المراجع
                                                                                                                الكتب والأبحاث
                                                                                                                -      ابن منظور، محمد بن مكرم: لسان العرب، بيروت، دار صادر، 1994م.
                                                                                                                -     أحمد، لريد محمد: ضوابط تطبيق الأعذار المُعفية من العقوبة في التشريع الجزائري، مجلة الحقوق للبحوث القانونية والاقتصادية، جامعة الإسكندرية، العدد 2، 2014م.
                                                                                                                -     ثروت، جلال: النظرية العامة لقانون العقوبات، مؤسسة الثقافة الجامعية، الإسكندرية، 1998م.
                                                                                                                -     جاد، سامح السيد: الأعذار القانونية المُعفية من العقاب في الفقه الإسلامي والقانون الوضعي، دار الهدى، القاهرة، 1984م.
                                                                                                                -     جاد، سامح السيد: العفو عن العقوبة في الفقه الإسلامي والقانون الوضعي، دار القلم، جدة، 1983م.
                                                                                                                -     الجواهري، مصطفى فهمي: أصول علمي الإجرام والعقاب، أكاديمية شرطة دبي، 2002م.
                                                                                                                -     الحجامي، عمار ماهر، والتميمي، جابر حسين: الأعذار القانونية للعقوبة دراسة تحليلية مقارنة، مجلة العلوم الإنسانية في جامعة بابل، المجلد 28 العدد 1، 2021م.
                                                                                                                -      الحديثي، فخري عبدالرزاق: الأعذار القانونية المخففة للعقوبة، د.ن، 1979م.
                                                                                                                -     الحنيص، عبدالجبار حمد: نظرية العقوبة في الفقه الإسلامي وتطبيقها في المملكة العربية السعودية، مكتبة الشقري، الرياض، 2009م.
                                                                                                                -      السالم، محمد علي: شرح قانون العقوبات القسم العام، دار الثقافة، عمان، 2011م.
                                                                                                                -     السعيد، سعيد مصطفى: الأحكام العامة في قانون العقوبات، دار المعارف، القاهرة، د.ت.
                                                                                                                -     سلامة، مأمون محمد: حدود القاضي الجنائي في تطبيق القانون، دار الفكر العربي، القاهرة، 1975م.
                                                                                                                -     شناق، زكي محمد: النظام الجنائي السعودي القسم العام نظرية الجريمة والعقوبة، مكتبة الشقري، الرياض، 2016م.
                                                                                                                -     الصيفي، عبدالفتاح مصطفى: الأحكام العامة للنظام الجزائي، دار المطبوعات الجامعية، الإسكندرية، 2019م.
                                                                                                                -     عبدالمنعم، سليمان: النظرية العامة لقانون العقوبات، دار الجامعة، الإسكندرية، 2000م.
                                                                                                                -     المرزاني، همداد مجيد: أثر الأعذار القانونية على العقوبة دراسة قانونية مقارنة، مجلة كلية القانون للعلوم القانونية والسياسية، المجلد 9 العدد 34، 2020م.
                                                                                                                -     المري، فهد حمد: الظروف المخففة للعقوبة في القانون القطري، المجلة القانونية والقضائية، وزارة العدل، قطر، السنة 2 العدد 1، 2008م.
                                                                                                                -     المهشهش، أحمد صالح، والقبائلي، سعد حماد: موانع العقاب في القانون الليبي والمقارن، رسالة جامعية في جامعة بنغازي، ليبيا، 2016م.
                                                                                                                -     الموجان، إبراهيم حسين: شرح النظام الجزائي لجرائم الرشوة والتزوير والتزييف، د.ن، 2015م.
                                                                                                                الأنظمة والقوانين
                                                                                                                -     النظام الجزائي لجرائم التزوير، الصادر بالمرسوم الملكي رقم م/11 وتاريخ 18/02/1435هـ.
                                                                                                                -      نظام مكافحة الرشوة، الصادر بالمرسوم الملكي رقم م/36 وتاريخ 29/12/1412هـ.
                                                                                                                -     نظام مكافحة جرائم الاتجار بالأشخاص، الصادر بالمرسوم الملكي رقم م/40 وتاريخ 21/07/1430هـ.
                                                                                                                -     نظام مكافحة غسل الأموال، الصادر بالمرسوم الملكي رقم م/20 وتاريخ 5/2/1439هـ.
                                                                                                                -     نظام مكافحة المخدرات والمؤثرات العقلية، الصادر بالمرسوم الملكي رقم م/39 وتاريخ 8/7/1426هـ.
                                                                                                                -     نظام مكافحة جرائم المعلوماتية، الصادر بالمرسوم الملكي رقم م/17 وتاريخ 8/3/1428هـ.
                                                                                                                -      نظام مكافحة التستر، الصادر بالمرسوم الملكي رقم م/4 وتاريخ 1/1/1442هـ.
                                                                                                                -     نظام مكافحة الاحتيال وخيانة الأمانة، الصادر بالمرسوم الملكي رقم م/79 وتاريخ 10/9/1442هـ.
                                                                                                                -     النظام الجزائي الخاص بتزييف وتقليد النقود، الصادر بالمرسوم الملكي رقم م/12 وتاريخ 20/7/1379هـ.
                                                                                                                 
                                                                                                                 
                                                                                                                References:
                                                                                                                 
                                                                                                                alkutub wal'abhath: 
                                                                                                                • abin manzuri, muhamad bin mukram: lisan alearbi, bayrut, dar sadir, 1994m.
                                                                                                                • 'ahmadu, lirid muhamad: dawabit tatbiq al'aedhar almuefyt min aleuqubat fi altashrie aljazayirii, majalat alhuquq lilbuhuth alqanuniat walaiqtisadiati, jamieat al'iiskandariat, aleadad 2, 2014m.
                                                                                                                • thrut, jalali: alnazariat aleamat liqanun aleuqubati, muasasat althaqafat aljamieiati, al'iiskandiriat, 1998m.
                                                                                                                • jadi, samih alsayidu: al'aedhar alqanuniat almuefyt min aleiqab fi alfiqh al'iislamii walqanun alwadei, dar alhudaa, alqahirat, 1984m.
                                                                                                                • jadi, samih alsayidu: aleafw ean aleuqubat fi alfiqh al'iislamii walqanun alwadei, dar alqalami, jidat, 1983m.
                                                                                                                • aljawahri, mustafaa fahmi: 'usul eilmii al'iijram waleaqabi, 'akadimiat shurtat dibi, 2002m.
                                                                                                                • alhajami, eamaar mahir, waltamimi, jabir husayn: al'aedhar alqanuniat lileuqubat dirasat tahliliatan muqaranata, majalat aleulum al'iinsaniat fi jamieat babli, almujalad 28 aleadad 1, 2021m.
                                                                                                                • alhadithi, fakhri eabdalrazaaqi: al'aedhar alqanuniat almukhafafat lileuqubati, di.n, 1979m.
                                                                                                                • alhanisi, eabdaljabaar hamda: nazariat aleuqubat fi alfiqh al'iislamii watatbiquha fi almamlakat alearabiat alsueudiati, maktabat alshaqri, alrayad, 2009m.
                                                                                                                • alsalm, muhamad ealay: sharh qanun aleuqubat alqism aleama, dar althaqafati, eaman, 2011m.
                                                                                                                • alsaeid, saeid mustafaa: al'ahkam aleamat fi qanun aleuqubati, dar almaearifi, alqahirati, da.t.
                                                                                                                • salamatu, mamun muhamad: hudud alqadi aljinayiyi fi tatbiq alqanunu, dar alfikr alearabii, alqahirati, 1975m.
                                                                                                                • shanaqi, zaki muhamad: alnizam aljinayiyu alsaeudiu alqism aleamu nazariat aljarimat waleuqubati, maktabat alshaqri, alrayad, 2016m.
                                                                                                                • alsayfi, eabdalfataah mustafaa: al'ahkam aleamat lilnizam aljazayiyi, dar almatbueat aljamieiati, al'iiskandiriat, 2019m.
                                                                                                                • eabdalmuneami, sulayman: alnazariat aleamat liqanun aleuqubati, dar aljamieati, al'iiskandiriati, 2000m.
                                                                                                                • almirzani, himdad majid: 'athar al'aedhar alqanuniat ealaa aleuqubat dirasat qanuniat muqaranatan, majalat kuliyat alqanun lileulum alqanuniat walsiyasiati, almujalad 9 aleadad 34, 2020m.
                                                                                                                • almari, fahad hamd: alzuruf almukhafafat lileuqubat fi alqanun alqatarii, almajalat alqanuniat walqadayiyatu, wizarat aleadli, qutr, alsanat 2 aleadad 1, 2008m.
                                                                                                                • almihishahsha, 'ahmad salihi, walqabayiliu, saed hamad: mawanie aleiqab fi alqanun alliybii walmuqarini, risalat jamieiat fi jamieat banghazi, libya, 2016m.
                                                                                                                • almwjan, 'iibrahim husayn: sharh alnizam aljazayiyi lijarayim alrashwat waltazwir waltazyifi, di.n, 2015m.
                                                                                                                al'anzima walqawanin: 
                                                                                                                 
                                                                                                                • alnizam aljazayiyi lijarayim altazwiri, alsaadir bialmarsum almalakii raqm mi/11 watarikh 18/02/1435h.
                                                                                                                • nizam mukafahat alrashwati, alsaadir bialmarsum almalakii raqm ma/36 watarikh 29/12/1412h.
                                                                                                                • nizam mukafahat jarayim aliatijar bial'ashkhasi, alsaadir bialmarsum almalakii raqm ma/40 watarikh 21/07/1430h.
                                                                                                                • nizam mukafahat ghasl al'amwali, alsaadir bialmarsum almalakii raqm ma/20 watarikh 5/2/1439h.
                                                                                                                • nizam mukafahat almukhadirat walmuathirat aleaqliati, alsaadir bialmarsum almalakii raqm ma/39 watarikh 8/7/1426h.
                                                                                                                • nizam mukafahat jarayim almaelumatiati, alsaadir bialmarsum almalakii raqm ma/17 watarikh 8/3/1428h.
                                                                                                                • nizam mukafahat altasturu, alsaadir bialmarsum almalakii raqm mi/4 watarikh 1/1/1442h.
                                                                                                                • nizam mukafahat aliahtial wakhianat al'amanati, alsaadir bialmarsum almalakii raqm ma/79 watarikh 10/9/1442h.
                                                                                                                • alnizam aljazayiyi alkhasi bitazyif wataqlid alnuqudi, alsaadir bialmarsum almalakii raqm ma/12 watarikh 20/7/1379h.