- القرآن الكريم
- كتب الحديث والفقه
- سنن أَبُي دَاوُدَ: لأبي داود السجستاني، تحقيق محب الدين عبد الحميد، الناشر دار الفلك.
- صحيح البخاري: لمحمد بن إسماعيل البخاري، تحقيق محمد البغا، الناشر دار ابن كثير، بيروت، ط3، 1407هـ.
- صحيح مسلم: لمسلم بن الحجاج، تحقيق: محمد فؤاد عبد الباقي، الناشر دار احياء التراث العربي، بيروت.
- كتاب الاقناع: في فقه الامام احمد بن حنبل لشرف الدين موسى الحجاوي (2/283)
- الابحاث
- إبراهيم القطان – الإنجاب في ضوء الإسلام – بحث منشور في مجلة البحوث الفقهية في ندوة الإنجاب في ضوء الإسلام – الكويت – ص10.
- إبراهيم بدران – تأجير الأرحام مرفوض طبيا وأخلاقيا واجتماعيا – مقال منشور فى مجله الأزهر الشريف – العدد (85) – مايو 2001 – ص 11.
- أبو بكر عبد الله بن آل زايد – طرق الإنجاب في الطب الحديث وحكمها الشرعي – مقال منشور بمجلة مجمع الفقه الإسلامي – العدد الثالث – 1986م – ص10.
- أحمد بن زكريا بن فارس – معجم مقاييس اللغة – دار الجبل بيروت – الطبعة الأولى – 1411هــ - ج (1).
- أحمد زكى عويس – فرق النكاح – مكتبة حقوق طنطا – 2001 – القسم الثانى.
- بكر عبد الله أبو زيد – فقه النوازل – مؤسسة الرسالة – بيروت – 1416 هـ - الطبعة الأولى.
- حسان حتحوت – أطفال الأنابيب – الرحم الظئر – بحث منشور في مجلد الإسلام والمشكلات الطبية المعاصرة – القاهرة –
- حسني محمود عبد الدايم – عقد أجاره الأرحام بين الحظر والإباحة – دار الفكر العربي –
- حسيني هيكل – النظام القانوني للإنجاب الصناعي بين القانون والشريعة الإسلامية – دراسة مقارنة – دار الكتب القانونية – القاهرة – – ص 367
- حمود بن سعدون بن مفرح: حکم تأجير الأرحام وآثاره.مجلة الدراسات الإسلامية والبحوث الأكاديمية, 2021, 16.102: 89-118.
- خاطر خيرة: استئجار الأرحام بين القانون والشريعة الإسلامية، مجلة الدراسات الحقوقية، جامعة الدكتور مولاي الطاهر- سعيدة -الجزائر – العدد السادس- ديسمبر 2016م.
- خالد فتحي: تأجير الأرحام الرأي والرأي المعاكس – كتاب وآراء- موقع هسبريس- بتاريخ 23 يوليو 2019م.
- ربيعة غندوفة - استئجار الارحام دراسة مقارنة بين الشريعة الإسلامية والقانون الوضعي – رسالة الماجستير في العلوم الإسلامية، كلية العلوم الاجتماعية والإنسانية، جامعة الوادي – الجزائر – 2014م .
- رمزي رشاد الشيخ – النظرية العامة للالتزام – الجزء الأول – مصادر الالتزام – مطبعة النهضة – بدون سنة نشر.
- زهير أحمد السباعي ومحمد على البار – الطبيب وأدبه وفقهه – الدار الشامية – بيروت –
- زين العابدين بن إبراهيم بن نجيم: الأشباه والنظائر على مذهب أبى حنيفة النعمان، (بيروت- دار الكتب العلمية- 1400هـ).
- ساجدة طه محمود: تأجير الأرحام وأثره في نظر الشريعة والطب والقانون- قسم علوم القرآن – كلية التربية للبنات- جامعة بغداد- يناير 2010م
https://www.researchgate.net/publication/
- سيف قزامل – قضايا فقهية معاصرة – بدون دار نشر –
- سعد بن عبد العزيز بن عبد الله الشويرخ. أحكام التلقيح غير الطبيعي: أطفال الأنابيب. - الطبعة الأولى – الرياض – كنوز اشبيليا- 1430هـ- ج1.
- سليمان مرقس – موجز البيع والإيجار – مطابع دار النشر للجامعات المصرية – القاهرة –
- سمير عيد السيد تناغو – القانون والالتزام – الفنية للطباعة والنشر – الاسكندرية – بدون سنة نشر.
- السيد محمد مرتضى الزبيدي الحنفي – تاج العروس في جواهر القاموس – بدون سنة تاريخ نشر – مادة ظئر 12 / ص460.
- شوقي زكريا الصالحي - الرحم المستأجرة وبنوك الاجنة - دار العلم والايمان - القاهرة – 2005م.
- شوقي زكريا الصالحي - التلقيح الصناعي بين الشريعة الإسلامية والقوانين الوضعية – دار النهضة العربية- 2001م.
- صفاء محمود العياصرة، المستجدات العلمية وأثرها على الفتاوى في الأحوال الشخصية - دار عماد الدين – – ط (1) -عمان – 1430 هـ.
- عامر قاسم أحمد القيس - مشكلات المسئولية الطبية المترتبة على التلقيح الصناعي - الدار العلمية الدولية - عمان - الطبعة الأولى – 2001م.
- عائشة أحمد حسن – الأحكام المتصلة بالحمل في الفقه الإسلامي – المؤسسة – مجلد الجامعية للدراسات والنشر – بيروت – ط (1) – 1429 هـ.
- عبد الحميد عثمان محمد –مصادر الالتزام – المصادر اللاإرادية – بدون دار نشر – الطبعة الثانية – 1418هــ.
- عبد الرازق حسن فرج – النظرية العامة للالتزام – مطبعة الفجر الجديد –
- عبد العزيز الليدي – القاموس الطبي العربي – دار البشير – الأردن – الطبعة الأولى – 1425هــ.
- عبد القادر محمد أبو العلا. "تأجير الأرحام حرام حرام. مجلة كلية الشريعة والقانون بأسيوط - جامعة الأزهر - مصر:;ج 1:;ع 13 (2001).
- عبد الله بن زيد آل محمود – الحكم الاقناعي في إبطال التلقيح الصناعي (مثل الجنين) – بحث مقدم إلى مجمع الفقه الإسلامي – جدة – السعودية – 1986 – العدد الثامن – 1998م.
- عطا عبد العاطي السنباطي – بنوك النطف والأجنة – دراسة مقارنة في الفقه الإسلامي والقانون الوضعي – دار النهضة العربية – القاهرة – الطبعة الأولي –
- عطية محمد عطية سعد – المشكلات القانونية الناتجة عن التلقيح الصناعي – رسالة دكتوراه مقدمة إلى كلية الحقوق – جامعة طنطا –
- علي بن مشيب بن عبد الله البكري – استئجار الأرحام – دراسة تأصيلية مقارنة – مقدمة لقسم العدالة الجنائية (التشريع الجنائي الإسلامي) بكلية الدراسات العليا – بجامعة نايف العربية للعلوم الأمنية – مايو 2011.
- عمر سليمان الأشقر وآخرون دراسات فقهية في قضايا طبية معاصرة –ج 2 – ط 1 – الأردن – دار النفائس – 1421هـ.
- فاطمة المتولي عبده (2013). تأجير الأرحام في الفقه الإسلامي دراسة مقارنة.مجلة کلية الشريعة والقانون بتفهنا الأشراف-دقهلية, 15 (5) 2566-2631.
- كارم السيد غنيم – الاستنساخ والإنجاب بين تجريب العلماء وتشريع السماء – دار الفكر العربي – الطبعة الأولى –
- كريمة عبود جبر – استئجار الأرحام والآثار المتربية عليه – بحث منشور في مجلة كلية التربية الأساسية – جامعة الموصل – العراق – المنشور في فبراير 2010 – العدد 3 من المجلد 9.
- محمد المرسي زهرة – الإنجاب الصناعي - أحكامه القانونية – دراسة مقارنة – الكويت – 1992م.
- محمد عبد الجواد حجازي النتشة: المسائل الطبية المستجدة في ضوء الشريعة الإسلامية: دراسة مقارنة- دار الحكمة، 1996م، ج 1.
- محمد على البار – طفل الأنبوب والتلقيح الصناعي – دار العلم – جده – الطبعة الثانية –
- محمد على البار _ أخلاقيات التلقيح الصناعي (نظرة إلى الجذور) – الدار السعودية للنشر –
- محمد على الصافوري – نظرات في شريعة اليهود – الولاء للطبع والتوزيع بشبين الكوم – منوفية –
- محمد على محجوب – الأحوال الشخصية في الشريعة الإسلامية والقوانين التي تحكمها في مصر – شركة كاس للطباعة – بدون سنة نشر.
- محمد محمود حمزة – إجارة الأرحام بين الطب والشريعة الإسلامية – دار الكتب العلمية – بيروت – الطبعة الأولى – 2007م.
- محمد يعقوب محمد الدهلوى –حقوق المرأة الزوجية والتنازل عنها- دار الفضيلة- الرياض، ط 1، 2002.م
- محمود جمال الدين زكى – الوجيز في النظرية العامة للالتزامات في القانون المصري – مطبعة جامعة القاهرة 1978 – ص 165.
- محمود شقير نقيب الاطباء اللبناني الأسبق - في مقال نشرته جريدة الحياة اللبنانية في عددها 14858 الصادر في 29/11/2003
- مصطفى عباس – أستاذ الأمراض الجلدية والتناسلية وعلاج العقم بالدقهلية – مصر – جريدة الصباح.
- مهند بذيان صالح – مدى مشروعية استخدام الرحم الظئر (الأم البديلة) دراسة قانونية – بحث منشور في مجلة جامعة الأنبار للعلوم التطبيقية والقانونية – العدد الأول –
- يوسف عبد الرحمن الفرت – قضايا فقهيه معاصرة – دار الفكر العربي – القاهرة – الطبعة (1) – 2004م.
Guerrier, D., Mouchel, T., Pasquier, L., & Pellerin, I. (2006). The Mayer-Rokitansky-Küster-Hauser syndrome (congenital absence of uterus and vagina)–phenotypic manifestations and genetic approaches. Journal of negative results in biomedicine, 5, 1-8.
Hartmann, K. E., Velez Edwards, D. R., Savitz, D. A., Jonsson-Funk, M. L., Wu, P., Sundermann, A. C., & Baird, D. D. (2017). Prospective cohort study of uterine fibroids and miscarriage risk. American journal of epidemiology, 186 (10), 1140-1148.
Human Rights Documents Online — Brill- Trafficking 2012 (January - December)
https://web.archive.org/web/20200406055754/https://primarysources.brillonline.com/browse/human-rights-documents-online/trafficking-2012-january-december;hrdhrd05100108
Modebadze, V. (2022). Afghanistan under Taliban: a new regime poses a threat to international stability. Journal of Liberty and International Affairs, 8 (1), 277-291.
Patel, N. H., Jadeja, Y. D., Bhadarka, H. K., Patel, M. N., Patel, N. H., & Sodagar, N. R. (2018). Insight into different aspects of surrogacy practices. Journal of human reproductive sciences, 11 (3), 212.
Saxena, P., Mishra, A., & Malik, S. (2012). Surrogacy: ethical and legal issues. Indian journal of community medicine: official publication of Indian Association of Preventive & Social Medicine, 37 (4), 211.
South Australia gives same-sex couples access to IVF and unpaid surrogacy - Star Observer". www.starobserver.com.au. 28، 2017
References:
1) alquran alkarim
2) kutub alhadith walfiqh
- sunan 'abuy dawuda: li'abi dawud alsijistani, tahqiq muhibi aldiyn eabd alhamidi, alnaashir dar alfalaki.
- shih albukhari: limuhamad bin 'iismaeil albukhari, tahqiq muhamad albugha, alnaashir dar abn kathir, bayrut, ta3, 1407h.
- shih muslimin: limuslim bin alhajaji, tahqiqu: muhamad fuaad eabd albaqi, alnaashir dar ahya' alturath alearabi, bayrut.
- ktab aliaqnaei: fi fiqh alamam ahmad bin hanbal lisharaf aldiyn musaa alhajaawii (2/283) 3)
3) alabhath
- 'iibrahim alqatan - al'iinjab fi daw' al'iislam - bahath manshur fi majalat albuhuth alfiqhiat fi nadwat al'iinjab fi daw' al'iislam - alkuayt - sa10.
- 'iibrahim badran - tajir al'arham marfud tibiyana wa'akhlaqiana wajtimaeiana - maqal manshur faa majalih al'azhar alsharif - aleadad (85) - mayu 2001 - s 11.
- 'abu bakr eabd allh bin al zayid - taruq al'iinjab fi altibi alhadith wahakamaha alshareia - maqal manshur bimajalat majmae alfiqh al'iislamii - aleadad althaalith - 1986m - si10.
- 'ahmad bin zakariaa bin faris - muejam maqayis allughat - dar aljabal bayrut - altabeat al'uwlaa - 1411h - j (1).
- 'ahmad zakaa euays - faraq alnikah - maktabat huquq tanta - 2001 - alqism althaanaa.
- bkir eabd allah 'abu zayd - fiqh alnawazil - muasasat alrisalat - bayrut - 1416 hu - altabeat al'uwlaa.
- hasan hathut - 'atfal al'anabib - alrahim alzuyr - bahth manshur fi mujalad al'iislam walmushkilat altibiyat almueasirat - alqahirat - 1991.
- husni mahmud eabd aldaayim - euqid 'ajarah al'arham bayn alhazr wal'iibahat - dar alfikr alearabii - 2006.
- hsini hikal - alnizam alqanuniu lil'iinjab alsinaeii bayn alqanun walsharieat al'iislamiat - dirasat muqaranat - dar alkutub alqanuniat - alqahirat - 2007. - s 367
- hmud bin saedun bin mufrihi: hakm tajir al'arham watharuhu. majalat aldirasat al'iislamiat walbuhuth al'akadimiati, 2021, 16.102: 89-118.
- khatir khayratin: aistijar al'arham bayn alqanun walsharieat al'iislamiati, majalat aldirasat alhuquqiati, jamieat alduktur mawlay altaahir- saeidat -aljazayir - aleadad alsaadisi- disambir 2016m.
- khalid fatahi: tajir al'arham alraay walraay almueakis - kitab wara'- mawqie hisbris- bitarikh 23 yuliu 2019m.
- rbieat ghandufat - astijar alarham dirasat muqaranat bayn alsharieat al'iislamiat walqanun alwadeii - risalat almajistir fi aleulum al'iislamiati, kuliyat aleulum alajtimaeiat wal'iinsaniati, jamieat alwadi - aljazayir - 2014m .
- ramzi rashad alshaykh - alnazariat aleamat lilailtizam - aljuz' al'awal - masadir alailtizam - matbaeat alnahdat - bidun sanat nashra.
- zahir 'ahmad alsubaeiu wamuhamad ealaa albar - altabib wa'adabih wafiqahuh - aldaar alshaamiat - bayrut - 1997.
- zayn aleabidin bin 'iibrahim bin najim: al'ashbah walnazayir ealaa madhhab 'abaa hanifat alnueman, (birut- dar alkutub aleilmiati- 1400hi).
- sajidat tah mahmud: tajir al'arham wa'atharuh fi nazar alsharieat waltibi walqanuni- qism eulum alquran - kuliyat altarbiat lilbanati- jamieat baghdad- yanayar 2010m
https://www.researchgate.net/publication/
- sayf qazamal - qadaya fiqhiat mueasirat - bidun dar nashr - 2001.
- saed bin eabd aleaziz bin eabd allah alshuwyrkhi. 'ahkam altalqih ghayr altabieii: 'atfal al'anabib. - altabeat al'uwlaa - alriyad - kunuz ashbilya- 1430h- ji1.
- sulayman marqas - mujiz albaye wal'iijar - matabie dar alnashr liljamieat almisriat - alqahirat - 1958.
- smir eid alsayid tinaghu - alqanun walailtizam - alfaniyat liltibaeat walnashr - alaiskandariat - bidun sanat nashra.
- alsayid muhamad murtadaa alzubaydi alhanafiu - taj alearus fi jawahir alqamus - bidun sanat tarikh nushr - madat zir 12 / sa460.
- shawqi zakariaa alsaalihiu - alrahim almustajarat wabanuk alajinat - dar aleilm walayman - alqahirat - 2005m.
- shawqi zakariaa alsaalihi - altalqih alsinaeiu bayn alsharieat al'iislamiat walqawanin alwadeiat - dar alnahdat alearabiati- 2001m.
- safa' mahmud aleayasirat, almustajadaat aleilmiat wa'atharuha ealaa alfatawaa fi al'ahwal alshakhsiat - dar eimad aldiyn - - t (1) -eman - 1430 hi.
- eamir qasim 'ahmad alqays - mushkilat almasyuwliat altibiyat almutaratibat ealaa altalqih alsinaeii - aldaar aleilmiat alduwaliat - eamaan - altabeat al'uwlaa - 2001m.
- eayishat 'ahmad hasan - al'ahkam almutasilat bialhaml fi alfiqh al'iislamii - almuasasat - mujalad aljamieiat lildirasat walnashr - bayrut - t (1) - 1429 hu.
- eabd alhamid euthman muhamad -masadir alailtizam - almasadir allaa'iiradiat - bidun dar nashr - altabeat althaaniat - 1418h.
- eabd alraaziq hasan faraj - alnazariat aleamat liliailtizam - matbaeat alfajr aljadid - 1983.
- eabd aleaziz alliydi - alqamus altibiyu alearabiu - dar albashir - al'urdunu - altabeat al'uwlaa - 1425hi.
- eabd alqadir muhamad 'abu aleala. "tajir al'arham haram harami. majalat kuliyat alsharieat walqanun bi'asyut - jamieat al'azhar - masr:;j 1:;e 13 (2001).
- eabd allah bin zayd al mahmud - alhakm alaiqnaeiu fi 'iibtal altalqih alsinaeii (mathal aljinin) - bahath muqadam 'iilaa majmae alfiqh al'iislamii - jidat - alsaeudiat - 1986 - aleadad althaamin - 1998m.
- eta eabd aleati alsunbatii - banuk alnutaf wal'ajinat - dirasat muqaranat fi alfiqh al'iislamii walqanun alwadeii - dar alnahdat alearabiat - alqahirat - altabeat al'awali - 2001.
- eatiat muhamad eatiat saed - almushkilat alqanuniat alnaatijat ean altalqih alsinaeii - risalat dukturah muqadimatan 'iilaa kuliyat alhuquq - jamieat tanta - 2001.
- eali bin mushib bin eabd allah albakri - aistijar al'arham - dirasat tasiliat muqaranatan - muqadimat liqism aleadalat aljinayiya (altashrie aljinayiyi al'iislamii) bikuliyat aldirasat aleulya - bijamieat nayif alearabiat lileulum al'amniat - mayu 2011.
- eumar sulayman al'ashqar wakhrun dirasat fiqhiat fi qadaya tibiyat mueasirat -j 2 - t 1 - al'urduni - dar alnafayis - 1421h.
- fatimat almutualiy eabduh (2013). tajir al'arham fi alfiqh al'iislamii dirasat muqaranati. majalat kliat alsharieat walqanun bitafhina al'ashraf-diqahliat, 15 (5) 2566-2631.
- karim alsayid ghunim - aliaistinsakh wal'iinjab bayn tajrib aleulama' watashrie alsama' - dar alfikr alearabii - altabeat al'uwlaa - 1998.
- karimat eabuwd jabr - aistijar al'arham waluathar almutarabiyat ealayh - bahath manshur fi majalat kuliyat altarbiat al'asasiat - jamieat almawsil - aleiraq - almanshur fi fibrayir 2010 - aleadad 3 min almujalad 9.
- muhamad almursi zahrat - al'iinjab alsinaeiu - 'ahkamuh alqanuniat - dirasat muqaranat - alkuayt - 1992m.
- muhamad eabd aljawad hijazi alnatshata: almasayil altibiyat almustajidat fi daw' alsharieat al'iislamiati: dirasat muqaranati- dar alhikmati, 1996m, j 1.
- muhamad ealaa albar - tifl al'unbub waltalqih alsinaeii - dar aleilm - jiduh - altabeat althaaniat - 1999.
- muhamad ealaa albar _ 'akhlaqiaat altalqih alsinaeii (nazarat 'iilaa aljudhuri) - aldaar alsueudiat lilnashr - 1987.
- muhamad ealaa alsaafuri - nazarat fi sharieat alyahud - alwala' liltabe waltawzie bishabin alkum - manufiat - 1995.
- muhamad ealaa mahjub - al'ahwal alshakhsiat fi alsharieat al'iislamiat walqawanin alati tahkumuha fi misr - sharikat kas liltibaeat - bidun sanat nashara.
- muhamad mahmud hamzat - 'iijarat al'arham bayn altibi walsharieat al'iislamiat - dar alkutub aleilmiat - bayrut - altabeat al'uwlaa - 2007m.
- muhamad yaequb muhamad aldihalwaa -huquq almar'at alzawjiat waltanazul eanha- dar alfadilati- alrayad, t 1, 2002.m
- mahmud jamal aldiyn zakaa - alwajiz fi alnazariat aleamat lilailtizamat fi alqanun almisrii - matbaeat jamieat alqahirat 1978 - s 165.
- mahmud shuqayr naqib alaitiba' allubnanii al'asbaq - fi maqal nasharath jaridat alhayaat allubnaniat fi eadadiha 14858 alsaadir fi 29/11/2003
- mistafaa eabaas - 'ustadh al'amrad aljildiat waltanasuliat waeilaj aleuqm bialdaqahliat - misr - jaridat alsabahi.
- muhanad bidhian salih - madaa mashrueiat aistikhdam alrahim alziyr (al'umu albadilata) dirasat qanuniat - bahath manshur fi majalat jamieat al'anbar lileulum altatbiqiat walqanuniat - aleadad al'awal - 2003.
- yusuf eabd alrahman alfart - qadaya fiqhayh mueasirat - dar alfikr alearabii - alqahirat - altabea (1) - 2004m.