قائمة المراجع والمصادر
أولا: الكتب القانونية
- د.طه السيد الرشيدي، النظام الجزائي السعودي، القسم العام، مطابع المشهوري، مصر، طبعة1438هـــ -2017.
- د.يس عمر يوسف، النظرية العامة للقانون الجنائي السوداني لسنة 1990، مطبوعات جامعة النيلين، كلية القانون،1993.
ثانيا: الأبحاث المنشورة
- أد. إسماعيل صعصاع غيدان وآخر، التعريف بمبدأ عدم رجعية القرارات الإدارية، مجلة المحقق الحلي للعلوم القانونية والسياسية، العدد الثاني عشر، السنة الثانية عشر، منشور بنظام PDF
https://search.mandumah.com/Record/1063007
- د. حسن علي صبري، إشكالية العلاقة بين الحقوق المكتسبة في القانون الإداري والنفاذ الرجعي للقرارات الإدارية، مجلة الأطروحة للدراسات القانونية، دار الأطروحة للنشر العلمي، المجلد الخامس، العدد الثاني، آذار 2020.
http://search.mandumah.com/Record/1147033
- عبد العزيز عبد المعطي علوان، دور القضاء في الحد من الأثر الرجعي لحكم الإلغاء، دراسة تحليلية مقارنة، المجلة القانونية، جامعة القاهرة، فرع الخرطوم،المجلد 8، العدد10، سنة نوفمبر 2022، منشور بنظام pdf
د. رمضاني فاطمة الزهراء، إشكالية الاختيار بين الأثر المباشر والرجعي لقرارات المجلس الدستوري الجزائري الصادرة في إطار المادة 91/2 من دستور 2016، مجلة أفاق للعلوم، جامعة زيان عاشور، الجلفة، الجزائر، العدد 12، جوان ،2018. منشور بنظام pdf
https://www.asjp.cerist.dz/en/article/52828
- د. يمينة خضار، الأثر الرجعي للقرارات الإدارية، مجلة الباحث للدراسات الأكاديمية، العدد الحادي عشر، جوان 2017. منشور بنظام PDF
https://www.asjp.cerist.dz/en/article/24886
ثالثا: رسائل جامعية "دكتوراه"
- أحمد محمد فارس النوايسة، مبدأ عدم رجعية القرارات الإدارية دراسة مقارنة: فرنسا، مصر، الأردن، رسالة دكتوراه مقدمة لكلية الدراسات القانونية العليا، جامعة عمان العربية، الأردن ،2009 منشور بنظام pdf
http://search.mandumah.com/Record/635585
رابعا: الأنظمة واللوائح والقرارات
1- مرسوم ملكي رقم ( م/2 ) بتاريخ 22 / 1 / 1435
2- مرسوم ملكي رقم ( م/128 ) وتاريخ 1440/11/13هـــ
3- المرسوم الملكي رقم (م/1) وتاريخ 22/1/1435هـــ من نظام المرافعات الشرعية
4- خطاب ديوان رئاسة مجلس الوزراء بشأن تبليغ الموافقة على اللائحة رقم 7/7689/ر بتاريخ 2/6/1412هـــ ,
5- -المرسوم الملكي رقم (61) بتاريخ 4/10/1435هـــ.
6- نظام الخدمة المدنية 1397هــ مرسوم ملكي م/٤٨
https://laws.boe.gov.sa/BoeLaws/Laws/LawDetails/1fe7fe77-d349-4fae-a561-a9a700f23a89/1#
7- نظام الخدمة المدنية 1442هـــ
https://hrsd.gov.sa/ar/policies/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%86%D9%8A%D8%A9-0
8- نظام العمل الصادر بالمرسوم الملكي رقم (م/51) بتاريخ 23/8/1426هـــ المعدل بالمرسوم الملكي رقم (م/24) وتاريخ 12/5/1434هـــ والمعدل بالمرسوم الملكي رقم (م/14) وتاريخ 22/2/1440 المعدل بالمرسوم الملكي رقم (م/134) وتاريخ 27/11/1440
9- نظام تطبيق كود البناء السعودي الصادر بالمرسوم الملكي رقم (م/43) وتاريخ
+ نظام رسوم الاراضي البيضاء
10- الدستور المصري المعدل في 2019".
11- نظام الانضباط الوظيفي الصادر بالمرسوم الملكي رقم (م/18) وتاريخ 8/2/1443هـــ.
https://laws.boe.gov.sa/BoeLaws/Laws/LawDetails/896f4986-334b-4c76-b938-ada500eae2eb/1
12- نظام التقاعد المدني 1393 الصادر بالمرسوم الملكي رقم م/41 بتاريخ 29/7/1393هـــ
13- النظام الأساسي للحكم الصادر بالأمر الملكي رقم أ/90 بتاريخ 27/8/1412هـــ.
14- نظام المنافسات والمشتريات الحكومية الصادر بالمرسوم الملكي رقم (م/128) وتاريخ 13/11/1440هـــ.
15- نظام المنافسات والمشتريات الحكومية الصادر بالمرسوم الملكي رقم (م/58) وتاريخ 4/9/1427هـــ
16- نظام المجالس البلدية 1435هـــ الصادر بالمرسوم الملكي رقم (61) وتاريخ 4/10/1435هـــ.
17- نظام ضريبة القيمة المضافة 1438هـــ الصادر بالمرسوم الملكي رقم (م/113) بتاريخ 2/11/1438هــ
18- نظام ضريبة الدخل الصادر بالمرسوم الملكي رقم (م/1) وتاريخ 15/1/1425هـــ الموافق 6/3/2004
19- اللائحة التنفيذية لنظام ضريبة الدخل الصادرة بالقرار الوزاري رقم 1535 وتاريخ 11/6/1425هـــ
20- اللائحة التنفيذية لنظام العمل الصادرة بالقرار الوزاري رقم 70273 وتاريخ 11/4/1440هـــ
21- اللائحة التنفيذية لنظام المرافعات أما ديوان المظالم الصادرة بقرار رقم 127 وتاريخ 26/12/1435هـــ من مجلس القضاء الإداري.
https://www.bog.gov.sa/AdministrativeJusticeCouncil/RulesAndRegulations/Pages/RulesAndRegulations-06.aspx
22- اللائحة التنفيذية للموارد البشرية
23- اللائحة التنفيذية لنظام رسوم الأراضي البيضاء الصادرة بموجب قرار مجلس الوزراء رقم 397 بتاريخ 8/9/1437هـــ
24- اللائحة التنفيذية لنظام المجالس البلدية الصادرة بالقرار الوزاري 18888 وتاريخ 25/2/1437هـــ
25- القرار الوزاري رقم 142906 وتاريخ 13/8/1441هـــ وموضوعه تنظيم العلاقة التعاقدية بين صاحب المنشأة والعاملين لديه
26- المذكرة التفسيرية للمادة رقم (41) من اللائحة التنفيذية –وزارة الموارد البشرية والتنمية الاجتماعية.
27- الدليل الإرشادي المحدث لتوطين منافذ البيع في قطاع تجارة الجملة والتجزئة –وزارة الموارد البشرية
28- لائحة الوظائف الصحية –وزارة الموارد البشرية والتنمية الاجتماعية
https://hrsd.gov.sa/ar/policies/%D9%84%D8%A7%D8%A6%D8%AD%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B8%D8%A7%D8%A6%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AD%D9%8A%D8%A9
خامساً: مجموعة الأحكام والمبادئ الإدارية الصادرة عن ديوان المظالم
1- مجموعة الأحكام والمبادئ الإدارية للأعوام ١٤٠٢_ ١٤٢٦ المجلد الخامس، المجلد الثاني، المجلد الرابع
https://www.bog.gov.sa/ScientificContent/JudicialBlogs/AA1402-1426/Pages/default.aspx
2- مجموعة الأحكام والمبادئ الإدارية لعام ١٤٢٧هـ، المجلد الثالث
https://www.bog.gov.sa/ScientificContent/JudicialBlogs/Blog1427/Pages/default.aspx
3- مجموعة الأحكام والمبادئ الإدارية لعام ١٤٣٧هـ، المجلد الخامس
http://www.bog.gov.sa/ScientificContent/JudicialBlogs/1437/Pages/default.aspx
4- مجموعة الأحكام والمبادئ الإدارية لعام ١٤٣٨هـ ، المجلد الثاني
1: alkutub alqanunia:
• da.taha alsayid alrashidi, alnizam aljazayiyu alsueudiu, alqism aleama, matabie almashhuri, masr, tabeatu1438h -2017.
• d.ys eumar yusif, alnazariat aleamat lilqanun aljinayiyi alsuwdanii lisanat 1990, matbueat jamieat alniylin, kuliyat alqanuni,1993.
2: al'abhath almanshura:
• d 'iismaeil saesae ghydan wakhar, altaerif bimabda eadam rajeiat alqararat al'iidariati, majalat almuhaqiq alhuli lileulum alqanuniat walsiyasiati, aleadad althaani eashr, alsanat althaaniat eashra, manshur binizam PDF
https://search.mandumah.com/Record/1063007
• d. hasan eali sabri, 'iishkaliat alealaqat bayn alhuquq almuktasabat fi alqanun al'iidarii walnafadh alrajeii lilqararat al'iidariati, majalat al'utruhat lildirasat alqanuniati, dar al'utruhat lilnashr alealami, almujalad alkhamis, aleadad althaani, adhar 2020.
http://search.mandumah.com/Record/1147033
• eabd aleaziz eabd almueti eulwan, dawr alqada' fi alhadi min al'athar alrajeii lihukm al'iilgha'i, dirasat tahliliat muqaranati, almajalat alqanuniati, jamieat alqahirati, fare alkhartumu,almujalad 8, aleudadu10, sanat nufimbir 2022, manshur binizam pdf
https://search.mandumah.com/Record/1063007
• da. ramadani fatimat alzahra', 'iishkaliat alaikhtiar bayn al'athar almubashir walrajeii liqararat almajlis aldusturii aljazayirii alsaadirat fi 'iitar almadat 91/2 min dustur 2016, majalat 'afaq lileulumi, jamieat zayaan eashur, aljulfat, aljazayar, aleadad 12, jwan ,2018. manshur binizam pdf
https://www.asjp.cerist.dz/en/article/52828
• da. yaminat khadari, al'athar alrajeii lilqararat al'iidariati, majalat albahith lildirasat al'akadimiati, aleadad alhadi eashr, jwan 2017. manshur binizam PDF
https://www.asjp.cerist.dz/en/article/24886
3: rasayil jamieia "dukturah"
• 'ahmad muhamad faris alnawaysat, mabda eadam rajeiat alqararat al'iidariat dirasat muqaranati: fransa, masr, al'urduni, risalat dukturah muqadimatan likuliyat aldirasat alqanuniat aleulya, jamieat eaman alearabiat, al'urduni ,2009 manshur binizam pdf
http://search.mandumah.com/Record/635585
4: al'anzima wallawayih walqararat
• marsum malakiun raqam ( mi/2 ) bitarikh 22 / 1 / 1435
https://laws.boe.gov.sa/BoeLaws/Laws/Viewer/c5226475-ea54-411f-bc3d-f12d4f066d96?lawId=8f1b7079-a5f0-425d-b5e0-a9a700f26b2d
• marsum malakiun raqm ( ma/128 ) watarikh 1440/11/13h
https://laws.boe.gov.sa/BoeLaws/Laws/Viewer/4456ec21-1e2c-419f-8435-aa9800b999ff?lawId=24c563f9-7292-49c8-b0fb-aa9800b999f1
• almarsum almalakii raqm (m/1) watarikh 22/1/1435hi min nizam almurafaeat alshareia
https://laws.boe.gov.sa/BoeLaws/Laws/LawDetails/f0eaae46-9f84-40ee-815e-a9a700f268b3/1
• khitab diwan riasat majlis alwuzara' bishan tabligh almuafaqat ealaa allaayihat raqm 7/7689/r bitarikh 2/6/1412h ,
https://dfpa.ksu.edu.sa/sites/dfpa.ksu.edu.sa/files/imce_images/4.doc
• -almarsum almalakiu raqam (61) bitarikh 4/10/1435hi.
https://laws.boe.gov.sa/BoeLaws/Laws/LawDetails/9da91b16-62ba-41d8-b6f7-a9a700f21d07/1#
• nizam alkhidmat almadaniat 1397h marsum malakiun mi/48
https://laws.boe.gov.sa/BoeLaws/Laws/LawDetails/1fe7fe77-d349-4fae-a561-a9a700f23a89/1#
• nizam alkhidmat almadaniat 1442h
https://hrsd.gov.sa/ar/policies/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%86%D9%8A%D8%A9-0
• nizam aleamal alsaadir bialmarsum almalakii raqm (m/51) bitarikh 23/8/1426hi almueadal bialmarsum almalakii raqm (m/24) watarikh 12/5/1434hi walmueadal bialmarsum almalakii raqm (m/14) watarikh 22/2/1440 almueadal bialmarsum almalakii raqm (m/134) watarikh 27/11/1440
https://hrsd.gov.sa/ar/policies/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D9%84-0
• nizam tatbiq kud albina' alsueudii alsaadir bialmarsum almalakii raqm (m/43) watarikh
• + nizam rusum alaradi albayda'
https://momrah.gov.sa/ar/regulations?pageNumber=1
• aldustur almisrii almueadal fi 2019".
https://manshurat.org/node/14675
• nizam aliandibat alwazifii alsaadir bialmarsum almalakii raqm (m/18) watarikh 8/2/1443hi.
https://laws.boe.gov.sa/BoeLaws/Laws/LawDetails/896f4986-334b-4c76-b938-ada500eae2eb/1
• nizam altaqaeud almadanii 1393 alsaadir bialmarsum almalakii raqm mi/41 bitarikh 29/7/1393h
https://laws.boe.gov.sa/BoeLaws/Laws/LawDetails/859d4e56-627b-4766-a7aa-a9a700f23975/1#
• alnizam al'asasii lilhukm alsaadir bial'amr almalakii raqm 'a/90 bitarikh 27/8/1412h.
https://laws.boe.gov.sa/BoeLaws/Laws/LawDetails/16b97fcb-4833-4f66-8531-a9a700f161b6/1#
• nizam almunafasat walmushtarayat alhukumiat alsaadir bialmarsum almalakii raqm (m/128) watarikh 13/11/1440h.
https://laws.boe.gov.sa/BoeLaws/Laws/LawDetails/24c563f9-7292-49c8-b0fb-aa9800b999f1/1#
• nizam almunafasat walmushtarayat alhukumiat alsaadir bialmarsum almalakii raqm (m/58) watarikh 4/9/1427h
https://laws.boe.gov.sa/BoeLaws/Laws/LawDetails/c2c05ee1-201a-48de-91e7-a9a700f2d14f/1#
• nizam almajalis albaladiat 1435hi alsaadir bialmarsum almalakii raqm (61) watarikh 4/10/1435h.
https://laws.boe.gov.sa/BoeLaws/Laws/LawDetails/9da91b16-62ba-41d8-b6f7-a9a700f21d07/1
• nizam daribat alqimat almudafat 1438hi alsaadir bialmarsum almalakii raqm (m/113) bitarikh 2/11/1438h
https://laws.boe.gov.sa/BoeLaws/Laws/LawDetails/f98f4238-0289-4891-8a22-a9a700f1f538/1#
• nizam daribat aldakhl alsaadir bialmarsum almalakii raqm (m/1) watarikh 15/1/1425hi almuafiq 6/3/2004
https://laws.boe.gov.sa/boelaws/laws/lawdetails/23576008-1ce4-4685-ac3e-a9a700f2cb02/1
• allaayihat altanfidhiat linizam daribat aldakhl alsaadirat bialqarar alwizarii raqm 1535 watarikh 11/6/1425h
https://zatca.gov.sa/ar/RulesRegulations/Taxes/Pages/IncomeTaxlaw.aspx
• allaayihat altanfidhiat linizam aleamal alsaadirat bialqarar alwizarii raqm 70273 watarikh 11/4/1440h
https://hrsd.gov.sa/ar/decisions
• allaayihat altanfidhiat linizam almurafaeat 'amaa diwan almazalim alsaadirat biqarar raqm 127 watarikh 26/12/1435hi min majlis alqada' al'iidari.
https://www.bog.gov.sa/AdministrativeJusticeCouncil/RulesAndRegulations/Pages/RulesAndRegulations-06.aspx
• allaayihat altanfidhiat lilmawarid albasharia
https://hrsd.gov.sa/ar/policies/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D8%A6%D8%AD%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%86%D9%81%D9%8A%D8%B0%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%84%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%A9
• allaayihat altanfidhiat linizam rusum al'aradi albayda' alsaadirat bimujib qarar majlis alwuzara' raqm 397 bitarikh 8/9/1437h
https://laws.boe.gov.sa/BoeLaws/Laws/LawDetails/d4ae4834-f19a-48b5-8577-a9a700f21e14/1
• allaayihat altanfidhiat linizam almajalis albaladiat alsaadirat bialqarar alwizarii 18888 watarikh 25/2/1437h
https://momrah.gov.sa/ar/regulations?pageNumber=3&type=221
• alqarar alwizariu raqm 142906 watarikh 13/8/1441hi wamawdueuh tanzim alealaqat altaeaqudiat bayn sahib almunsha'at waleamilin ladayh
https://twitter.com/decisioon/status/1247158207618805763?lang=ar
• almudhakirat altafsiriat lilmadat raqm (41) min allaayihat altanfidhiat -wizarat almawarid albashariat waltanmiat alaijtimaeiati.
https://hrsd.gov.sa/ar/policies/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B0%D9%83%D8%B1%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%81%D8%B3%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%A9-%D8%B1%D9%82%D9%85-41-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D8%A6%D8%AD%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%86%D9%81%D9%8A%D8%B0%D9%8A%D8%A9
• aldalil al'iirshadiu almuhdith litawtin manafidh albaye fi qitae tijarat aljumlatwaltajziat -wizarat almawarid albasharia
https://hrsd.gov.sa/ar/policies/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%84%D9%8A%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AD%D9%91%D8%AF%D8%AB-%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%B7%D9%8A%D9%86-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B0-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%B9-%D9%81%D9%8A-%D9%82%D8%B7%D8%A7%D8%B9-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%85%D9%84%D8%A9-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AC%D8%B2%D8%A6%D8%A9
• layihat alwazayif alsihiyat -wizarat almawarid albashariat waltanmiat alaijtimaeia
https://hrsd.gov.sa/ar/policies/%D9%84%D8%A7%D8%A6%D8%AD%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B8%D8%A7%D8%A6%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AD%D9%8A%D8%A9
5: majmueat al'ahkam walmabadi al'iidariat alsaadirat ean diwan almazalim
• majmueat al'ahkam walmabadi al'iidariat lil'aewam 1402_ 1426
• almujalad alkhamisi, almujalad althaani, almujalad alraabie
https://www.bog.gov.sa/ScientificContent/JudicialBlogs/AA1402-1426/Pages/default.aspx
• majmueat al'ahkam walmabadi al'iidariat lieam 1427h, almujalad althaalith
https://www.bog.gov.sa/ScientificContent/JudicialBlogs/Blog1427/Pages/default.aspx
• majmueat al'ahkam walmabadi al'iidariat lieam 1437h, almujalad alkhamis
http://www.bog.gov.sa/ScientificContent/JudicialBlogs/1437/Pages/default.aspx
• majmueat al'ahkam walmabadi al'iidariat lieam 1438 , almujalad althaani
http://www.bog.gov.sa/ScientificContent/JudicialBlogs/1438/Pages/default.aspx