مدى تأثير انضمام مصر إلى مجموعة البريكس على الاستثمارات الأجنبية The Extent Of The Impact Of Egypt’s Accession To The Brics Group On Foreign Investments

نوع المستند : المقالة الأصلية

المؤلف

كلية الحقوق -جامعة المنيا -جمهورية مصر العربية

المستخلص

يهدف هذا البحث إلى دراسة الآثار المحتملة لانضمام مصر إلى تجمع بريكس على جذب الاستثمارات الأجنبية. وتشير النتائج إلى أن الانضمام لبريكس يمكن أن يمهد الطريق أمام مصر لتصبح نقطة جذب للمستثمرين الأجانب بفضل تحسين الإطار التجاري والسياسي مع القوى الاقتصادية الناشئة. فضلاً عن ذلك، من المتوقع أن يزيد الانضمام من القدرة التنافسية للاقتصاد المصري من خلال فتح أسواق جديدة وتحفيز النمو الاقتصادي المتنوع. ومع ذلك، فإن البحث له قيود، مثل محدودية توافر البيانات التاريخية نتيجة لحداثة انضمام مصر للتجمع واستخدام دولة واحدة كدراسة حالة. يجب أن تستكشف الأبحاث المستقبلية تأثير عضوية البريكس على الاستثمارات الأجنبية في دول البريكس الأخرى ودراسة تأثير عضوية البريكس على المؤشرات الاقتصادية الأخرى، مثل التجارة والنمو الاقتصادي. ويخلص البحث إلى أنّ انضمام مصر لبريكس يقود لفتح فصل جديد من الفرص الاستثمارية، مع التأكيد على الحاجة لتنفيذ التوصيات الرئيسية التي تدعم السياسة الاقتصادية لاستغلال هذه الفرص بأمثل طريقة. ويشدد البحث على أهمية مواصلة الأبحاث في هذا المجال لصياغة استراتيجيات أكثر فعالية تواكب التطورات الجديدة في علاقات مصر الاقتصادية الدولية.
Abstract:
This research aims to study the potential effects of Egypt’s joining the BRICS grouping on attracting foreign investments. The results indicate that joining BRICS could pave the way for Egypt to become a magnet for foreign investors thanks to an improved trade and political framework with emerging economic powers. In addition, accession is expected to increase the competitiveness of the Egyptian economy by opening new markets and stimulating diversified economic growth. However, the research has limitations, such as the limited availability of historical data as a result of Egypt's recent accession to the group and the use of a single country as a case study. Future research should explore the impact of BRICS membership on foreign investments in other BRICS countries and study the impact of BRICS membership on other economic indicators, such as trade and economic growth. The research concludes that Egypt's accession to BRICS leads to opening a new chapter of investment opportunities, while emphasizing the need to implement the main recommendations that support economic policy to exploit these opportunities in the most optimal way. The research stresses the importance of continuing research in this field to formulate more effective strategies that keep pace with new developments in Egypt's international economic relations.

الكلمات الرئيسية


  1. المراجع باللغة العربية:

    أولاً – الكتب:

    1. د. أبو بكر متولي: مبادئ النظرية الاقتصادية (القاهرة: مكتبة عين شمس، 1987).
    2. د. أشرف السيد حامد قبال: الاستثمار الأجنبي المباشر: دراسة تحليلية لأهم ملامحه واتجاهاته في الاقتصاد العالمي (الإسكندرية: دار الفكر الجامعي، 2013).
    3. د. جميل محمد خالد: أساسيات الاقتصاد الدولي (عمان: دار الأكاديميون للنشر والتوزيع، 2014).
    4. د. جون هدسون ومارك هوندر (مترجم)، تعريب طه منصور: العلاقات الاقتصادية الدولية (الرياض: دار المريخ).
    5. د. حسان خضر: الاستثمار الأجنبي المباشر تعاريف وقضايا، الكويت: المعهد العربي للتخطيط 2004.
    6. د. رضا عبد السلام: محددات الاستثمار الأجنبي المباشر في عصر العولمة دراسة مقارنة لتجارب كل من شرق وجنوب شرق آسيا وأمريكا اللاتينية مع التطبيق على مصر (المنصورة: المكتبة العصرية، 2007، ط1).
    7. د. سامى عفيفى حاتم: التجارة الخارجية بين التنظير والتنظيم، (القاهرة: الدار المصرية اللبنانية للطباعة والنشر والتوزيع، 1991).
    8. د. سامي عفيفي حاتم: الاتجاهات الحديثة في الاقتصاد الدولي والتجارة الدولية- مبادئ اقتصاديات التجارة الدولية (القاهرة: الدار المصرية اللبنانية، 1993).
    9. د. سامي عفيفي حاتم: دراسات في الاقتصاد الدولي (القاهرة: الدار المصرية اللبنانية للطباعة والنشر والتوزيع، 1993).
    10. د. سلوى سليمان: دراسات في الاقتصاد التطبيقي (الكويت: جامعة الكويت، كلية الاقتصاد والعلوم السياسية).
    11. د. عبد الخالق جودة: الاقتصاد الدولي من المزايا النسبية إلى التبادل اللامتكافئ (القاهرة: 1985).
    12. د. عبد السلام أبو قحف: اقتصاديات الاستثمار الدولي (القاهرة: المكتب العربي الحديث، ط1، 1988).
    13. د. عبد السلام أبو قحف: السياسات والأشكال المختلفة للاستثمارات الأجنبية (الإسكندرية: مؤسسة شباب الجامعة، 1989).
    14. د. عبد السلام أبو قحف: نظريات التدويل وجدوى الاستثمارات الأجنبية (الإسكندرية: مؤسسة الشباب، 1998).
    15. د. عبد المجيد قدي، مدخل إلى السياسات الاقتصادية الكلية دراسة ‏تحليلية تقييميه"، ديوان المطبوعات الجامعية، (الجزائر: 2005).‏
    16. د. عبدالفتاح قنديل، سلوى سليمان: الدخل القومي (القاهرة: دار النهضة العربية، 1979م).
    17. د. عصام عمر مندور: محددات الاستثمار الأجنبي المباشر في ظل المتغيرات الاقتصادية الدولية (الإسكندرية: دار التعليم الجامعي، 2010).
    18. د. عمر صقر: العولمة وقضايا اقتصادية معاصرة (الإسكندرية: الدار الجامعية، 2003).
    19. د. فرج عبد الفتاح فرج: الاقتصاد الأفريقي من التكامل الإقليمي إلى العولمة (القاهرة: دار النهضة المصرية، 2001).
    20. د. كاظم جاسم العيساوى، دراسات الجدوى الاقتصادية وتقييم المشروعات (عمان: دار النماذج للنشر والتوزيع، 2002).
    21. د. محمد زكي شافعي: التنمية الاقتصادية، (القاهرة: النهضة العربية، 1968).
    22. د. محمد سرور الحريري: الإدارة الدولية للشركات (عمَان: الأكاديميون للنشر، 2016).
    23. د. محمد مطر: إدارة الاستثمارات، الإطار النظري والتطبيقات العملية (عمان: دار وائل للنشر 2009، ط5).
    24. د. محمد، أ. ح. ا: محددات الاستثمار الأجنبي المباشر وغير المباشر في البيئة الاقتصادية العربية: دراسة مقارنة تركيا كوريا الجنوبية مصر، الإسكندرية الدار الجامعية، (2005).
    25. د. نهاد عبد الكريم احمد العبيدي: جولة أورغواي وانعكاساتها على الاقتصادات العربية، Tikrit Journal of Administration and Economics Sciences, 6(18) (2010).
    26. د. ﻫﻨﺎء ﻋﺒد اﻟﻐﻔﺎر: اﻻﺴﺘﺜﻤﺎر اﻷﺠﻨﺒﻲ اﻟﻤﺒﺎﺸر واﻟﺘﺠﺎرة اﻟدوﻟﻴﺔ، اﻟﺼﻴن إﻨﻤوذﺠﺎ (ﺒﻐداد: ﺒﻴت اﻟﺤﻛﻤﺔ 2002).
    27. د. وسام مجدى محمد عطية السيد: الاليات القانونية والاقتصادية لتحفيز الاستثمار الأجنبي المباشر بين النظرية والتطبيق (الإسكندرية: دار المطبوعات الجامعية، 2012).

    د. ثانيا - الرسائل العلمية

    1. Djouama, Labiba: أثر سياسات الاستثمار في جذب الاستثمار الأجنبي المباشر في الدول العربية – دراسة مقارنة: الجزائر، مصر والسعودية 2000-2012، رسالة دكتوراة (الجزائر: جامعة محمد خيضر، بسكرة، (2015.
    2. Gagnet, Cathy (محرر): تقرير البنك الدولي السنوي لعام 2005 (البنك الدولي: 2010).
    3. أحمد سمير أبو الفتوح يوسف خلاف: دور القوانين والتشريعات في جذب الاستثمار الأجنبي المباشر في الجزائر منذ عام 2001، رسالة دكتوراه (جامعة القاهرة: معهد البحوث والدراسات الأفريقية، 2013).
    4. إسلام محمد محمد البنا: دور الاستثمار الأجنبي المباشر في تنمية الصناعة التحويلية في اوغندا منذ 1986، رسالة دكتوراه(جامعة القاهرة: معهد البحوث والدراسات الأفريقية، 2010).
    5. باهي محمد يسن عبد ربه: دور الاستثمار الأجنبي المباشر في التنمية الاقتصادية في مصر بالإشارة إلى التجربة الماليزية، رسالة ماجستير (جامعة بنها، كلية التجارة، 2011).
    6. بن الحاج جلول, نصيرة. (2022). محددات جاذبية الاستثمار الأجنبي المباشر في ظل اقتصاد المعرفة دراسة تحليلية قياسية على عينة من الدول النامية (Doctoral dissertation).
    7. علة عمر: حماية الاستثمار الأجنبي في التشريع الوطني والقانون الدولي دراسة مقارنة، رسالة ماجستير، جامعة منتوري قسنطينة، كلية الحقوق (الجزائر، 2008).
    8. كريمة قويدري: الاستثمار الأجنبي المباشر والنمو الاقتصادي في الجزائر، رسالة ماجستير، قسم علوم الاقتصاد، جامعة تلمسان (الجزائر: 2011).
    9. مرفت علي أحمد زيدان: الاستثمار الأجنبي المباشر وأثره علي التنمية الاقتصادية في هونج كونج، رسالة ماجستير(جامعة الزقازيق: معهد الدراسات والبحوث الآسيوية، 2012).
    10. معلم, أم البنين. (2022). دور تكتل البريكس في النظام الدولي. رسالة دكتوراة. جامعة الحاج لخضر-باتنة 1. كلية الحقوق والعلوم السياسية. قسم العلوم السياسية.
    11. ولاء محمد محروس محمود: محددات وآثار الاستثمار المباشر في غانا، رسالة ماجستير (جامعة القاهرة: معهد البحوث والدراسات الأفريقية، 2010).

    ثالثا: الدوريات والكتب السنوية والتقارير الاستراتيجية والسنوية

    1. الأمم المتحدة: تقرير الاستثمار العالمي 2005، منشورات الأمم المتحدة صادر عن مؤتمر الأمم المتحدة للتجارة والتنمية (UNCTAD/WIR/2005 Overview).
    2. الأمم المتحدة: تقرير الاستثمار العالمي 2017، منشورات الأمم المتحدة صادر عن مؤتمر الأمم المتحدة للتجارة والتنمية (UNCTAD/WIR/2017 Overview).
    3. الأمم المتحدة: تقرير الاستثمار العالمي 2018، منشورات الأمم المتحدة صادر عن مؤتمر الأمم المتحدة للتجارة والتنمية (UNCTAD/WIR/2018 Overview).
    4. الأمم المتحدة: تقرير الاستثمار العالمي 2021، منشورات الأمم المتحدة صادر عن مؤتمر الأمم المتحدة للتجارة والتنمية (UNCTAD/WIR/2020 Overview).
    5. الأمم المتحدة، (2011) تقريـر مـؤتمر الأمـم المتحـدة الرابـع المعـني بأقـل البلـدان نمـوا، إسطنبول، تركيـا، 9-13 مـايو ٢٠١١ (منشورات الأمم المتحدة، 2011).
    6. الأمم المتحدة: تقريـر مـؤتمر الأمـم المتحـدة الرابـع المعـني بأقـل البلـدان نمـوا، اسـطنبول، تركيـا، 9-13 مـايو ٢٠١١ (منشورات الأمم المتحدة، 2011).
    7. أونكتاد: الاتجاهات والمحددات، 1998 (UNCTAD: 2000).
    8. برنامج الأمم المتحدة الإنمائي: تقرير أهداف التنمية المستدامة: مصر 2030، نوفمبر 2018، https://www.undp.org
    9. تقرير الاستثمار العالمي 2020، (UNCTAD/WIR/2020 Overview) (الأمم المتحدة، 2020).
    10. التقرير حول الاستثمار في العالم- 2005، المنبثق عن مؤتمر الأمم المتحدة حول التجارة والتنمية.
    11. صندوق النقد الدولي: الآثار المحتملة لنتائج جولة الاوروجواي على الدول النامية منخفضة النمو، آفاق الاقتصاد العالمي (نيويورك: 1994).
    12. صندوق النقد الدولي: الآثار المحتملة لنتائج جولة الاوروجواي على الدول النامية منخفضة النمو، آفاق الاقتصاد العالمي (نيويورك: 1994).
    13. المؤسسة العربية لضمان الاستثمار وائتمان الصادرات: ضمان الاستثمار "تطلق مؤشر ضمان ‏جاذبية الاستثمار" لقياس جاذبية دول المنطقة والعالم للاستثمار، السنة الحادية والثلاثون، العدد ‏الفصلي الأول (يناير- مارس) 2013).‏
    14. المؤسسة العربية لضمان الاستثمار: آفاق الاستثمار الأجنبي المباشر في الدول العربية لعام (الكويت: المؤسسة العربية لضمان الاستثمار وائتمان الصادرات، 2011).
    15. المؤسسة العربية لضمان الاستثمار: مناخ الاستثمار في الدول العربية، العدد177، (الكويت: أبريل 2002).
    16. موقع الأنترنت، برنامج الأمم المتحدة الإنمائي في الدول العربية (UNDP).

    رابعا: البحوث المنشورة

    1. د. إبراهيم حسين. (2021). تجمع البريكس والقوى الاقتصادية الصاعدة: الفعالية والجاذبية. المجلة العلمية لكلية الدراسات الاقتصادية والعلوم السياسية, 6(11).
    2. د. إبراهيم محمد البطاينة، (2015) أثر محددات الاستثمار الأجنبي المباشر في ميزان مدفوعات الأردن للسنوات 1995-2009، المجلة العربية للإدارة، مج 35، ع1 (الأردن: المنظمة العربية للتنمية الإدارية، يونيو 2015).
    3. د. أبوزيد, عبدالمعطي. (2023). مصر والبريكس: منافع متبادلة. آفاق آسيوية, 7(12).
    4. د. آفاق وتحديات استراتيجية التنمية المستدامة في مصر. https://www.sis.gov.eg
    5. د. إكرام عبد الرحيم، (2002) التحديات المستقبلية للتكتل الاقتصادي العربي العولمة التكتلات الاقتصادية البديلة-، مكتبة مدبولي، القاهري، مصر.
    6. د. الثنيان، ميمونة بنت فارس. (2019). تطبيق نموذج الجاذبية في التجارة الخارجية: حالة المملكة العربية السعودية: دراسة قياسية خلال الفترة 1984-2015م. المجلة العلمية للاقتصاد والتجارة، ع3.
    7. د. الزيني, أحمد فاروق محمد. (2023). تحليل الأداء الاقتصادي لدول البريكس: دراسة حول الآثار الاقتصادية لانضمام مصر إلى التكتل. المجلة القانونية, 18(5), ص 2349.
    8. د. الشيخ, رانيا. (2023). الانعكاسات الاقتصادية لانضمام مصر لتجمع البريكس. آفاق آسيوية, 7(12), 15-29.
    9. د. أميره حسب الله محمد: محددات الاستثمار الأجنبي المباشر والغير مباشر في البيئة الاقتصادية العربية، رسالة دكتوراة، جامعة عين شمس، (2005) ص 5
    10. د. أمينة زكى شبانه: دور الاستثمار الأجنبي المباشر في تمويل التنمية الاقتصادية في مصر في ظل آليات السوق, المؤتمر العلمي السنوي الثامن عشر للاقتصاديين المصريين, تمويل التنمية في ظل اقتصاديات السوق, القاهرة, مصر, 7-9 أبريل, 1994, ص2 وما بعدها.
    11. د. إيمان محمد الطاني، حسن حمود الفلاحي: التكوين الاجتماعي ‏والثقافي ودورهما في التنمية المستدامة، مجلة البحوث التربوية ‏والنفسية، بغداد، العدد الحادي عشر.‏
    12. د. إيهاب محمد أبو المجد عياد. الإقليمية الجديدة وإعادة توازنات القوى في النظام الدولي، مجموعة البريكس وإعادة الصياغة الجيو استراتيجية. مجلة كلية السياسة والاقتصاد. العدد العشرون، (أكتوبر 2023).
    13. د. باتر محمد علي وردم: العولمة ومستقبل الأرض، الأهلية للنشر ‏والتوزيع، عمان، 2003. ص86.‏
    14. د. برسوم، وليم: (2021). قياس أثر تطبيق ضريبة القيمة المضافة علي الإيرادات العامة في مصرمجلة كلية الاقتصاد والعلوم السياسية.
    15. د. بن شهيدة, حمداني. (2020). دور النوعية المؤسساتية في جذب الاستثمار الأجنبي المباشر: دراسة قياسية مقارنة بين دول MENA ودول BRICS خلال الفترة 1996-2018. التكامل الاقتصادي, 8(4).
    16. د. تركي مجحم الفواز، (2015) الاستثمارات الأجنبية المباشرة والنمو الاقتصادي في الأردن: دراسة تحليلية للفترة ‏‏(1980-2013) باستخدام تحليل التكامل المشترك، مجلة المنارة للبحوث والدراسات المجلد(21)، جامعة آل البيت المفرق الأردن (الأردن: 2015).
    17. د. توني, محمود عبد العزيز. (2018). التكتلات الاقتصادية والاستثمار الأجنبي المباشر في ظل المتغيرات الدولية الراهنة. المجلة العلمية للبحوث والدراسات التجارية, 32(1).
    18. د. جورج توفيق العبد وحميد رضا داودي: تحديات النمو والعولمة في الشرق الأوسط وشمال أفريقيا، صندوق النقد الدولي، (2003).
    19. د. حرز الله محمد لخضر، فؤاد جدو، (2017)، "أولويات التنمية المستدامة في العصر المعرفي". مجلة الناقد للدراسات السياسية. العدد الأول أكتوبر.
    20. د. حريري عبد الغني: آثار تدفقات رؤوس الأموال الأجنبية وسياسات مواجهة مخاطرها، مجلة اقتصاديات شمال أفريقيا، العدد الثامن (الجزائر: جامعة حسيبة بن بوعلي بالشلف، 2010).
    21. د. حزين, منال حسن همام، والسيد، عبدالمنعم حمد، (2019)، اثر مناخ الاستثمار في جذب الاستثمارات الأجنبية المباشرة في السودان: دراسة حالة تعدين الذهب خلال الفترة من 20082018، السودان، رسالة ماجستير غير منشورة، كلية الدراسات العليا.
    22. د. دوناتو رومانو: الاقتصاد البيئي والتنمية المستدامة، المركز الوطني ‏للسياسات الزراعية الفاو، 2003.
    23. د. راشى طارق: الاستخدام المتكامل للمواصفات العالمية (الأيزو) في المؤسسة الاقتصادية لتحقيق التنمية المستدامة، رساله ماجستير، كلية العلوم الاقتصادية وعلوم التسيير، جامعه فرحات عباس، الجزائر، 2011.
    24. د. زوليخة سنوسي، هاجز بوزيان الرحماني: البعد البيئي لاستراتيجية ‏التنمية المستدامة، ورقة عمل مقدمة لمؤتمر التنمية المستدامة ‏والكفاءة الاستخدامية للموارد المتاحة، كلية العلوم الاقتصادية وعلوم ‏التسيير، الجزائر، أبريل 2008.‏
    25. د. سالي سمير، (2019) آثار بعض الاتفاقيات القطاعية لجولة أرجواي على مصر، مجلة العلوم القانونية والاقتصادية، العدد الثاني السنة الحادية والستين (القاهرة: كلية الحقوق جامعة عين شمس، 2019).
    26. د. سرمد كوكب الجميل: الاستثمار الأجنبي المباشر في الدول العربية التحديات والخيارات، مجلة تنمية الرافدين (الموصل: جامعة الموصل 2003).
    27. د. سليمان، عمرو محمد محمود: محددات الاستثمار الأجنبي المباشر: دراسة مقارنة على الدول النامية، المجلة العلمية للدراسات التجارية والبيئية، مج 7, ع 3، (2016).
    28. د. شعور حبيبة مرداوى: الاستثمار الأجنبي المباشر في الدول العربية ومحددات التنمية المستدامة، كلية العلوم الاقتصادية وعلوم التسيير، جامعة منتورى قسنطينة.
    29. د. شوقي جبارى: تدويل أعمال الشركات المتعددة الجنسيات بين المكاسب والمخاطر على الدول النامية، الجزائر مجلة دراسات اقتصادية، العدد (1)، (2014).
    30. د. شوقي جباري، محمد محجوب الحدد: مساهمة الاستثمار الأجنبي المباشر في النمو الاقتصادي لدول شمال أفريقيا- دراسة حالة (تونس ، ليبيا ، مصر)، مجلة مركز دراسات الكوفة، ISSN: 19937016 Year: 2013 Volume: 1 Issue: 31 ، الكوفة: جامعة الكوفة، (2013).
    31. د. صالح، ع. م: دور الاستثمار الأجنبي في التنمية الاقتصادية للدول النامية مع إشارة خاصة للتجربة الصينية، مجلة كلية بغداد للعلوم الاقتصادية الجامعة، (2013).
    32. د. صبري حسن, ضياء الدين. (2024). انضمام مصر لتكتل البريكس التحديات والمكاسب الاقتصادية دراسة اقتصادية فقهية مقارنة Egypt joining the BRICS bloc challenges and economic gains. مجلة قطاع الشريعة والقانون, 15(15), 2609-2686.
    33. د. صونيا بيزات: إشكالية تحقيق التنمية المستدامة في ظل متطلبات البيئة الجانب القومي-، مجلة العلوم الاجتماعية، العدد (23)، (2016).
    34. د. طارق نوير: تقييم جودة احصاءات الاستثمار الاجنبي المباشر، مؤتمر الاستثمار والتمويل، المنظمة العربية للتنمية الادارية، القاهرة: (2005).
    35. د. طه بن الحبيب، محمود فوزي: أثر بعض المتغيرات الاقتصادية الكلية على تدفق الاستثمار الأجنبي المباشر في الدول الإسلامية للفترة بين (1993-2012)، مجلة الدراسات الاقتصادية الكمية، Volume 3, Numéro 1, Pages 69-82.
    36. د. عبد الخالق قرشم, أحمد رجب، (2020) تطور التشريع الاستثماري في مصر وأثره في جذب الاستثمار المباشر. مجلة البحوث القانونية والاقتصادية 10(74): (المنصورة: 2020).
    37. د. عبد الرحمن علي عبدالرحمن. (2019). الأهمية الاستراتيجية لمجمـوعة دول بريكس. مجلة المستنصرية للدراسات العربية والدولية.
    38. د. عبد القادر بابا، عبد القادر دوي، (2017) تحديات التجارة الخارجية الجزائرية في ظل التكتلات الاقتصادية، مجلة الدراسات المالية المحاسبية والإدارية، العدد الثامن، جامعة تيارت، ديسمبر.
    39. د. عبدالرحمن محمد الحسن: التنمية المستدامة ومتطلبات تحقيقها"، موضوع المؤتمر. استراتيجية الحكومة في القضاء على البطالة وتحقيق التنمية المستدامة، رسالة ماجستير، جامعة المسيلة بالسودان / 16 / 11 / (2011).
    40. د. عدلي شاكر, صابر. (2023). أثر التعقيد الاقتصادي على الاستثمار الأجنبي المباشر في مصر. المجلة العلمية للدراسات التجارية والبيئية, 14(4).
    41. د. عدنان مناتي، ليلى ناجى مجيد، (2017)، أهمية الاستثمار الأجنبي المباشر في تعزيز التنمية المستدامة (البعد الاقتصادي) مع إشارة خاصة للعراق، مجلة كلية بغداد للعلوم الاقتصادية الجامعة، كلية بغداد للعلوم الاقتصادية الجامعة، العدد52.
    42. د. عطية ناصف. (2019). دور التطور التكنولوجي في دعم التنمية الصناعية: دراسة تطبيقية لمجموعة دول BRICS. مصر المعاصرة, 110(534).
    43. د. على عباس: إدارة الأعمال الدولية الاطار العام (عمان، الأردن: دار الهدى للنشر، العدد 1، 2003).
    44. د. علي بلعربي. (2021). التعاون في إطار مجموعة البريكس وتأثيره على النظام الدولي السائد". الجزائر. مجلة الباحث للدراسات الأكاديمية. المجلد8 .العدد1.
    45. د. علي لطفي: إدارة أزمة الاستثمار في ضوء التكتلات الاقتصادية العالمية، المؤتمر السنوي الثاني عشر (القاهرة: جامعة عين شمس، ديسمبر 2007).
    46. د. علي لطفي: واقع ومستقبل الاستثمار في مصر، المؤتمر السنوي الثاني عشر، (القاهرة: جامعة عين شمس، ديسمبر 2007).
    47. د. عليوة، زينب توفيق السيد "أثر التجارة الدولية والاستثمار الأجنبي المباشر كمؤشرات للنمو الاقتصادي على التلوث البيئي مع إشارة إلى الحالة المصرية" مجلة كلية الاقتصاد والعلوم السياسية، جامعة القاهرة - كلية الاقتصاد والعلوم السياسية مج 17 ع 1، (2017).
    48. د. عمر محمد عثمان صقر: العولمة والاستثمار الأجنبي المباشر: حالة دول شمال أفريقيا، المجلة العلمية للبحوث والدراسات التجارية، جامعة حلوان، كلية التجارة وإدارة الاعمال، المجلد/العدد: س13, ع3,4، (القاهرة: 1999).
    49. د. عيسي، لمياء فاروق مهدي " أبعاد التنمية المستدامة وعلاقتها بالاستثمار الأجنبي المباشر " المجلة العلمية للاقتصاد والتجارة، جامعة عين شمس – كلية التجارة، ع 1، (2015).
    50. د. غالم، عبدالله، وبيبى، وليد. (2014). الاستثمار الأجنبي المباشر ودوره في التنمية الاقتصادية المستدامة. المجلة العلمية للبحوث والدراسات التجارية، مج, 28 ع 3.
    51. د. غيلان، مهدى سهر، فايق جزاع ياسين، شيماء رشيد محيسن: دراسة تحليليه لأهم مؤشرات التنمية المستدامة في البلدان العربية والمتقدمة، مجله كليه الإدارة والاقتصاد للدراسات الاقتصادية والإدارية والمالية، جامعه بابل، العراق، مج 2009، العدد 1.
    52. د. فهمي, مروة صلاح الدين. (2024). انعكاسات انضمام مصر إلى التكتلات الاقتصادية على الاقتصاد المصري. المجلة العربية للإدارة, 1-24.
    53. د. كمال المنوفي، هناء خير الدين، ليلى الخواجة وآخرون: (2002)، الاستثمارات الأجنبية بين قوى الجذب وعوامل الطرد، القاهرة: مجلة الأهرام الاقتصادي، العدد 1775.
    54. د. كولون ريز: النهج الأيكولوجي للتنمية المستدامة، مجلة التمويل ‏والتنمية، المجلد الثلاثون، العدد 4 (ديسمبر 1993).‏
    55. د. ليلى عاشور حاجم، سالي موفق عبد الحميد: (2016)، تكتل القوى الاقتصادية الصاعدة: مجموعة البريكس BRICS أنموذج، مجلة جامعة النهرين، العدد 45.
    56. د. ماجد الخربوطلي، (2020) أثـر السياسة النقدية على تدفقات الاستثمارات الأجنبية المباشرة إلى مصر، المجلة العربية للإدارة 40.4.
    57. د. مجاهد، حازم السيد حلمي عطوة، (2016) الاستثمار الأجنبي المباشر في مصر: معوقاته وسبل التغلب عليها. مجلة الدراسات والبحوث التجارية، س 36، ع 4.
    58. د. محمد إسماعيل وجمال قاسم حسن: محددات الاستثمار الأجنبي المباشر في الدول العربية، ورقة عمل، صندوق النقد العربي (الموقع الإلكتروني: صندوق النقد العربي، يونيو 2017).
    59. د. محمد حمداني، بغداد كربالي، استراتيجيات وسياسات التنمية ‏المستدامة في ظل التحولات الاقتصادية والتكنولوجية بالجزائر، مجلة ‏علوم إنسانية، السنة السابعة، العدد 45، (2010).‏
    60. د. محمد عبد الحميد شهاب، (٢٠١٤) أثر الانضمام إلى منظمة التجارة العالمية في تدفق الاستثمار الأجنبي المباشر وهيكل توزيعه داخل المملكة العربية السعودية، بحوث اقتصادية عربية، العدد ٦٦ (بيروت: مركز دراسات الوحدة العربية، ٢٠١٤).
    61. د. مصباح بلقاسم: أهمية الاستثمار الأجنبي ودوره في التنمية المستدامة، رسالة ماجستير، جامعة الجزائر (2006).
    62. د. مصطفي, عبدالله رمضان توفيق. (2024). الآثار المتوقعة لانضمام مصر للبريكس على الميزان التجاري المصري. مجلة الدراسات السياسية والاقتصادية, 4(1), ص 319.
    63. د. موفق أحمد، حلا سامي خضير، (2010) الاستثمار الأجنبي وأثره في البيئة الاقتصادية، مجلة الإدارة والاقتصاد، العدد الثمانون 2010 (الموصل: جامعة الموصل، 2010).
    64. د. ناصر الدين, محمد معن ديوب, دريد العيسى. (2023).

     The role of the BRICS countries in supporting foreign direct investment for third world countries subject to Western economic sanctions (An analytical study of the Syrian Arab Republic 2000-2022). Tishreen University Journal- Economic and Legal Sciences Series, 45(1).

    1. د. نرفين احمد ماهر عز، (2018) محددات الاستثمار الأجنبي المباشر في مصر باستخدام تحليل الانحدار ونموذج ARDL، مجلة كلية التكنولوجيا والتنمية، جامعة الزقازيق، المجلد التاسع، العدد الرابع الجزء الثاني.
    2. د. نوران بغدادي إمام محمد، وجمال سعد خطاب، و خالد عبد الوهاب البنداري، وكريم مصطفي جوهر، (2021)، دور الاستثمار الأجنبي المباشر في التنمية المستدامة في مصر، مجلة العلوم البيئية، كلية التجارة جامعة عين شمس، العدد 6.
    3. د. هشام، عمارة محمد "تأثير الاستثمار الأجنبي المباشر على التلوث البيئي: دراسة تحليلية وتطبيقية على الاقتصاد المصري" مجلة مصر المعاصرة، الجمعية المصرية للاقتصاد السياسي والإحصاء والتشريع، مج 107، ع 523، (2016).
    4. د. وسن إحسان عبد المنعم. (2020). ترتيبات الإقليمية الجديدة والتغيرات في موازين القوى العالمي: تكتل مجموعة دول البريكس 9 أنموذج. العراق. مجلة دراسات الكوفة.
    5. د. وشاح رزاق: برنامج الاستثمار الأجنبي المباشر والتنمية، المعهد العربي للتخطيط الكويت.
    6. د. وليد حفاف: الاستثمار الأجنبي المباشر والمنظمة العالمية للتجارة: تحليل وتقييم اتفاقية إجراءات الاستثمار المتصلة بالتجارة على الدول النامية، مجلة رؤى اقتصادية، جامعة الوادي، كلية العلوم الاقتصادية والتجارية وعلوم التسيير، العدد 11 (الجزائر: جامعة الوادي، 2016).
    7. د. يحي سعيدي: تقييم مناخ الاستثمار الأجنبي المباشر في الجزائر، مجلة العلوم الإنسانية (الجزائر: جامعة منتوري قسنطينة، 2009).
    8. مجموعة باحثين: قضايا الاستثمار الأجنبي المباشر في البلدان النامية نظرة تحليلية للمكاسب والمخاطر، مركز البحوث، بنك مصر، العدد 2 (القاهرة: بنك مصر، 1997).

    المراجع باللغة الإنجليزية:

    Papers and Published Research

     

    1. Abendin, S., & Duan, P. (2021). International Trade and Economic Growth in Africa: The Role of the Digital Economy. Cogent Economics & Finance, 9(1).
    2. Adams, S. (2009). Foreign Direct Investment, Domestic Investment, And Economic Growth In Sub-Saharan Africa. Journal Of Policy Modelling, 31(6).
    3. Aizenman, Joshua, and Nancy Marion: The Merits of Horizontal versus Vertical FDI in the Presence of Uncertainty, Journal of International Economics, (2004) 62.
    4. Akpan, U., Isihak, S., & Asongu, S. (2014). Determinants of foreign direct investment in fast-growing economies: a study of BRICS and MINT. African Governance and Development Institute W.P./14/002.
    5. Alejandro Jesús Palacios Jiménez, South Africa’s role in the BRICS, Center for Global Affairs & Strategic Studies, Universidad de Navarra, Spain, 29 March (2019).
    6. Alm, J., & Borders, K. (2014). Estimating the “Tax Gap” at the State Level: The Case of Georgia's Personal Income Tax. Public Budgeting & Finance, 34(4).
    7. Asiedu, Elizabeth. Foreign Direct Investment in Africa: The Role of Natural Resources, Market Size, Government Policy, Institutions and Political Instability. The World Economy 29.1 (2006).
    8. Asongu, S., Akpan, U. S., & Isihak, S. R. (2018). Determinants of foreign direct investment in fast-growing economies: evidence from the BRICS and MINT countries. Financial Innovation, 4(1).
    9. BALBAA, M. E. (2023). ASSESSING THE ECONOMIC IMPLICATIONS OF EGYPT'S POTENTIAL MEMBERSHIP IN BRICS: OPPORTUNITIES, CHALLENGES, AND PROSPECTS. EPRA International Journal of Environmental Economics, Commerce and Educational Management (ECEM), 10(6), 8-14.Abu, G.A., Ekpebu, I.D. and Okpe, J.I.: Foreign Private Investment and Agricultural Production in Nigeria (1986-2006), Journal of Social Sciences, 26#, (2011).
    10. Batista Jr. P. N. (2021). The BRICS and the financing mechanisms they created: Progress and shortcomings. Anthem Press.
    11. Borensztein E, De Gregorio J, Lee JW.: How Does Foreign Direct Investment Affect Economic Growth?. Journal Of International Economics, Volume 45, Issue 1, 1 June 1998 (Elsevier, 1998).
    12. Buckley, P. J. and Casson, M.,: The Future of the Multinational Enterprise (London: Macmillan Publisher, 1976).
    13. Buckley, P. J. and Casson, M.,: The Future of The Multinational Enterprise (London: Macmillan Publisher, 1976).
    14. Buckley, Peter J., et al. "FDI, regional differences and economic growth: panel data evidence from China." The challenge of international business (2004).
    15. Charles Chidozie Ajaegbu: Promoting Foreign Direct Investment (Fdi): The Case of Uganda, IMPACT: International Journal of Research in Business Management (IMPACT: IJRBM) Vol. 2, Issue 4, Apr 2014, 73-94, College of Higher Degrees and Research (Kampala: Kampala International University, 2014).
    16. Cobb, C. W.; Douglas, P. H. (1928).: A Theory of Production, (PDF), American Economic Review. 18 (Supplement): 139–165. JSTOR 1811556. Retrieved 26 (September 2016).
    17. Colen, Liesbeth, Maertens, Miet, and Swinnen, Jo.: Foreign Direct Investment As An Engine For Economic Growth and Human Development: A Review of The Arguments and Empirical Evidence. Human Rights & International Legal Discourse2 (2009).
    18. Coniglio, N.D., Prota, F. and Seric, A.,: Foreign Direct Investment, Employment and Wages in SubSaharan Africa, Journal of International Development, Vol. 27 (2015).
    19. Cosmas Masanja: The Extent To Which Foreign Direct Investment (Fdi) Contribute To The Growth of Host Economies: Evidence From Tanzania, Journal of The University of Dar Es Salaam Business School, Vol 21, No 1 (2018).
    20. Cotton, L. and Ramachandran, V.: Foreign Direct Investment in Emerging Economies: Lessons From Sub-Saharan Africa (No. 2001/82). WIDER Discussion Papers//World Institute For Development Economics (UNU-WIDER) , (2001).
    21. Hadson, M. Sackson W. Robinson: Small Islands Voice Global Form –Foreign Investment– Who Needs It? Www.Inestintunisiatr.Com (2008).
    22. David N.Figlioabruce A.Blonigenb: The Effects of Foreign Direct Investment On Local Communities, Journal of Urban Economics, Volume 48, Issue 2, September 2000, Pages 338-363, Regular Article, S0094119000921703, (2000).
    23. De Conti B, Diegues AC (2022) Foreign direct investments in the BRICS countries and internationalization of Chinese capital. BRICS Journal of Economics 3(3).
    24. De Mello L.R.: Foreign direct investment -led growth: evidence ‎from time series and panel data. Oxford Economic Papers 51,(1999).
    25. Dunning, J. H.,: American Investment in British Manufacturing Industry (London: Allen and Unwin Publisher: 1958).
    26. Dunning, J. H.,: Explaining International Production (London: Unwin Hyman Publisher, 1988).
    27. Borenszteina, J.De Gregoriob, J-W.Leec: How Does Foreign Direct Investment Affect Economic Growth?, Journal of International Economics, Volume 45, Issue 1, 1 June 1998, pp. 115-135, (1998).
    28. Ekaterina Y. Arapova, (2019), The “BRICS Plus” as the First International Platform Connecting Regional Trade Agreements, Asia-Pacific Social Science Review, 19(2).
    29. Elgin, C., M. A. Kose, F. Ohnsorge, and S. Yu. (2021). “Understanding Informality.” CERP Discussion Paper 16497, Centre for Economic Policy Research, London.
    30. Elizabeth Sidiropoulos & Cyril Prinsloo & Luanda Mpungose & Neuma Grobbelaar, (July 2018), BRICS, AFRICA AND GLOBAL ECONOMIC GOVERNANCE ACHIEVEMENTS AND THE FUTURE, GEGAfrica Policy Briefing,.
    31. Epaphra, Manamba, and Ales Mwakalasya.: Analysis of Foreign Direct Investment, Agricultural Sector and Economic Growth in Tanzania. Journal (Tanzania: Institute of Accountancy Arusha (IAA), 2017).
    32. Francis Mwega And Rose W. Ngugi: Foreign Direct Investment In Kenya, Foreign Direct Investment, Journal Article At: Foreign Direct Investment In Sub-Saharan Africa: Origins, Targets, Impact And Potential, African Economic Research Consortium, Nairobi, Kenya, CHAPTER 7 (Nairobi: 2006).
    33. Graham, Jeffrey P., And Barry R. Spaulding: Understanding Foreign Direct Investment (FDI), Going Global, Available At: Www.Goingglobal.Com/Articles/Understanding_Foreign_Direct_Investment.Htm (2005).
    34. Gui-Diby SL, Renard MF.: Foreign Direct Investment Inflows and The Industrialization of African Countries. World Development., 74 (2015 Oct 1).
    35. Hakizimana, Joseph,: The Relationship Between Foreign Direct Investment (FDI) and GDP Per Capita in Rwanda (April 24, 2015).
    36. Herman E. Daly, "Sustainable Development: Definitions. ‎Principles, ‎Policies", World Bank, Washington, DC, April 30, 2002‎‏.‏
    37. Hymer, S. H.,: The International Operations of National Firms: A Study of Direct Foreign Investment (Cambridge: MIT Press, 1960).
    38. Ila Chaturvedia, Role of FDI in Economic Development of India: ‎Sectoral Analysis, international conference on technology and Business ‎Management, March 28-30, (2011)‎‏.‏
    39. Ismaiel Ali Ismaiel, M., Zhou, D., Shawky Eladawy, R., El-Rasoul, A. A. E. Y. A., Tawfik Yousef Alkhateeb, T., Ali Ahmed Abdullah, T., & Mahmood, H. (2023). Determinants and potential of trade using the gravity model approach: Empirical evidence of Egyptian Rice Crop. Complexity, (2023).
    40. John Dunning And Rajneesh Narula: Globalization And New Realties For Multinational Enterprise Developing Host Country Interaction (Norway: University Of Oslo, 1998).
    41. Josephine Gatsinzi & Ronnie Donaldson: Investment Challenges in The Hotel Industry in Kigali, Rwanda: Hotel Managers' Perspectives, Development Southern Africa (Published Online: 29 Apr 2010).
    42. Kavita Wadhwa and Sudhakara Reddy S.: Foreign Direct Investment into Developing Asian Countries: The Role of Market Seeking. Resource Seeking and Efficiency Seeking Factors, International Journal of Business and Management Vol. 6, No. I!; November (2011).
    43. Kayonga, George William: A Comparative Study of Foreign Direct Investment Policy in Eastern Africa: The Case of Rwanda and Tanzania (2000-2006). Diss, (2008).
    44. Kevin Gray: Foreign Direct Investment And Environmental Impacts, Oxford, Blackwell Bublishers, 3113.
    45. Kissel, Christoph: Foreign Direct Investment in Uganda and Rwanda; A Cross-Country Analysis, Master's Theses 2014, Reykjavík University, School of Social Sciences Department of Business Administration,

    Skemman.Is/Handle/1946/17262?Locale=En

    1. Kolde, EJ: International Business Enterprise, (London- Prentice Hall Inc 1968).
    2. Konstanin M. Wacker, On the Measurement of oreign Direct Investment and its Relation ship to Activities of Multinational Corporations, (2013).
    3. Kumar Tiwari, Mihai Mutascu: Economic Growth and FDI in Asia- A Panel-Data Approach, Economic Analysis & Policy, Vol. 41 No. 2 ( Septemper 2011).
    4. Laurence Daziano, (2014), THE NEW WAVE OF EMERGING COUNTRIES, The Fondation pour l’innovation politique Fondapol, France, November.
    5. Lohani, K. K. (2024). Trade flow of India with BRICS countries: A gravity model approach. Global Business Review, 25(1).
    6. Managi S, Bwalya SM.: Foreign Direct Investment and Technology Spillovers in Sub-Saharan Africa. Applied Economics Letters, 17(6) (2010).
    7. Markusen J. R.,: The Boundaries of Multinational Enterprises and The Theory On International Trade, Journal of Economic Perspectives, 9(2), (Pittsburgh: AEA Publications, 1995).
    8. Maryam, J., & Mittal, A. (2020). Foreign direct investment into BRICS: an empirical analysis. Transnational Corporations Review, 12(1), 1-9.
    9. Michael Klein. Carl Aaron & Bita Hadjimichael, "Foreign Direct Investment and Poverty Reduction", p.5
    10. Mishra A. K., Gadhia J. N., & Sahoo M. (2015). Trade flow between India and other BRICS countries: An empirical analysis using gravity model. Global Business Review, 16(1), 107–122.
    11. Mohanty, S., Sethi, N. The energy consumption-environmental quality nexus in BRICS countries: the role of outward foreign direct investment. Environ Sci Pollut Res 29, 19714–19730 (2022).
    12. Monyae D., Ndzendze B. (Eds.)(2021). The BRICS order assertive or complementing the West? Palgrave Macmillan.
    13. Msuya E.: The Impact of Foreign Direct Investment On Agricultural Productivity and Poverty Reduction in Tanzania, (Kyoto: Kyoto University, 2007).
    14. Mukhtiar Ali, Imran Riaz Malik: Impact of Foreign Direct Investment On Economic Growth of Pakistan, Asian Multidisciplinary Conference (Cyberjaya: Asia Metropolitan University, 2017(.
    15. Obwona M.: Foreign Direct Investments Growth Linkage and Institutional Constraints in Sub-Saharan Africa: A Case of Uganda. African Review of Money Finance and Banking. (Giordano Dell-Amore Foundation (1999).
    16. Obwona, Marios B.: Determinants of FDI and Their Impact On Economic Growth in Uganda. African Development Review Vol. 13.1 (2001).
    17. O'neill, J. (2001). Building better global economic BRICs (Vol. 66, pp. 1-16). New York: Goldman Sachs.
    18. Oshikoya, Temitope W.: Macroeconomic Determinants of Domestic Private Investment in Africa: An Empirical Analysis. Economic Development and Cultural Change Vol.42, Issue 3 (University of Chicago Press, 1994).
    19. ‏Pearce, D. and E. Barbier, "Blueprint for a Sustainable ‎Economy", Earthscan. London, (2000).‏
    20. Peter J. Buckley, Jeremy Clegg, Chengqi Wang. Adam R. Cross, (2002), FDI regional differences and economic growth; panel data evidence from china, transnational corporations, volume 11, UN, UNCTAD, April.
    21. Pitelis, C. and Sugden, R.,: The Nature of The Transnational Firm (London: Routledge, 2000).
    22. Pradhan AK, Hiremath GS (2020) The capital flight from India: a case of missing woods for trees? The Singapore Economic Review 65(02).
    23. Pradhan, A.K., Sachan, A., Sahu, U.K. et al. (2022) Do foreign direct investment inflows affect environmental degradation in BRICS nations?. Environ Sci Pollut Res 29, 690–701.
    24. Prema-chandra Athukorala and Kishor Sharma," Foreign investment in a Least Developed Country: the Nepalese experience", Transnational Corporations, Vol. 15, No. 2 August (2006(.
    25. Qerim Qerimi: Development in International Law: A Policy-‎Oriented Inquiry, Martinus Nijhoff publisher , lieden, The ‎Netherlands, (2012).
    26. Rahman MN.: Impact of Foreign Direct Investment Inflows On Capital Account of India’s Balance of Payments. Business and Economic Research., 6(1), 111-128 (2016).
    27. Rahman, R., Shahriar, S., & Kea, S. (2019). Determinants of Exports: A Gravity Model Analysis of the Bangladeshi Textile and Clothing Industries. FIIB Business Review, 8(3), 229-244. https://doi.org/10.1177/2319714519872643
    28. Rasoulinezhad E., & Jabalameli F. (2018a). BRICS-United Nations regional groups’ trade patterns: A panel gravity approach. Journal of Chinese Economic and Foreign Trade Studies, 11(2), 151–179.
    29. Robert C Feenstra, Gordon H Hanson: Foreign direct investment and relative wages: Evidence from Mexico's maquiladoras, Journal of International Economics, Volume 42, Issues 3–4, 1997, Pages 371-393,
    30. Robert C Feenstra, Gordon H Hanson: Foreign Direct Investment and Relative Wages: Evidence From Mexico's Maquiladoras, Journal of International Economics, Volume 42, Issues 3–4, (1997).
    31. Samuel, Cézanne.: The Dark Side of Foreign Direct Investment: A South African Perspective. (Johannesburg: South African Institute of International Affairs. 2013 Dec)
    32. Sarah Yueting Tong: Foreign direct investment, technology transfer and firm performance, Hong Kong institute of economics and business strategies, April 2001, p.p. 34-35.
    33. Sathaye, Jayant, Oswaldo Lucon, Atiq Rahman, John Christensen, Fatima Denton, Junichi Fujino, Garvin Heath et al. "Renewable energy in the context of sustainable development." (2011).
    34. Shahbaz M, Zakaria M, Shahzad SJH, Mahalik MK (2018) The energy consumption and economic growth nexus in top ten energy-consuming countries: fresh evidence from using the quantile-on-quantile approach. Energy Economics 71.
    35. Shahriar, S., Kea, S., & Qian, L. (2020). Determinants of China’s outward foreign direct investment in the Belt & Road economies: A gravity model approach. International Journal of Emerging Markets, 15(3).
    36. van Aaken, A., & Kurtz, J. (2019). Beyond Rational Choice: International Trade Law and The Behavioral Political Economy of Protectionism. Journal of International Economic Law, 22(4), 601–628.
    37. Boylan, B. M., McBeath, J., & Wang, B. (2021). US–China Relations: Nationalism, the Trade War, and COVID-19. Fudan Journal of the Humanities and Social Sciences, 14, 23–40.
    38. MacIsaac, S., & Duclos, B. C. (2020). Trade and Conflict: Trends in Economic Nationalism, Unilateralism and Protectionism. Canadian Foreign Policy Journal, 26(1), 1–7
    39. Sholokhova M. (2020). Investment cooperation in the BRICS countries. BRICS Journal of Economics, 1 (4).
    40. Shraddha Naik, (June 2016) “The Rise of BRICS- A Multipolar World?”, Jawaharlal Nehru University, New Delhi, Asia-Pacific ISA Conference, 25-27.
    41. SOOMRO, A. N., KUMAR, J., & KUMARI, J. (2022). The dynamic relationship between FDI, ICT, trade openness, and economic growth: Evidence from BRICS countries. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 9(2), 295-303.
    42. Stanley B. Block & Geoffrey A. Hirt: Foundations of Financial Management (New York: Mcgraw , Hill, 2005, 11ed).
    43. Tee Evans, Larbi Frank, Johnson Rebecca: The Effect of Foreign Direct Investment (FDI) On The Ghanaian Economic Growth, Journal of Business and Economic Development. Vol. 2, No. 5, (2017).
    44. Theodore H. Moran: Foreign Direct Investment and Development. The Wiley Blackwell Encyclopedia of Globalization. (2012 Mar 2).
    45. To AH, Ha DTT, Nguyen HM, Vo DH (2019) The impact of foreign direct investment on environment degradation: evidence from emerging markets in Asia. International Journal of Environmental Research and Public Health 16(9).
    46. Tulus Tambunan: The Impact Of Foreign Direct Investment On Poverty Reduction. A Survey Of Literature And A Temporary Finding From Indonesia Center for Industrial Economic Studies Faculty of Economics University of Trisakti Jakarta-Indonesia.
    47. Wang Z (2019) Does biomass energy consumption help to control environmental pollution? Evidence from BRICS countries. Science of the total environment 670.
    48. Wani, S. H. (2023). Gravity Model Approach: An Empirical Application with Implications for BRICS Countries. The Indian Economic Journal, 00194662221137267.
    49. WB: World Development Report 2008 (Washington, DC: World Bank Publications,(2009).
    50. Wiedmann, T., Lenzen, M. (2018), Environmental and social footprints of international trade. Nature Geosci 11, 314–321.
    51. William Kayonga George: A Comparative Study of Foreign Direct Investment Policy in Eastern Africa: The Case of Rwanda and Tanzania (2000-2006), Master's Theses, The Institute of Diplomacy and International Studies, University of Nairobi (2008), Uonbi.Ac.Ke/Handle/11295/17755
    52. Xiaodong Wuy: Impact of FDI on Relative Return to Skill, University of North Carolina at Chapel Hill, Department of Economics, (2001), p. 13
    53. Zakarya GY, Mostefa BELMOKADDEM, Abbes SM, Seghir GM, Factors affecting CO2 emissions in the BRICS countries: a panel data analysis. Procedia Economics and Finance 26 (2015).
    54. Zekarias, S.M.: The Impact of Foreign Direct Investment (FDI) On Economic Growth in Eastern Africa: Evidence From Panel Data Analysis, Applied Economics and Finance, 3#, (2016) .
    55. Zhang KH.: Does Foreign Direct Investment Promote Economic Growth? Evidence From East Asia and Latin America, Contemporary Economic Policy (2001 Apr;19).
    56. استراتيجية مصر للتنمية المستدامة (رؤية مصر 2030)

    https://www.sis.gov.egOmojimite, Marian O.: Foreign Direct Investment and Sustainable Development in Sub-Saharan Africa, A thesis submitted for the degree of Doctor, Division of Economics, Stirling Management School, University of Stirling (2018).

    Thesis

    1. Abu Nakhal El-Bashir El- Hassan Abdel-Bagi: Determinants Of Foreign Direct Investment In Sudan During 2000- 2006, Master Thesis 2008, Faculty Of Economic And Social Studies, University Of Kartoum (Kartoum: 2013).
    2. Basemera, Sandra: The Role Of Institutions In Determining Foreign Direct Investment Inflows To East Africa (Uganda, Kenya And Tanzania), Masters Thesis Makerere University, Uganda (Kampala: 2011).
    3. Kayonga, George William: A Comparative Study Of Foreign Direct Investment Policy In Eastern Africa: The Case Of Rwanda And Tanzania (2000-2006), Master Thesis, At The Institute Of Diplomacy And International Studies, University Of Nairobi (Nairobi: 2008).

    Periodicals

    1. Department of Economic und Social Affairs, Statistics Division, Statistical Territories of the World for use in International Merchandise Trade Statistics, United Nations, New York, Series M, No. 30, Rev. 3, (2000).
    2. IDSC: at: https://www.idsc.gov.eg/Various%20Reports/
    3. IMF: IMF Annual Report 2009 (Washington, D.C.: International Monetary Fund, 2010).
    4. OECD, Benchmark, Definition of foreign direct investment, OECD, 1996.
    5. OECD, 'The impact of Foreign Direct investment on Wages and Working Conditions", OECD conference center, Paris, France, June 2008, p. 8 & 9
    6. OECD: Third Of The Detailed Benchmark Of Foreign Direct Investment (Paris: 1999).
    7. SIDA (2004) “Aid and Growth in Rwanda” Available From: Sida.Se/Contentassets/48e71c6c07eb450fb4793d82878d25c4/Aid-And-Growth-In-Rwanda_1424.Pdf
    8. The Statistical Annexes of The UNCTAD World Investment Report 2017.
    9. Trading Economics (2018) “Rwanda Foreign Direct Investment” Available From: Com/Rwanda/Foreign-Direct-Investment
    10. UN (2014) “Rising From The Ashes” Available From: Un.Org/Africarenewal/Magazine/April-2014/Rising-Ashes
    11. UNCTAD: World Investment Report (NY: UN, 1995).
    12. UNCTAD: World Investment Report 2011, Non-Equity Modes of International Production and Development (New York and Geneva: 2011).
    13. UNCTAD: World Investment Report 2014, 2015.
    14. UNCTAD: World Investment Report, FDI From Developing And Transition Economies: Implications For Development (New York And Geneva: UNCTAD, 2006).
    15. UNCTAD: World Investment Report, Global Value Chains: Investment And Trade For Development. (New York And Geneva: UNCTAD, 2013).
    16. UNCTAD: World Investment Report, Transnational Corporations And The Infrastructure Challenge. United Nations Conference On Trade And Development. (New York And Geneva: UNCTAD, 2008).
    17. UNCTAD: World Investment Report: Transnational Corporations and Competitiveness, New York, united nations (1998).
    18. UNI CAD: The Development Dimension of FDI; Policy and Rule- Making Perspectives, New York and Geneva (2003).
    19. UNICTAD: World Investment Report Series, 2004-2013. United Nations Conference On Trade And Development, Unctad.Org/En/Pages/Publication/Worldinvestmentreports(1991-2009).
    20. United Nations Conference On Trade And Development (UNCTAD): World Investment Report 1998: Trends And Determinants (New York And Geneva: United Nations, 1998).
    21. United Nations Conference on Trade and Development and ‎Sustainable Business Institute at the European Business School: ‎Making FDl Work for Sustainable Development, UN ‎publications, Geneva, (2004).
    22. United Nations Development Programme (UNDP), Human ‎Development Report, 1995, New York: Oxford University Press, ‎‎1995‎‏.‏
    23. WB (2013): Doing Business 2013, Available From: Doingbusiness.Org/Content/Dam/Doingbusiness/Media/Annual-Reports/English/DB13-Full-Report.Pdf
    24. WB: World Development Report 2008 (Washington, DC: World Bank Publications, 2009).
    25. World Trade Organization (WTO): PROSPECTS FOR 2006 Trade picks up in mid-2005, but 2006 picture is uncertain (WTO: 2006 PRESS RELEASES, PRESS/437, 11 APRIL 2006).
    26. World Trade Organization (WTO): Trade and Development, World Trade Report (WTR) (Geneva: WTO, 2003).
    27. World Trade Organization (WTO): World Trade Report (WTR) (Geneva: WTO, 2018).

    ثالثا: مصادر شبكة المعلومات الدولية

    1. imf.org/?sk=388DFA60-1D26-4ADE-B505-A05A558D9A42&sId=1479331931186
    2. imf.org/?sk=388dfa60-1d26-4ade-b505-a05a558d9a42&sid=1479331931186www.doingbusiness.org
    3. albankaldawli.org/reports.aspx?source=2&series=sl.uem.totl.zs&country=#selecteddimension_wdi_ctry
    4. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0022199696014754
    5. https://data.worldbank.org/indicator
    6. https://www.amf.org.ae/sites/default/files/Determinants%20of%20foreign%20direct%20investment1.pdf
    7. https://www.investinegypt.gov.eg
    8. org/en/Pages/statistics.aspx
    9. UNCTAD: unctadstat.unctad.org/wds/tableviewer/tableview.aspx
    10. amf.org.ae/sites/default/files/determinants%20of%20foreign%20direct%20investment1.pdf
    11. ilo.org/ilostat-files/documents/excel/indicator/ear_4mth_sex_eco_cur_nb_a_en.xlsx
    12. imf.org/en/Data
    13. Sciencedirect.Com/Science/Article/Pii/S0022199696014754
    14. tandfonline.com/doi/abs/10.1080/03768351003740548
    15. undp.org/content/undp/en/home.html
    16. worldbank.org

     

    References:

     

    1 - alkutub:

    • d. 'abu bakr mitawali: mabadi alnazariat aliaqtisadia (alqahirati: maktabat eayn shams, 1987).
    • d. 'ashraf alsayid hamid qabali: alaistithmar al'ajnabiu almubashiri: dirasatan tahliliatan li'ahami malamihih waitijahatih fi aliaqtisad alealamii (al'iiskandiriati: dar alfikr aljamieii, 2013).
    • d. jamil muhamad khalid: 'asasiaat aliaqtisad alduwlii (eaman: dar al'akadimiuwn lilnashr waltawziei, 2014).
    • d. jun hidsun wamark hundar (mtarjim), taerib tah mansur: alealaqat alaiqtisadiat alduwalia (alriyad: dar almiriykh).
    • da. hasaan khadr: alaistithmar al'ajnabiu almubashir taearif waqadaya, alkuayt: almaehad alearabii liltakhtit 2004.
    • da. rida eabd alsalam: muhadadat alaistithmar al'ajnabii almubashir fi easr aleawlamat dirasat muqaranat litajarib kulin min sharq wajanub sharq asia wa'amrika allaatiniat mae altatbiq ealaa misr (almansurat: almaktabat aleasriati, 2007, ta1).
    • du. samaa eafifaa hatim: altijarat alkharijiat bayn altanzir waltanzimi, (alqahirat: aldaar almisriat allubnaniat liltibaeat walnashr waltawziei, 1991).
    • da. sami eafifi hatam: alaitijahat alhadithat fi alaiqtisad alduwalii waltijarat alduwaliati- mabadi aiqtisadiaat altijarat alduwalia (alqahirat: aldaar almisriat allubnaniati, 1993).
    • da. sami eafifi hatima: dirasat fi alaiqtisad alduwalii (alqahirat: aldaar almisriat allubnaniat liltibaeat walnashr waltawziei, 1993).
    • d. salwaa sulayman: dirasat fi alaiqtisad altatbiqii (alkuayt: jamieat alkuayt, kuliyat alaiqtisad waleulum alsiyasiati).
    • d. eabd alkhaliq judat: alaiqtisad alduwliu min almazaya alnisbiat 'iilaa altabadul alliaimtakafi (alqahirati: 1985).
    • d. eabd alsalam 'abu qahfa: aqtisadiaat alaistithmar alduwlii (alqahirati: almaktab alearabiu alhadithi, ta1, 1988).
    • d. eabd alsalam 'abu quhfa: alsiyasat wal'ashkal almukhtalifat lilaistithmarat al'ajnabia (al'iiskandiriati: muasasat shabab aljamieati, 1989).
    • d. eabd alsalam 'abu qahfa: nazariaat altadwil wajadwaa aliastithmarat al'ajnabia (al'iiskandariati: muasasat alshabab, 1998).
    • d. eabd almajid qadi, madkhal 'iilaa alsiyasat alaiqtisadiat alkuliyat dirasatan ‏tahliliatan taqyimihi", diwan almatbueat aljamieiati, (aljazayar: 2005).‏
    • da. eabdalfataah qandili, salwaa sulayman: aldakhl alqawmiu (alqahirata: dar alnahdat alearabiati, 1979ma).
    • d. eisam eumar mandur: muhadadat alaistithmar al'ajnabii almubashir fi zili almutaghayirat alaiqtisadiat alduwalia (al'iiskandariati: dar altaelim aljamieii, 2010).
    • da. eumar saqra: aleawlamat waqadaya aqtisadiat mueasira (al'iiskandiriati: aldaar aljamieiati, 2003).
    • du. faraj eabd alfataah faraja: aliaqtisad al'afriqiu min altakamul al'iiqlimii 'iilaa aleawlama (alqahirata: dar alnahdat almisriati, 2001).
    • d. kazim jasim aleisawaa, dirasat aljadwaa aliaqtisadiat wataqyim almashrueat (eman: dar alnamadhij lilnashr waltawziei, 2002).
    • d. muhamad zaki shafieay: altanmiat aliaqtisadiati, (alqahirati: alnahdat alearabiati, 1968).
    • d. muhamad surur alhariri: al'iidarat alduwliat lilsharikat (eman: al'akadimiuwn lilnashr, 2016).
    • da. muhamad mutr: 'iidarat alaistithmarati, al'iitar alnazaria waltatbiqat aleamalia (eaman: dar wayil lilnashr 2009, ta5).
    • d. muhamad, 'a. ha. a: muhadadat alaistithmar al'ajnabii almubashir waghayr almubashir fi albiyat alaiqtisadiat alearabiati: dirasat muqaranat turkia kuria aljanubiat masr, al'iiskandariat aldaar aljamieiat, (2005).
    • d. nihad eabd alkarim aihmad aleubaydii: jawlat 'uwrghuay waineikasatuha ealaa aliaqtisadat alearabiati, Tikrit Journal of Administration and Economics Sciences, 6(18) (2010).
    • d. hna' ebd alghfar: alastthmar alajnby almbashr waltjarat aldulyt, alsyn 'iinmwdhja (bghdad: byt alhkmt 2002).
    • d. wisam mujdaa muhamad eatiat alsayidu: alaliaat alqanuniat walaiqtisadiat litahfiz alaistithmar al'ajnabii almubashir bayn alnazariat waltatbiq (al'iiskandariati: dar almatbueat aljamieiati, 2012).

    2- alrasayil aleilmia

    • Djouama, Labiba: 'athar siasat alaistithmar fi jadhb alaistithmar al'ajnabii almubashir fi alduwal alearabiat - dirasat muqaranati: aljazayar, misr walsaeudiat 2000-2012, risalat duktura (aljazayar: jamieat muhamad khaydar, bisakrati, (2015.
    • Gagnet, Cathy (muharirun): taqrir albank aldawlii alsanawii lieam 2005 (albank alduwli: 2010).
    • 'ahmad samir 'abu alfutuh yusif khilafi: dawr alqawanin waltashrieat fi jadhb alaistithmar al'ajnabii almubashir fi aljazayir mundh eam 2001, risalat dukturah (jamieat alqahirati: maehad albuhuth waldirasat al'afriqiati, 2013).
    • 'iislam muhamad muhamad albanaa: dawr alaistithmar al'ajnabii almubashir fi tanmiat alsinaeat altahwiliat fi awghanda mundh 1986, risalat dukturah(jamieat alqahirati: maehad albuhuth waldirasat al'afriqiati, 2010).
    • bahi muhamad yasan eabd rabih: dawr alaistithmar al'ajnabii almubashir fi altanmiat alaiqtisadiat fi misr bial'iisharat 'iilaa altajribat almaliziati, risalat majistir (jamieat binha, kuliyat altijarati, 2011).
    • bn alhajj jalula, nasiratun. (2022). muhadadat jadhibiat aliastithmar al'ajnabii almubashir fi zili aqtisad almaerifat dirasatan tahliliatan qiasiatan ealaa eayinat min alduwal alnaamia (Doctoral dissertation).
    • eilat eumr: himayat alaistithmar al'ajnabii fi altashrie alwatanii walqanun alduwaliu dirasat muqaranati, risalat majistir, jamieat minturi qisntinat, kuliyat alhuquq (aljazayar, 2008).
    • karimat quyidri: alaistithmar al'ajnabiu almubashir walnumuu alaiqtisadiu fi aljazayar, risalat majistir, qism eulum alaiqtisadi, jamieat talmisan (aljazayar: 2011).
    • marafat eali 'ahmad zidan: alaistithmar al'ajnabiu almubashir wa'atharuh eali altanmiat alaiqtisadiat fi hunj kunji, risalat majistir(jamieat alzaqaziq: maehad aldirasat walbuhuth alasiwyt, 2012).
    • muealma, 'am albanina. (2022). dawr takatul albiriks fi alnizam alduwali. risalat dukturati. jamieat alhaji likhadra-batnat 1. kuliyat alhuquq waleulum alsiyasiati. qism aleulum alsiyasiati.
    • wala' muhamad mahrus mahmud: muhadadat wathar alaistithmar almubashir fi ghana, risalat majistir (jamieat alqahirati: maehad albuhuth waldirasat al'afriqiati, 2010).

     

    3: aldawriaat walkutub alsanawia waltaqarir aliastiratijia walsanawia

    • al'umam almutahidatu: taqrir aliastithmar alealamii 2005, manshurat al'umam almutahidat sadir ean mutamar al'umam almutahidat liltijarat waltanmia (UNCTAD/WIR/2005 Overview).
    • al'umam almutahidatu: taqrir aliastithmar alealamii 2017, manshurat al'umam almutahidat sadir ean mutamar al'umam almutahidat liltijarat waltanmia (UNCTAD/WIR/2017 Overview).
    • al'umam almutahidatu: taqrir aliastithmar alealamii 2018, manshurat al'umam almutahidat sadir ean mutamar al'umam almutahidat liltijarat waltanmia (UNCTAD/WIR/2018 Overview).
    • al'umam almutahidatu: taqrir aliastithmar alealamii 2021, manshurat al'umam almutahidat sadir ean mutamar al'umam almutahidat liltijarat waltanmia (UNCTAD/WIR/2020 Overview).
    • al'umam almutahidatu, (2011) taqrir muwatamar al'umm almutahadat alraabue almaeniu bi'aql albiladan namwa, 'iistanbul, turkia, 9-13 maayu 2011 (manshurat al'umam almutahidati, 2011).
    • al'umam almutahidatu: taqrir muwatamar al'umm almutahadat alraabue almaenii bi'aql albiladan namwa, astanbul, turkia, 9-13 maayu 2011 (manshurat al'umam almutahidati, 2011).
    • 'uwniktad: aliatijahat walmuhadadati, 1998 (UNCTAD: 2000).
    • barnamaj al'umam almutahidat al'iinmayiy: taqrir 'ahdaf altanmiat almustadamati: misr 2030, nufimbir 2018, https://www.undp.org
    • taqrir aliastithmar alealamii 2020, (UNCTAD/WIR/2020 Overview) (al'umam almutahidati, 2020).
    • altaqrir hawl alaistithmar fi alealami- 2005, almunbathiq ean mutamar al'umam almutahidat hawl altijarat waltanmiati.
    • sunduq alnaqd alduwali: aluathar almuhtamalat linatayij jawlat alawrwjway ealaa alduwal alnaamiat munkhafidat alnumu, afaq aliaiqtisad alealamii (niuyurki: 1994).
    • sunduq alnaqd alduwali: aluathar almuhtamalat linatayij jawlat alawrwjway ealaa alduwal alnaamiat munkhafidat alnumu, afaq aliaiqtisad alealamii (niuyurki: 1994).
    • almuasasat alearabiat lidaman alaistithmar waitiman alsaadirati: daman alaistithmar "tutliq muashir daman ‏jadhibiat alaistithmari" liqias jadhibiat dual almintaqat walealam lilaistithmari, alsanat alhadiat walthalathuna, aleadad ‏alfasli al'awal (ynayir- mars) 2013).‏
    • almuasasat alearabiat lidaman alaistithmari: afaq alaistithmar al'ajnabii almubashir fi alduwal alearabiat lieam (alkuayt: almuasasat alearabiat lidaman alaistithmar waitiman alsaadirati, 2011).
    • almuasasat alearabiat lidaman alaistithmari: munakh alaistithmar fi alduwal alearabiati, aleudad177, (alkuayt: 'abril 2002).
    • mawqie al'antirinti, barnamaj al'umam almutahidat al'iinmayiyi fi alduwal alearabia (UNDP).

    4: albuhuth almanshura

    • d. 'iibrahim husayn. (2021). tajamue albiriks walquaa aliaqtisadiat alsaaeidati: alfaealiat waljadhibiati. almajalat aleilmiat likuliyat aldirasat alaiqtisadiat waleulum alsiyasiati, 6(11).
    • d. 'iibrahim muhamad albataynata, (2015) 'athar muhadadat aliastithmar al'ajnabii almubashir fi mizan madfueat al'urduni lilsanawat 1995-2009, almajalat alearabiat lil'iidarati, maj 35, ea1 (al'urdunn: almunazamat alearabiat liltanmiat al'iidariati, yuniu 2015).
    • d. 'abuzida, eabdalmueti. (2023). misr walbiriksi: manafie mutabadalata. afaq asiawyat, 7(12).
    • d. afaq watahadiyat astiratijiat altanmiat almustadamat fi masr. https://www.sis.gov.eg
    • du. 'iikram eabd alrahim, (2002) altahadiyat almustaqbaliat liltakatul alaiqtisadii alearabii -aleawlamat altakatulat alaiqtisadiat albadilatu-, maktabat madbuli, alqahiri, masr.
    • d. althunyani, maymunat bint faris. (2019). tatbiq namudhaj aljadhibiat fi altijarat alkharijiati: halat almamlakat alearabiat alsaeudiati: dirasat qiasiat khilal alfatrat 1984-2015m. almajalat aleilmiat lilaiqtisad waltijarati, ea3.
    • du. alziyni, 'ahmad faruq muhamad. (2023). tahlil al'ada' alaiqtisadii lidual albiriksi: dirasatan hawl aluathar alaiqtisadiat liaindimam misr 'iilaa altakatulu. almajalat alqanuniata, 18(5), s 2349.
    • d. alshaykha, ranya. (2023). alianeikasat aliaqtisadiat liandimam misr litajamue albiriks. afaq asiawyt, 7(12), 15-29.
    • da. 'amiruh hasab allah muhamad: muhadadat alaistithmar al'ajnabii almubashir walghayr mubashir fi albiyat alaiqtisadiat alearabiati, risalat dukturati, jamieat eayn shams, (2005) s 5
    • d. 'aminat zakaa shubaanuhi: dawr alaistithmar al'ajnabii almubashir fi tamwil altanmiat alaiqtisadiat fi misr fi zil alyat alsuwqu, almutamar aleilmiu alsanawiu althaamin eashar lilaiqtisadiiyn almisriiyna, tamwil altanmiat fi zili aiqtisadiaat alsuwqi, alqahirat, masr, 7-9 'abril, 1994, sa2 wama baedaha.
    • d. 'iiman muhamad altaany, hasan hamuwd alfalahi: altakwin alaijtimaeiu ‏walthaqafii wadawruhuma fi altanmiat almustadamati, majalat albuhuth altarbawiat ‏walnafsiati, baghdad, aleadad alhadi eashr.‏
    • d. 'iihab muhamad 'abu almajd eiad. al'iiqlimiat aljadidat wa'iieadat tawazunat alquaa fi alnizam alduwali, majmueat albiriks wa'iieadat alsiyaghat aljiw astiratijiata. majalat kuliyat alsiyasat walaiqtisadi. aleadad aleishrun, ('uktubar 2023).
    • da. batir muhamad eali waradmi: aleawlamat wamustaqbal al'arda, al'ahliat lilnashr ‏waltawziei, eaman, 2003. sa86.‏
    • d. birsumi, wilim: (2021). qias 'athar tatbiq daribat alqimat almudafat eali al'iiradat aleamat fi masri. majalat kuliyat alaiqtisad waleulum alsiyasiati.
    • d. bn shahidata, hamdani. (2020). dawr alnaweiat almuasasatiat fi jadhb alaistithmar al'ajnabii almubashiri: dirasatan qiasiatan muqaranatan bayn dual MENA wadual BRICS khilal alfatrat 1996-2018. altakamul alaiqtisadii, 8(4).
    • d. turki mujham alfawazi, (2015) alaistithmarat al'ajnabiat almubashirat walnumuu alaiqtisadiu fi al'urduni: dirasat tahliliat lilfatrat ‏‏(1980-2013) biaistikhdam tahlil altakamul almushtaraki, majalat almanarat lilbuhuth waldirasat almujaladi(21), jamieat al albayt almufraq al'urdunu (al'urduni: 2015).
    • d. tuni, mahmud eabd aleaziza. (2018). altakatulat alaiqtisadiat walaistithmar al'ajnabiu almubashir fi zili almutaghayirat aldawliat alraahinati. almajalat aleilmiat lilbuhuth waldirasat altijariati, 32(1).
    • d. jurj twfyq aleabd wahamid rida dawudi: tahadiyat alnumui waleawlamat fi alsharq al'awsat washamal 'afriqya, sunduq alnaqd alduwali, (2003).
    • da. haraz allah muhamad likhadar, fuad jidu, (2017), "'awlawiaat altanmiat almustadamat fi aleasr almaerifi". majalat alnaaqid lildirasat alsiyasiati. aleadad al'awal 'uktubar.
    • d. hariri eabd alghani: athar tadafuqat ruuws al'amwal al'ajnabiat wasiasat muajahat makhatiriha, majalat aiqtisadiaat shamal 'afriqia, aleadad althaamin (aljazayar: jamieatan hasibat bin bueali bialshalfi, 2010).
    • da. hazin, manal hasan hmam, walsayidu, eabdalmuneim hamd, (2019), athar munakh alaistithmar fi jadhb alaistithmarat al'ajnabiat almubashirat fi alsuwdan: dirasat halat tuediyn aldhahab khilal alfatrat min 2008-2018, alsuwdan, risalat majistir ghayr manshurt, kuliyat aldirasat aleulya.
    • d. dunatu rumanu: aliaqtisad albiyiyu waltanmiat almustadamatu, almarkaz alwataniu ‏llsiyasat alziraeiat - alfaw, 2003.
    • d. rashaa tariq: alaistikhdam almutakamil lilmuasafat alealamia (alayzu) fi almuasasat alaiqtisadiat litahqiq altanmiat almustadamati, risalah majistir, kuliyat aleulum alaiqtisadiat waeulum altasyir, jamieuh farahat eabaas, aljazayar, 2011.
    • d. zulikhat sanusi, hajiz buzyan alrahmani: albued albiyiyu liastiratijiat ‏altanmiat almustadamati, waraqat eamal muqadimat limutamar altanmiat almustadamat ‏walkafa'at alaistikhdamiat lilmawarid almutahati, kuliyat aleulum alaiqtisadiat waeulum ‏altasyir, aljazayar, 'abril 2008.‏
    • di. sali smir, (2019) athar baed alaitifaqiaat alqitaeiat lijawlat 'arjuay ealaa masr, majalat aleulum alqanuniat walaiqtisadiati, aleadad althaani alsanat alhadiat walsitiyn (alqahirati: kuliyat alhuquq jamieat eayn shams, 2019).
    • du. sarmad kawkab aljimil: alaistithmar al'ajnabiu almubashir fi alduwal alearabiat altahadiyat walkhiarati, majalat tanmiat alraafidayn (almusil: jamieat almawsil 2003).
    • d. sulayman, eamrw muhamad mahmud: muhadadat alaistithmar al'ajnabii almubashiri: dirasat muqaranat ealaa alduwal alnaamiati, almajalat aleilmiat lildirasat altijariat walbiyiyati, maj 7, e 3, (2016).
    • d. shueur habibat mardawaa: alaistithmar al'ajnabii almubashir fi alduwal alearabiat wamuhadadat altanmiat almustadamati, kuliyat aleulum alaiqtisadiat waeulum altasyiri, jamieat minturaa qisntinat.
    • d. shawqi jabaraa: tadwil 'aemal alsharikat almutaeadidat aljinsiaat bayn almakasib walmakhatir ealaa alduwal alnaamiati, aljazayir majalat dirasat aiqtisadiati, aleadad (1), (2014).
    • d. shawqi jabari, muhamad mahjub alhadada: musahamat alaistithmar al'ajnabii almubashir fi alnumui alaiqtisadii lidual shamal 'afriqya- dirasat hala (tunis , libia , masr), majalat markaz dirasat alkufati, ISSN: 19937016 Year: 2013 Volume: 1 Issue: 31 , alkufati: jamieat alkufati, (2013).
    • du. salih, ea. mu: dawr alaistithmar al'ajnabii fi altanmiat alaiqtisadiat lilduwal alnaamiat mae 'iisharat khasat liltajribat alsiyniati, majalat kuliyat baghdad lileulum alaiqtisadiat aljamieati, (2013).
    • da. sabri hasanu, dia' aldiyn. (2024). andimam misr litakatul albiriks altahadiyat walmakasib aliaqtisadiat dirasatan aqtisadiatan fiqhiat muqaranat Egypt joining the BRICS bloc challenges and economic gains. majalat qitae alsharieat walqanuni, 15(15), 2609-2686.
    • da. sunya bizat: 'iishkaliat tahqiq altanmiat almustadamat fi zili mutatalibat albiyat -aljanib alqawmiu-, majalat aleulum alaijtimaeiati, aleadad (23), (2016).
    • da. tariq nuyir: taqyim jawdat aihisa'at alaistithmar alajnabii almubashiri, mutamar alaistithmar waltamwili, almunazamat alearabiat liltanmiat aladariati, alqahirat: (2005).
    • du. tah bin alhabib, mahmud fawzi: 'athar baed almutaghayirat aliaiqtisadiat alkuliyat ealaa tadafuq alastithmar al'ajnabii almubashir fi alduwal al'iislamiat lilfatrat bayn (1993-2012), majalat aldirasat alaiqtisadiat alkamiyati, Volume 3, Numero 1, Pages 69-82.
    • d. eabd alkhaliq qirshama, 'ahmad rajaba, (2020) tatawur altashrie alaistithmarii fi misr wa'atharuh fi jadhb alaistithmar almubashiri. majalat albuhuth alqanuniat walaiqtisadiat 10(74): (almansurat: 2020).
    • d. eabd alrahman eali eabdalrahman. (2019). al'ahamiyat alastiratijiat limajmuweat dual briksi. majalat almustansiriat lildirasat alearabiat walduwaliati.
    • d. eabd alqadir baba, eabd alqadir duay, (2017) tahadiyat altijarat alkharijiat aljazayiriat fi zili altakatulat alaiqtisadiati, majalat aldirasat almaliat almuhasabiat wal'iidariati, aleadad althaamina, jamieat tyarti, disambir.
    • da. eabdalrahman muhamad alhasan: altanmiat almustadamat wamutatalabat tahqiqiha", mawdue almutamari. astiratijiat alhukumat fi alqada' ealaa albitalat watahqiq altanmiat almustadamati, risalat majistir, jamieat almusilat bialsuwdan / 16 / 11 / (2011).
    • d. eadli shakri, sabir. (2023). 'athar altaeqid alaiqtisadii ealaa aliaistithmar al'ajnabii almubashir fi masr. almajalat aleilmiat lildirasat altijariat walbiyiyati, 14(4).
    • da. eadnan manati, laylaa najaa mijid, (2017), 'ahamiyat alaistithmar al'ajnabii almubashir fi taeziz altanmiat almustadama (albued alaiqtisadii) mae 'iisharat khasat lileiraqi, majalat kuliyat baghdad lileulum alaiqtisadiat aljamieati, kuliyat baghdad lileulum alaiqtisadiat aljamieati, aleudadi52.
    • da. eatiat nasif. (2019). dawr altatawur altiknulujii fi daem altanmiat alsinaeiati: dirasatan tatbiqiat limajmueat dual BRICS. misr almueasirati, 110(534).
    • da. ealaa eabaas: 'iidarat al'aemal alduwliat alatar aleamu (eman, al'urdunu: dar alhudaa lilnashri, aleadad 1, 2003).
    • da. eali bileirbi. (2021). altaeawun fi 'iitar majmueat albiriks watathirih ealaa alnizam alduwalii alsaayidi". aljazayar. majalat albahith lildirasat al'akadimiati. almujaladi8 .aleuddu1.
    • d. eali latfi: 'iidarat 'azmat alaistithmar fi daw' altakatulat alaiqtisadiat alealamiati, almutamar alsanawiu althaani eashar (aliqahirati: jamieat eayn shams, disambir 2007).
    • d. eali litafi: waqie wamustaqbal alaistithmar fi masar, almutamar alsanawii althaani eashra, (alqahirati: jamieat eayn shams, disambir 2007).
    • da. ealaywat, zaynab twfyq alsayid "'athar altijarat alduwaliat walaistithmar al'ajnabii almubashir kamuashirat lilnumui alaiqtisadii ealaa altalawuth albiyiyi mae 'iisharat 'iilaa alhalat almisriati" majalat kuliyat alaiqtisad waleulum alsiyasiati, jamieat alqahirat - kuliyat alaiqtisad waleulum alsiyasiat maj 17 e 1, (2017).
    • d. eumar muhamad euthman saqra: aleawlamat walaistithmar al'ajnabiu almubashiru: halat dual shamal 'afriqia, almajalat aleilmiat lilbuhuth waldirasat altijariati, jamieat hulwan, kuliyat altijarat wa'iidarat alaeamali, almujalada/aleaddu: s13, ea3,4, (alqahirati: 1999).
    • d. eisi, limia' faruq mahdi " 'abead altanmiat almustadamat waealaqatiha bialaistithmar al'ajnabii almubashir " almajalat aleilmiat lilaiqtisad waltijarati, jamieat eayn shams - kuliyat altijarati, e 1, (2015).
    • da. ghalm, eabdallah, wabibaa, walid. (2014). alaistithmar al'ajnabiu almubashir wadawruh fi altanmiat alaiqtisadiat almustadamatu. almajalat aleilmiat lilbuhuth waldirasat altijariati, mij, 28 e 3.
    • d. ghilan, mahdaa sahr, fayiq jizae yasin, shima' rashid muhisin: dirasat tahlilih li'ahami muashirat altanmiat almustadamat fi albuldan alearabiat walmutaqadimati, majaluh kilih al'iidarat walaiqtisad lildirasat alaiqtisadiat wal'iidariat walmaliati, jamieuh babl, aleiraqi, maj 2009, aleadad 1.
    • du. fahmi, marwat salah aldiyn. (2024). aneikasat aindimam misr 'iilaa altakatulat alaqtisadiat ealaa alaqtisad almisrii. almajalat alearabiat lil'iidarati, 1-24.
    • d. kamal almanufi, hana' khayr aldiyni, laylaa alkhawajat wakhrun: (2002), alaistithmarat al'ajnabiat bayn quaa aljadhb waeawamil altardi, alqahirati: majalat al'ahram alaiqtisadii, aleadad 1775.
    • d. kulun riz: alnahj al'aykuluji liltanmiat almustadamati, majalat altamwil ‏waltanmiati, almujalad althalathwn, aleadad 4 (disambir 1993).‏
    • du. laylaa eashur hajim, sali muafaq eabd alhamid: (2016), takatul alquaa aliaiqtisadiat alsaaeidati: majmueat albiriks BRICS 'unmudhaju, majalat jamieat alnahrayni, aleadad 45.
    • d. majid alkharbutali, (2020) 'athr alsiyasat alnaqdiat ealaa tadafuqat alaistithmarat al'ajnabiat almubashirat 'iilaa masr, almajalat alearabiat lil'iidarat 40.4.
    • da. mujahid, hazim alsayid hilmi eatwat, (2016) alaistithmar al'ajnabiu almubashir fi masra: mueawiqatih wasubul altaghalub ealayha. majalat aldirasat walbuhuth altijariati, s 36, e 4.
    • d. muhamad 'iismaeil wajamal qasim hasan: muhadadat alaistithmar al'ajnabii almubashir fi alduwal alearabiati, waraqat eamal, sunduq alnaqd alearabii (almawqie al'iiliktrunii: sunduq alnaqd alearabi, yuniu 2017).
    • d. muhamad hamdani, baghdad karbali, astiratijiaat wasiasat altanmiat ‏almustadamat fi zili altahawulat alaiqtisadiat waltiknulujiat bialjazayar, majalat ‏eulum 'iinsaniati, alsanat alsaabieata, aleadad 45, (2010).‏
    • d. muhamad eabd alhamid shihabi, (2014) 'athar alaindimam 'iilaa munazamat altijarat alealamiat fi tadafuq alaistithmar al'ajnabii almubashir wahaykal tawzieih dakhil almamlakat alearabiat alsaeudiati, buhuth aiqtisadiat earabiatin, aleadad 66 (birut: markaz dirasat alwahdat alearabiati, 2014).
    • d. misbah bilqasma: 'ahamiyat alaistithmar al'ajnabii wadawrih fi altanmiat almustadamati, risalat majistir, jamieat aljazayir (2006).
    • d. mustafi, eabdallah ramadan tufiqi. (2024). aluathar almutawaqaeat liaindimam misr lilbiriks ealaa almizan altijarii almisrii. majalat aldirasat alsiyasiat walaiqtisadiati, 4(1), s 319.
    • d. muafaq 'ahmad, halaa sami khudayr, (2010) alaistithmar al'ajnabiu wa'atharuh fi albiyat alaiqtisadiati, majalat al'iidarat walaiqtisadi, aleadad althamanwun 2010 (almusl: jamieat almusl, 2010).
    • d. nasir aldiyn, muhamad maen diuba, drid aleisaa. (2023). The role of the BRICS countries in supporting foreign direct investment for third world countries subject to Western economic sanctions (An analytical study of the Syrian Arab Republic 2000-2022). Tishreen University Journal- Economic and Legal Sciences Series, 45(1).
    • da. narfin aihmad mahir eiz, (2018) muhadadat alaistithmar al'ajnabii almubashir fi misr biaistikhdam tahlil alainhidar wanamudhaj ARDL, majalat kuliyat altiknulujia waltanmiati, jamieat alzaqaziq, almujalad altaasie, aleadad alraabie aljuz' althaani.
    • d. nuran baghdadi 'iimam muhamad, wajamal saed khatabi, w khalid eabd alwahaab albandari, wakarim mustafi jawhar, (2021), dawr alaistithmar al'ajnabii almubashir fi altanmiat almustadamat fi masr, majalat aleulum albiyiyati, kuliyat altijarat jamieat eayn shams, aleadad 6.
    • d. hishami, eimarat muhamad "tathir alaistithmar al'ajnabii almubashir ealaa altalawuth albiyiyi: dirasat tahliliatan watatbiqiat ealaa alaiqtisad almisrii" majalat misr almueasiratu, aljameiat almisriat lilaiqtisad alsiyasii wal'iihsa' waltashrie, maj 107, e 523, (2016).
    • da. wasan 'iihsan eabd almuneam. (2020). tartibat al'iiqlimiat aljadidat waltaghayurat fi mawazin alquaa alealamii: takatul majmueat dual albiriks 9 'unmudhaju. aleiraqi. majalat dirasat alkufati.
    • d. washah razaaqi: barnamaj alaistithmar al'ajnabii almubashir waltanmiati, almaehad alearabii liltakhtit alkuayti.
    • da. walid hafafi: alaistithmar al'ajnabii almubashir walmunazamat alealamiat liltijarati: tahlil wataqyim aitifaqiat 'iijra'at alaistithmar almutasilat bialtijarat ealaa alduwal alnaamiati, majalat ruaan aiqtisadiatin, jamieat alwadi, kuliyat aleulum alaiqtisadiat waltijariat waeulum altasyir, aleadad 11 (aljazayar: jamieat alwadi, 2016).
    • d. yahi saeidi: taqyim munakh alaistithmar al'ajnabii almubashir fi aljazayar, majalat aleulum al'iinsania (aljazayar: jamieat minturi qisntinata, 2009).
    • majmueat bahithina: qadaya alaistithmar al'ajnabii almubashir fi albuldan alnaamiat nazrat tahliliat lilmakasib walmakhatiri, markaz albuhuth, bank masri, aleadad 2 (alqahirati: bank masr, 1997).