata: althaalithata, 1414hi.
    • almuhkam walmuhit al'aezum: li'abi alhasin ealii bin 'iismaeil bin saydih almursii (almutawafaa: 458hi), almuhaqiqi: eabdalhamid hindawi, alnaashir: dar alkutub aleilmiat - bayrut, altabeatu: al'uwlaa, 1421hi- 2000m.
    • mukhtar alsahahi: lizayn aldiyn bin 'abi bakr bin eabdalqadir alhanafi alraazi (almutawafaa: 666h), almuhaqiqi: yusif alshaykh muhamad, alnaashir: almaktabat aleasriat - aldaar alnamudhajiatu- bayrut, altabeata: alkhamisati, 1420h.
    • almisbah almunir fi gharayb alsharah alkabiri: li'ahmad bin muhamad bin ealii alfiuwmii thuma alhamawi 'abu aleabaasi, (almutawafaa: 770h), alnaashir: almaktabat aleilmiat - bayrut.
    • muejam allughat alearabiat almueasirati: du. 'ahmad mukhtar eabd alhamid eumri, (almutawafia: 1424hi), bimusaeadat fariq eamal, alnaashir: ealam alkutub, altabeati: al'uwlaa, 1429 ha- 2008 mi.

    8: almarajie aleama walmuasra:

    • al'iijarat ealaa al'iijarat watatbiqiha almueasiri: da/ eabdallah bin musaa aleamar, bahath muqadam lijamieat al'iimam muhamad bin sueud al'iislamiati- kuliyat alsharieat - alsaeudiat, 1423hi.
    • aintiqal eib' al'iithbat fi daewaa altaeadiy waltafrit 'iilaa al'amini: da/ husayn hamid hasaan, nashara: almutamar alfiqhia althaalith lilmuasasat almaliat al'iislamiati, hayyat almuhasabat walmurajaeat lilmuasasat almaliat al'iislamiati.
    • tafeil dawr dirasat aljadwaa alaiqtisadiat fi daem tanafusiat qitae alsinaeat alghidhayiyat fi zili nizam aiqtisadiin ealamiin jadid: d/ hakamat alsayid eabdalqadir, risalat dukturah fi falsafat alaiqtisadi- kuliyat tijaratin- jamieat eayn shams- alqahirat, 2008m.
    • aljadwaa alaiqtisadiat lilmashrueat alaistithmariati: lildukturu/ muhamad shawqi bishadi, nashra: dar alfikr alearabii, 1987m.
    • aljadwaa alaiqtisadiat min furas alnumui waltatawur liqitae alaitisalat althaabitat almisrii: du/ muhamad 'ahmad alsayid alshakhaybi, risalat majistir fi alaiqtisadi, kuliyat altijarati, jamieat eayn shams- alqahirat, sanati: 2009m.
    • khitabat aldaman almasrifiat bayn alsharieat walqanuni: du/ alsayid hafiz khalil alsakhawi, kitab yudaris bikuliyat alsharieat walqanuni, bitafhina al'ashraf - jamieat al'azhar, 2017m.
    • dirasat aljadwaa alaiqtisadiat fi albank al'iislamii: du/ hamdi eabdaleazim, bahath manshur bimawsueat alaiqtisad al'iislamii fi almasarif walnuqud wal'aswaq almaliati, nashra: dar alsalami- alqahirati, altabeat althaaniatu, 1435h-2014m.
    • dirasat aljadwaa alaiqtisadiat liaitikhadh alqararat alaistithmariati: lilduktur/ eabdalmutlib eabdalhamid, nashara: aldaar aljamieiat - alqahirat, 2012m.
    • dirasat aljadwaa alaiqtisadiati: du/ khalil muhamad khalil eatiat, nashra: markaz tatwir aldirasat aleulya walbuhuth kuliyat alhandasati, jamieat alqahirati, tabeat 'uwlaa, 2008m.
    • dirasat jadwaa almashrueati: lilduktur/ 'ahmad muhamad ghunim, nashra: almaktabat aleasriati, alqahirati, altabeat al'uwlaa,2010m.
    • dirasat jadwaa almashrueati: lilduktur/ 'ahmad muhamad ghunim, nashra: almaktabat aleasriat - alqahirat, tabeat: 2010m.
    • alsharikat fi alfiqh al'iislamii, dirasat muqaranati: lilduktur/ rashad hasan khalil, nashra: dar alrashid lilnashr waltawzie, altabeat althaalithati, 1401h - 1981m.
    • dman jihat 'iisdar alsukuk alshareiat linatayij dirasat aljadwaa: du/ 'ahmad eid eabdalhamid, baht manshur bimajalat alsharieat bialqahirat, aleadad alsaabieu, 2015m.
    • aldaman fi alfiqh al'iislamii: lilshaykh ealaa alkhafifi, nashara: maehad albuhuth waldirasat bialqahrat, sanata: 1971m.
    • fi fiqh almueamalat almaliat walmasrifiat almueasirati: du/ nazih hamad, nashara: dar alqalam - dimashqa, altabeat al'uwlaa, 1428h - 2007m.
    • almadkhal alfiqhii aleami: lildukturu/ mustafaa 'ahmad alzarqa, nashra: dar alqalam - dimashqa, altabeatu: al'uwlaa, 1418h - 1998m.
    • mdaa sihat tadmin yad al'amanat bialshart fi alfiqh al'iislamii, du/ nazih hamad, nashara: almaehad al'iislamia lilbuhuth waltadrib, altabeat althaaniati, 1420hi.
    • maeayir aljadwaa alaiqtisadiat lilmashrueat alaistithmariati: lilduktur / jihad subhi eabdialeaziz muhamad alqatiti, risala <<dukturah alfalsafati>> fi alaiqtisad - kilit altijarat - jamieat al'azhar - alqahiratu, 2005m.
    • almawsueat alfiqhiat alkuaytiati: alsaadirat eun: wizarat al'awqaf walshuyuwn al'iislamiat - alkuayti, altabeati: (min 1404 - 1427h).
    • nahw dirasat jadwaa 'iislamiat lilmashruei: du/ 'ashraf muhamad dawaabat, alnaashir: dar alsalami- alqahirati, altabeat al'uwlaa, 1429h - 2008m.
    • nazariat aldaman alshakhsi, alkafalati, dirasat muqaranati: du/ muhamad 'iibrahim eabdallah almusaa, nashara: maktabat alebaykat - alsaeudiat, altabeata: al'uwlaa, 1999m.
    • nazariat aldaman 'aw 'ahkam almaswuwliat almadaniat waljinayiyat fi alfiqh al'iislamii: lildukturu: wahbat alzuhayli, nashara: dar alfikr - dimashqa, altabeata: altaasieati, 2012ma.