المسئولية المدنية عن إصابات الملاعب / Civil liability for stadium injuries

نوع المستند : المقالة الأصلية

المؤلف

جامعة شقراء ـ كلية العلوم والدراسات الإنسانية

المستخلص

   يعد النشاط الرياضي في هذه الآونة من أهم الاستثمارات التي يلجأ إليها كثير من المستثمرين وذلك لاهتمام جميع دول العالم بها؛ باعتبارها تُشبع احتياجات ورغبات الإنسان.
  وفي دراساتنا للمسئولية المدنية عن إصابات الملاعب، يتطلب الحديث عن الحلول القانونية لمشاكل إصابات اللاعبين وبخاصة لاعبي كرة القدم، وذلك لأن العقوبة المقررة من قبل اتحاد اللعبة لا تتناسب مع الضرر الذي أحدثه اللاعب، مما يجعلنا نوجه أبصارنا إلى الحلول التي يوفرها التقاضي مدنيا، بداية من حدود المسؤولية التي يقررها عقد اللاعب المحترف، هل هي التزام ببذل عناية أم التزام بتحقيق نتيجة، وذلك عن طريق التكييف القانوني لعقد اللاعب، ثم إننا ننظر للضرر الناشئ عن الخطأ، أو الإهمال، أو الرعونة، والذي قد يكون مبنيًا على التعسف في استعمال الحق، ذلك أن اللاعب في الأصل إنما أراد استعمال حقه لتحقيق مصلحة مشروعة، فإذا خرج عنها بقصد الإضرار بالغير فإنه يكون قد تعسف في استعمال حقه، مما يستوجب التعويض، وما هي مدى إمكانية مسئولية النادي في حالة توافر أركان المسئولية عن تعويض الضرر لوجود علاقة التبعية بينه وبين اللاعب.
 
Abstract:
sports activity at this time is one of the most important investments that many investors resort to, due to the interest of all countries of the world in it, as it satisfies the needs and desires of humans.
In our studies of civil liability for stadium injuries, it is necessary to talk about legal solutions to the problems of injuries to players, especially football players, because the penalty prescribed by the game association is not commensurate with the damage caused by the player, which makes us direct our eyes to the solutions provided by civil litigation, starting with the limits of liability determined by the professional player's contract, is it an obligation to exercise care or an obligation to achieve a result, through the legal adaptation of the player's contract, and then we look at the damage caused by Error, negligence, or recklessness, which may be based on the abuse of the right, as the player originally wanted to use his right to achieve a legitimate interest, and if he deviated from it with the intention of harming others, he would have abused his right, which requires compensation, and what is the extent of the club's responsibility in the event that the elements of responsibility for compensating the damage are available due to the existence of a relationship of dependency between him and the player.

الكلمات الرئيسية


  • المراجع

    أولًا: المراجع القانونية:

    • د. أحمد حشمت أبوستيت، نظرية الالتزام في القانون المدني، الكتاب الأول، مصادر الالتزام، الطبعة الثانية، مطبعة مصر ـ القاهرة ـ 1954.
    • د. أحمد عبد التواب محمد بهجت، خصوصية أحكام عقد عمل اللاعب المحترف، دار النهضة العربية ـ القاهرة، الطبعة الثانية، 2017.
    • د. أنور سلطان، مصادر الالتزام في القانون المدني دراسة مقارنة بالفقه الإسلامي، دار الثقافة للنشر والتوزيع، 1435 هـ ـ 2014 م.
    • د. حسام الدين كامل الأهواني، النظرية العامة للالتزام ـ الكتاب الأول ـ مصادر الالتزام، الطبعة الثانية، عام 1995.
    • د. حسن احمد الشافعي، المسؤولية في المنافسات الرياضية المحلية والدولية، منشأة المعارف، 1998.
    • د. رجب عبد الكريم عبد اللاه، عقد احتراف لاعب كرة القدم في ضوء لوائح الاحتراف الصادرة عن الاتحادات الوطنية لكرة القدم في مصر وبعض الدول الأخرى والاتحاد الدولي لكرة القدم (الفيفا)، دار النهضة العربية، ٢٠٠٨م.
    • د. سعيد جبر، المسؤولية الرياضية، دار النهضة العربية، القاهرة، 1992.
    • د. عبد الحميد عثمان الحفني، عقد احتراف لاعب كرة القدم، مفهومه طبيعته القانونية نظامه القانوني، دراسة مقارنة بين لوائح بعض الدول العربية، المكتبة العصرية، الإسكندرية، سنة 2007م.
    • د. عبد الرزاق أحمد السنهوري:
    • الوسيط في شرح القانون المدني الجديد، نظرية الالتزام بوجه عام ـ مصادر الالتزام ـ العقد ـ العمل غير المشروع ـ الإثراء بلاسبب ـ القانون ـ دار إحياء التراث العربي ـ بيروت، بدون سنة نشر، الجزء الأول المجلد الأول.
    • الوسيط في شرح القانون المدني الجديد، نظرية الالتزام بوجه عام ـ الإثبات ـ آثار الالتزام، دار النهضة العربية ـ القاهرة ـ 1968، الجزء الأول، المجلد الثاني.
    • الوسيط في شرح القانون المدني، عقود الغرر ـ عقود المقامرة والرهان والمرتب مدى الحياة وعقد التأمين، دار إحياء التراث العربي ـ بيروت ـ 1964، الجزء السابع، المجلد (2).
    • د. عبد الرزاق أحمد السنهوري، الوسيط في شرح القانون المدني، حق الملكية (مع شرح مفصل للأشياء والأموال)، دار إحياء التراث العربي ـ بيروت ـ لبنان، الجزء الثامن.
    • د. فتحي عبدالرحيم عبدالله، الوجيز في النظرية العامة للالتزامات، الكتاب الأول، مصادر الالتزام، الجزء الثاني، العمل غير المشروع والإثراء بلا سبب و القانون، الطبعة الأولى، مكتبة الجلاء الجديدة.
    • د. محمد السعيد رشدي، النظرية العامة للالتزامات، الكتاب الأول، مصادر الالتزام، بدون سنة نشر.
    • د. محمود جمال الدين زكى، الوجيز في النظرية العامة للالتزامات، مطبعة جامعة القاهرة، الطبعة الثالثة، 1978.

    ثانيًا: المجلات العلمية:

    • د. أسامة أحمد بدر، الالتزام ببذل عناية والالتزام بتحقيق نتيجة بين المسئوليتين الشخصية والموضوعية "دراسة تحليلية قضائية بين القانون الفرنسي والمصري" مجلة الحقوق للبحوث القانونية والاقتصادية، كلية الحقوق، جامعة الإسكندرية، العدد الثاني، 2009.
    • د. بن عزوز بن صابر، الطبيعة القانونية لعقد لاعب كرة القدم المحترف في التشريع الجزائري، المجلة: نظرة على القانون الاجتماعي، جامعة وهران 2 محمد بن أحمد، كلية الحقوق و العلوم السياسية مخبر القانون الاجتماعي، الجزائر، العدد الخامس، سنة 2014.
    • بومدين بن حليمة، د ويس فتحي، إنـهـاء عقد لاعب كرة القدم المحترف بالإرادة المنفردة) دراسة في لوائح الإتحاد الدولي لكرة القدم و اللوائح و التشريعات العربية و الأوروبية (المجلة الالكترونية الشاملة متعددة الخصائص، العدد (22)، شهر مارس، 2020.
    • د. حسن حسين البراوي، الطبيعة القانونية لعقد احتراف لاعب كرة القدم "دراسة في ضوء العقد النموذجي المعد من قبل الاتحاد القطري لكرة القدم"، المجلة القانونية والقضائية ـ وزارة العدل ـ قطر ـ 2011، السنة الثانية العدد (2).
    • د. حسن محمد عمر الحمراوي، إنهاء عقد لاعب كرة القدم المحترف بالإرادة المنفردة (في ضوء لوائح الاحتراف الصادرة عن الاتحادات المصرية والعربية والدولية لكرة القدم)، جامعة الأزهرـ كلية الشريعة والقانون بالقاهرة، مجلة الشريعة والقانون، العدد (41)، أبريل 2023.
    • د. رناد سالم صالح الضمور، الطبيعة القانونية للمسئولية المدنية عن الأضرار الناشئة عن أعمال شغب الملاعب "دراسة مقارنة"، جامعة الأزهرـ كلية الشريعة والقانون بدمنهور ـ مجلة البحوث الفقهية والقانونية، العدد (41)، أبريل 2023 م، 1444 هـ.
    • د. علاء حسين على الجوعاني، د. محمد عبدالوهاب الزبيدي، المسئولية المدنية عن الحوادث الرياضية، مجلة جامعة تكريت للحقوق، السنة (1) المجلد (1) العدد (2) الجزء (1)، كانون الأول 2016م ـ ذو الحجة 1437هـ.
    • د. علي محمد الزعبي، د. فيصل موسى الحياري، الأثر القانوني لقبول المخاطر لأطراف اللعبة الرياضية، مجلة القانون والأعمال الدولية (المغرب)، العدد 47، أغسطس ـ سبتمر 2023.
    • د. محمد بلخير بافضل، التكييف القانوني لعقد لاعب كرة قدم المحترف، المجلة: نظرة على القانون الاجتماعي، جامعة وهران 2 محمد بن أحمد، كلية الحقوق والعلوم السياسية مخبر القانون الاجتماعي، الجزائر، العدد الرابع، سنة 2013
    • د. منصر نصر الدين، د. منماني محمد أمين، التكييف القانوني لعقد احتراف لاعب كرة القدم، مجلة القانون والتنمية المحلية، مخبر القانون والتنمية المحلية، ادرار الجزائر، المجلد (1)، العدد (1)، سنة: 2019.
    • د. نادية عبدالعالي كاظم، المسئولية المدنية لإصابات الملاعب، مجلة جامعة الناصر ـ اليمن ـ السنة (8)، العدد (16)، المجلد (1)، يوليو ـ ديسمبر 2020.

    ثالثًا: القوانين:

    • القانون المدني المصري.
    • قانون المعاملات المدنية السعودي.

    رابعًا: الأحكام القضائية:

    • مجموعة المكتب الفني لمحكمة النقض المصرية.

     

    خامسًا: المواقع الالكترونية:

     

    • https://www.alarabiya.net/sport/2020/10/09/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D8%A9-%D8%AA%D9%85%D9%86%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A%D9%87%D8%A7

     

     

    References:

     

    1: almarajie alqanuniia:

    • d. 'ahmad hashamat abustit, nazariat alailtizam fi alqanun almadani, alkutaab al'awala, masadir alailtizami, altabeat althaaniatu, matbaeat misr alqahirat 1954.
    • d. 'ahmad eabd altawaab muhamad bahjat, khususiat 'ahkam eaqd eamal allaaeib almuhtarifi, dar alnahdat alearabiat alqahiratu, altabeat althaaniatu, 2017.
    • d. 'anwar sultan, masadir alailtizam fi alqanun almadanii dirasat muqaranat bialfiqh al'iislamii, dar althaqafat lilnashr waltawzie, 1435 hi 2014 mi.
    • du. husam aldiyn kamil al'ahwani, alnazariat aleamat lilailtizam alkitaab al'awal masadir alailtizami, altabeat althaaniata, eam 1995.
    • d. hasan aihmad alshaafieii, almaswuwliat fi almunafasat alriyadiat almahaliyat waldawliati, munsha'at almaearifi, 1998.
    • da. rajab eabd alkarim eabd allaahi, eaqd aihtiraf laeib kurat alqadam fi daw' lawayih alaihtiraf alsaadirat ean alaitihadat alwataniat likurat alqadam fi misr wabaed alduwal al'ukhraa walaitihad alduwalii likurat alqadam (alfifa), dar alnahdat alearabiati, 2008m.
    • du. saeid jabara, almaswuwliat alriyadiatu, dar alnahdat alearabiati, alqahirati, 1992.
    • d. eabd alhamid euthman alhafni, eaqd aihtiraf laeib kurat alqadami, mafhumuh - tabieatuh alqanuniat - nizamuh alqanuniu, dirasat muqaranat bayn lawayih baed alduwal alearabiati, almaktabat aleasriati, al'iiskandiriat, sanat 2007m.
    • d. eabd alrazaaq 'ahmad alsanhuri:
    • alwsit fi sharh alqanun almadanii aljadid, nazariat alailtizam biwajh eamin masadir alailtizam aleaqd aleamal ghayr almashrue al'iithra' balasbib alqanun dar 'iihya' alturath alearabii bayrut, bidun sanat nashra, aljuz' al'awal almujalad al'uwwla.
    • alwsit fi sharh alqanun almadanii aljadid, nazariat alailtizam biwajh eamin al'iithbat athar alailtizami, dar alnahdat alearabiat alqahirat 1968, aljuz' al'awala, almujalad althaani.
    • alwsit fi sharh alqanun almadanii, euqud algharr euqud almuqamarat walrihan walmuratab madaa alhayat waeaqd altaamini, dar 'iihya' alturath alearabii bayrut 1964, aljuz' alsaabieu, almujalad (2).
    • da. eabd alrazaaq 'ahmad alsanhuri, alwasit fi sharh alqanun almadani, haqu almilkia (mae sharh mufasal lil'ashya' wal'amwali), dar 'iihya' alturath alearabii bayrut lubnan, aljuz' althaamini.
    • du. fathi eabdalrahim eabdallah, alwajiz fi alnazariat aleamat lilailtizamati, alkitaab al'awala, masadir alailtizami, aljuz' althaani, aleamal ghayr almashrue wal'iithra' bila sabab w alqanunu, altabeat al'uwlaa, maktabat aljala' aljadidati.
    • d. muhamad alsaeid rushdi, alnazariat aleamat liliailtizamati, alkitaab al'awala, masadir alailtizami, bidun sanat nashara.
    • d. mahmud jamal aldiyn zakaa, alwajiz fi alnazariat aleamat lilailtizamati, matbaeat jamieat alqahirati, altabeat althaalithata, 1978.

    2: almajalaat aleilmiia:

    • du. 'usamat 'ahmad badar, alailtizam bibadhl einayat walailtizam bitahqiq natijatan bayn almasyuwliatayn alshakhsiat walmawdueia "dirasat tahliliat qadayiyat bayn alqanun alfaransii walmisrii" majalat alhuquq lilbuhuth alqanuniat walaiqtisadiati, kuliyat alhuquqi, jamieat al'iiskandariat, aleadad althaani, 2009.
    • d. bin eazuwz bin sabir, altabieat alqanuniat lieaqd laeib kurat alqadam almuhtarif fi altashrie aljazayirii, almijalati: nazratan ealaa alqanun alaijtimaeii, jamieat wahran 2 muhamad bin 'ahmad, kuliyat alhuquq w aleulum alsiyasiat mukhbir alqanun alaijtimaeii, aljazayar, aleadad alkhamisi, sanatan 2014.
    • bumdin bin halimati, d wis fatahi, 'iinha' eaqd laeib kurat alqadam almuhtarif bial'iiradat almunfaridati) dirasatan fi lawayih al'iitihad alduwlii likurat alqadam w allawayih w altashrieat alearabiat w al'uwrubiya (almajalat alalkutruniat alshaamilat mutaeadidat alkhasayisi, aleadad (22), shahr mars, 2020.
    • d. hasan husayn albarawi, altabieat alqanuniat lieaqd aihtiraf laeib kurat alqadam "dirasatan fi daw' aleaqd alnamudhajii almueadi min qibal alaitihad alqatarii likurat alqadami", almajalat alqanuniat walqadayiyat wizarat aleadl qatar 2011, alsanat althaaniat aleadad (2).
    • d. hasan muhamad eumar alhamrawi, 'iinha' eaqd laeib kurat alqadam almuhtarif bial'iiradat almunfarida (fi daw' lawayih alaihtiraf alsaadirat ean alaitihadat almisriat walearabiat walduwliat likurat alqadami), jamieat al'azhar kuliyat alsharieat walqanun bialqahirat, majalat alsharieat walqanunu, aleadad (41), 'abril 2023.
    • da. runad salim salih aldamura, altabieat alqanuniat lilmasyuwliat almadaniat ean al'adrar alnaashiat ean 'aemal shaghab almalaeib "dirasat muqaranati", jamieat al'azhar kuliyat alsharieat walqanun bidimanhur majalat albuhuth alfiqhiat walqanuniat, aleadad (41), 'abril 2023 ma, 1444 hu.
    • da. eala' husayn ealaa aljaweani, du. muhamad eabdalwahaab alzubaydi, almasyuwliat almadaniat ean alhawadith alriyadiati, majalat jamieat tikrit lilhuquqi, alsana (1) almujalad (1) aleadad (2) aljuz' (1), kanun al'awal 2016m dhu alhijat 1437h.
    • da. eali muhamad alzaebi, da. faysal musaa alhayary, al'athar alqanuniu liqubul almakhatir li'atraf alluebat alriyadiati, majalat alqanun wal'aemal alduwlia (almaghriba), aleadad 47, 'aghustus sabtamir 2023.
    • d. muhamad bilkhayr bafdal, altakyif alqanuniu lieaqd laeib kurat qadam almuhtarifi, almijalati: nazratan ealaa alqanun alaijtimaeii, jamieat wahran 2 muhamad bin 'ahmad, kuliyat alhuquq waleulum alsiyasiat mukhbir alqanun alaijtimaeii, aljazayar, aleadad alraabieu, sanatan 2013
    • d. minsir nasr aldiyn, du. manmani muhamad 'amin, altakyif alqanuniu lieaqd aihtiraf laeib kurat alqadami, majalat alqanun waltanmiat almahaliyati, mukhbir alqanun waltanmiat almahaliyati, adrar- aljazayar, almujalad (1), aleadad (1), sanat: 2019.
    • d. nadiat eabdaleali kazim, almasyuwliat almadaniat li'iisabat almalaeibi, majalat jamieat alnaasir alyaman alsana (8), aleadad (16), almujalad (1), yuliu disambir 2020.

    3: alqawanin:

    • alqanun almadanii almisrii.
    • qanun almueamalat almadaniat alsueudiu.

    4: al'ahkam alqadayiya:

    • majmueat almaktab alfaniyi limahkamat alnaqd almisriati.